MiRZƏLİyev zaur natiQ

45 

 

 

 

 

Şək. 7. Şlixtləyici maşınların yapışqan aparatının sxemi 

 

Şlixt vannası 5 paslanmayan poladdan hazırlanır. Onun divarları ikiqat olur. 

İstilik  itkisinin  qarşısını  almaq  məqsədilə  divarların  arası  mayə  qliserin  ilə 

doldurulur.  Vannadakı  şlixt  məhlulunun  qızdırılması  vannanın  dərinliyi  üzrə 

divarları  arasına  isti  buxar  verməklə  həyata  keçirilir.  Maşının  işə  hazırlanması 

zamanı şlixt məhlulun sürətlə qızdırılması məqsədilə isti buxar, buxar ötürücü boru 

ilə vannanın içərisindəki qivrim formalı boruya 11 verilir. 

 

Şlixt  vannası  verilmiş  temperaturu  (90

0

  S-dək)  və    şlixtin  səviyyəsini  sabit 

saxlamaq üçün avtomat tənzimləyici aparatla təchiz olunmuşdur. 

 

Əriş  sapları  sıxıcı  cütlər  arasında  sıxıldıqdan  sonra  quruducu  qurğuya  daxil 

olur. 

 

Barabanlı şlixtləyici maşınlar.  Hal-hazırda toxuculuq istehsalatları işçi eni 

1400 və 1800 mm olan 9 və 11 barabanlı şlixtləyici  maşınlarla techiz olunmuşdur 

ki,  bunlarn  əsas  pamçıq,  kətan  və  onların  kimyəvi  liflərdən,  ştapel  ipliyindən, 

habelə  süni  liflərdən  hazırlanmış  kompleks  sapların  qarışığından  olan  əriş 

saplarının şlixtlənməsi zamanı tətbiq olunurlar. Şəkil 8-də MŞB tipli çoxbarabanlı 

şlixtləyici  maşınların  quruducu  kamerasının  sxemi  göstərilmişdir.  Əriş  sapları  1 

sıxcı  vallardan  sonra  quruducu  kameraya  djğru  yönəldilir  və  birinci  quruducu 

barabana  2  verilir.  Bütün  barabanlar  şahmat  qaydası  ilə  yerləşdirilir.  Əriş  sapları 

quruducu barabanların isti silindrik səthləri üzrə hərəkət etdikcə sürətlə qurudulur. 

Qurutmanın  yaxşılaşdırılması  və  sürətləndirilməsi  üçün  quruducu  barabanlardan 

ayrılan nəm havanın kənar edilməsi üçün maşında xüsusi ürtuk 3 quraşdırılmışdır. 

---

46 

 

Şlixt aparatında isti şlixtdən ayrılan nəm havanın kənar edilməsi üçün şüşə örtüklü 

zontik  4  yerləşdırılır.  Nəm  hava  örtüyün  altından  zontikin  kanalı  ilə  sorulub 

çıxarılır. Bu məqsədlə maşında xüsusi sorucu ventilyatorlardan istifadə olunur. 

 

 

 

Şək.8.MŞB maşınının quruducu kamerasının sxemi 

 

 

Kameralı  şlixtləyici  maşınlar.  Bu  maşınların  quruluşu  quruducu  hissəsi 

istisna  olmaqla  barabanlı  şlixtləyici  maşınlara  bənzəyir.  Şəkil  9-da  ŞKV  tipli 

yüksək  sürətli  şlixtləyici  maşının  quruducu  kamerasının  sxemi  göstərilmişdir. 

Ş,lixtlənmiş və sıxılmış əriş sapları 1 kamerada 2 ardicil surətdə alt 3 və üst (kələ - 

kötürlü) 4  və  hamar 5  valiklərdən əyirməklə  hərəkət edirlər. Şriş kameranın  yarıq 

hissəsindən 6 çıxaraq, istiqamətləndirici valikin 7 üzərindən əyilməklə maşının ön 

hissəsinə  daxil  olur.  Təmiz  və  işlənmiş  hava  qarışığı  hərəkəti  elektrik 

mühərrikindən alan ventilyator 8 vasitəsilə sorulalaq filtdən 9 və koloferdən 10 80-

120

0 

S  temperaturadək  qızdırılaraq  kameraya  doğru  yünəldilir.  Qizdirılmış  hava 

boru  11  vasitəsilə  şaquli  ötürücülərə  12,  oradan  isə  saplo  ilə  əriş  saplarına  təsir 

edir.  Kameradaki  işlənmiş  nəm  hava  sorucu  ventliyator  vasitəsilə  onun  yuxarı 

hissəsindəki çıxış borusundan xaric edilir. 

Əriş  saplarının  xətti  sıxlığından  və  sayından  asılı  olaraq  kameranın 

yüklənmə sxemini dəyişmək olur. Bunun üçün kamerada ərişin uzunluğunu hamar 

roliklərin  5  sayını  artırıb-azaltmaqla  dəyişirlər.  Kameranın  buxarlandırma 

qabiliyyəti  1  saat  ərzində  250-300  kq  nəmliyə  bərabərdir.  Ş,lixtləmə  sürəti  ŞKV-

140  maşınlarında  20-dən  100m/dəq-ə  qədər,  ŞKV-180  və  ŞKV-230  maşınlarında 

isə 16-dan 80m/dəq-ə qədərdir. 

---

47 

 

 

 

 

Şək.9.ŞKV maşının quruducu kamerasının sxemi   

 

 

Kameralı şlixtləyici maşınlar yun, kətan və rəngli pambıq-parçadan olan əriş 

saplarının şlixtlənməsi zamanı tətbiq edilir. 

 

Maşının  şlixtləmə  sürəti  və  məhsuldarlığı.  Şlixtləmə  sürəti  şlixtlənən 

sapların  növündən,  xətti  sıxlığından,  ərişdəki  saplarının  sayından,  ərişin  enindən, 

sıxılma  dərəcəsindən  və  ən  əsası  maşının  quruducu  aparatının  buxarlandırma 

qabiliyyətindən asılı olur. 

 

Şlixtləmə  sürəti  buxarın  xüsusi  sərfinə,  əriş  saplarının  şlixti  hopdurma 

keyfiyyətinə və maşının məhsuldarlığına təsir edir. Şlixtləmə sürəti, m/dəq-ilə 

 

 

 

 

 

,

60

10

6











b

sl

K

T

N

Q



 

burada 

Q

-   şlixtləyici maşının quruducu aparatının nəmliyi buxarlandırma 

                     gücü, kq/saat; 

 

    

  N-   ərişdəki sapların sayı; 

 

         T-   əriş saplarının xətti sıxlığı, teks; 

 

         K

b

- ərişin kütləsinə nəzərən buxarlanan nəmliyi xarakterizə edən  

                   əmsaldır (0,9-1,4).  

 

Şlixtləyici  maşınların  məhsuldarlığı  şlixtlənən  ipliyin  kiloqramla  miqdarı, 

şlixtlənən  partiyaların  sayı  və  müəyyən  vaxt  intervalında  işlənən  navoyların  sayı 

ilə ifadə oluna bilər. 

 

Maşınların faktiki məhsuldatlığı, kq/saat ilə  

şl







t TNK

f.v

(1+a

x

/100)10

-6

, 

---