|
![](/i/favi32.png) Morfеmika-morfologiyaga
oldim – Ukam
uchun1.3. hozirgi ozbek adabiy tili morfemika-morfologiya (3)ga
oldim – Ukam
uchun
oldim. Siyoh
da
yozdi – Siyoh
bilan
yozdi. Telefon
da
gaplashdi –
Telefon
orqali
gaplashdi. Akamni gapirdi – Akam haqida gapirdi.
Bog„lovchi va uning shakliy ko„rinishlari
. Bog„lovchilar ham ko„makchilar kabi sintaktik alоqa
vositasi sanalib, ulardan tobe munosabatni ifodalashdan tashqari teng munosabatni ham hosil qilishi
bilan ajralib turadi. Bog„lovchilar gap bo„laklari, qo„shma gapning sodda gapga teng qismlari
orasidagi turlicha aloqalarni, grammatik munosabatini ko„rsatadi. Bog„lovchilarning mohiyati, o„zbek
adabiy tilidagi bog„lovchilarning turlari, bu turlarga oid so„zlar tilshunosligimizda kеng o„rganilgan.
Mavjud adabiyotlarda bog„lovchilarning turlari va bu turlarga qaysi so„zlar mansubligi masalasida
turlicha nuqtayi nazarlar bor, ya‟ni bir ishda bog„lovchi deb berilgan birlik boshqa ishda yuklamalar
qatoriga kiritiladi, ko„makchi deb berilgan birlik bog„lovchi deb tan olinadi. Bog„lovchilarga oid
so„zlarning aniq belgilanmaslik sababi ularning lisoniy jihatdan o„rganilmagan-ligida bo„lsa kеrak.
Bog„lovchilarni ham ko„makchilar singari shakliy jihatdan uch guruh (sof bog„lovchilar, nisbiy
bog„lovchilar, qo„shimcha-simon bog„lovchilar) ga ajratib o„rganish lоzim. Sof bog„lovchilar guruhiga
faqat bog„lovchi vazifasida qo„llaniladigan
va, hamda, yo, yoxud, yoki, ammo, lekin, biroq,
chunki, shuning uchun, agar, ya’ni
kabi yordamchi so„zlar xos. Qo„shimchasimon bog„-lovchilar
guruhiga
-ki (-kim
) va ham bog„lovchi, ham yuklama vazifasida kela oladigan
-u (-yu), -da, -mi
qo„shimchalari mansubdir.
-u (-yu), -da
qo„shimchalarining bog„lovchi vazifa-sini to„la-to„kis
bajarishi qator manbalarda qayd etilgan,
-mi
qo„shimchasida ham bog„lovchilik xususiyati borligini
Yomg‘ir yog‘di
Dostları ilə paylaş: |
|
|