Molum olduğu kimi, cinayətkarlığa qarşı mübarizonin
Yüklə 4,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 11.2. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsinin təyinatı, məqsədi, vəzifələri və prinsipləri
Konstitusiya Məhkəməsi barədə maddələrin daxil edilməsi mümkün oldu, 1997-ci ildə isə onlara əsasən «Konstitusiya Məhkəməsi haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul
edildi. «Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsinin fəaliyyətinin təmin edilməsi haqqında» Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1998-ci il 18 iyul tarixli Fərmanı ilə Konstitusiya Məhkəməsinin müstəqilliyi və hakimlərinin statusu təmin edilmişdir. Artıq Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi müstəqil orqan kimi fəaliyyət göstərir. 2004-cü ildə «Konstitusiya Məhkəməsi haqqında» qəbul edilmiş yeni Qanun Konstitusiya Məhkəməsinin fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi və beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması üçün böyük əhəmiyyət kəsb etmişdir.
«Konstitusiya Məhkəməsi haqqında» Qanuna əsasən, Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Məhkəməsi Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası ilə
onun səlahiyyətlərinə aid edilmiş məsələlərə dair ali konstitusiya ədalət mühakiməsi orqanıdır. Konstitusiya Məhkəməsinin əsas məqsədləri Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının aliliyinin təmin edilməsindən, hər kəsin hüquq və azadlıqlarının müdafiə edilməsindən ibarətdir. Konstitusiya Məhkəməsi müstəqil dövlət orqanıdır və təşkilati, maliyyə, habelə hər hansı başqa cəhətdən qanunvericilik, icra və digər məhkəmə hakimiyyəti orqanlarından, yerli özünüidarə orqanlarından, habelə hüquqi və fiziki şəxslərdən asılı deyildir.
Konstitusiya Məhkəməsinin fəaliyyətinin əsas prinsipləri digər məhkəmələrin fəaliyyətinin əsasını təşkil edən prinsiplərlə oxşardır. Bu prinsiplərə «Konstitusiya Məhkəməsi haqqında» Qanunun 4-cü maddəsində göstərilmiş Konstitusiyanın aliliyi, müstəqillik, kollegialhq və açıqlıq prinsipləri aiddir. Lakin burada digər xüsusiyyətlər də var. Məsələn, bu prinsiplər arasında təqsirsizlik prezumpsiyası, şübhələnilən, təqsirləndirilən və ittiham edilən şəxsin müdafiə hüququ, ədalət mühakiməsinin yalnız məhkəmə tərəfindən həyata keçirilməsi, vətəndaşın məhkəmədə müdafiə hüququnun təmin edilməsi prinsipləri yoxdur. Bu onunla izah edilir ki. Konstitusiya məhkəməsində konkret mülki və ya cinayət işləri üzrə ədalət mühakiməsi həyata keçirilmir. Onun başqa vəzifələri var. O prinsipcə başqa funksiyanı-konstitusiya nəzarətini həyata keçirir. Burada ittiham edilən şəxslər və onların müdafiəçiləri, iddiaçı və cavabdehlər, onların nümayəndələri yoxdur. Vətəndaş konstitusiya icraatında yalnız müəyyən çərçivədə iştirak edə bilər. O, Konstitusiya Məhkəməsində yalnız onun hansısa məhkəmədə və ya digər hüquq-mühafizə orqanında baxılan konkret işi üzrə (mülki, cinayət, inzibati, iqtisadi) konstitusiyaya zidd olan, onun konstitusiya hüquq və azadlıqlarını pozan qanunun tətbiq edilməsi və ya ediləcəyi barədə şikayəti əsasında iştirak edə bilər. Qərəzsizlik və ədalət prinsipinin mahiyyəti ondan ibarətdir ki. Konstitusiya Məhkəməsində həyata keçirilən icraat zamanı hakimlər işlərə müstəqil, qərəzsiz və ədalətlə baxırlar. Burada həm də konstitusiya ədalət mühakiməsi hər kəsin qanun və Konstitusiya Məhkəməsi qarşısında bərabərliyi, tərəflərin hüquq bərabərliyi və çəkişməsi, icraatın dövlət dilində aparılması prinsipləri əsasında həyata keçirilir. Kollegialhq prinsipinin də xüsusiyyəti var. Burada xalq nümayəndələri (andh iclasçılar) işlərə baxılmasına cəlb olunmur, çünki Konstitusiya Məhkəməsinin baxdığı məsələlər qərarları qəbul edən şəxslərdən hüquq sahəsində əlavə peşə bi- ------- ------------------ =. 161 = ............................................... liklərillin olmasını tobb edir. Bunlardan başqa açıqlıq prinsipinin də Konstitusiya Məhkəməsi üçün özünəməxsus xüsusiyyətləri var. Belə ki, digər məhkəmələrdə olduğu kimi Konstitusiya Məhkəməsində də işlərin icraatı açıq aparılır. İşə qapalı iclasda baxılmasına yalnız o halda icazə verilir ki, Konstitusiya Məhkəməsi açıq icraatın dövlət, peşə və ya kommersiya sirrinin açılmasına səbəb olacağını güman edir, vətəndaşların şəxsi və ya ailə həyatının məxfiliyini qorumaq zərurətini müəyyən edir. Konstitusiya Məhkəməsinin icraatı, bir qayda olaraq, şifahi aparılır. Lakin burada digər məhkəmələrdən fərqli olan bir xüsusiyyət vardır ki, tərəflərin və ya maraqlı subyektlərin razılığı olduqda Konstitusiya Məhkəməsinin Plenumu Daxili Nizamnamə ilə müəyyən edilən qaydada işə yazılı prosedurla baxa bilər. Həmçinin burada digər xüsusiyyət də var ki. Konstitusiya Məhkəməsi Plenumunun iclası haqqında məlumat iclasa azı beş gün qalmış rəsmi dövlət qəzetində dərc edilir. Təxirəsalınmaz hallarda isə bu qaydadaya riayət etmək mümkün olmadıqda, bu məlumat televiziya və radio ilə elan edilə bilər. Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı, Dövlət gerbi və Konstitusiya Məhkəməsinin rəsmi emblemi Konstitusiya Məhkəməsinin rəmzləri hesab olunurlar. Konstitusiya Məhkəməsinin hakimləri məhkəmə iclaslarında hakimlərin xüsusi geyimində (mantiyada), Azərbaycan Respublikası Prezidentinin andiçmə mərasimində və digər dövlət tədbirlərində isə xüsusi rəsmi geyimində olmalıdırlar. Konstitusiya Məhkəməsi Bakı şəhərində yerləşir. Konstitusiya Məhkəməsinin iclasları Konstitusiya Məhkəməsinin binasında keçirilir. Hər hansı səbəbdən iclasları məhkəmənin binasında keçirmək mümkün olmadıqda Konstitusiya Məhkəməsi sədrinin sərəncamı ilə Konstitusiya Məhkəməsinin iclasları başqa yerdə keçirilə bilər. 162 Yüklə 4,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|