33
3- Mavzu: GURUHIY TRENINGLARNING TASHKILIY-USLUBIY
JIHATLARI
Reja:
1.
Treningga tayyorgarlik va treningni tashkil etish.
2.
Treningni moddiy texnik jihozlash.
3.
Trening guruhining tuzilishi va trening guruhining psixologik o‘ziga
xosligi.
4.Trening guruini yig‘ishning o‘ziga xosligi, guruh ishtirokchilarining
soni va yoshi.
5. Guruh ishtirokchilariningrasmiy mavqei, ma’lumoti, kasbiy
mansubligi va milliy va diniy mansublik.
6. Ishtirokchilaming individual-psixologik xususiyatlari va trening
mahg‘ulotlarining reja va dasturi
.
Tayans tushunchalar:
treningga tayyorgarlik, guruhni tashkil etish yoki
yig’ish bosqichi,boshlang’ich bosqich, ishni olib borish bosqichi,yakunlash
bosqichi,moddiy texnik jihozlash, ishtirokchilar mavqei, ma’lumoti, kasbiy
mansubligi va milliy va diniy mansublik, individual-psixologik xususiyatlar.
1.Treningga tayyorgarlik va treningni tashkil etish.
Psixologik
treninglar tabiiy va maxsus tarzda uyushtirilgan bo’ladi.
Maxsus tarzda
uyushtirilgan treningda alohida vaziyatlar va o‘yin ishtirokchilarining shaxsiy
ehtiyojlari, ularda individual shakillanishi zarur bo‘lgan sifatlar katta rol
o’ynaydi va shaxs ataylab u yoki bu ijtimoiy psixologik vaziyatga o‘zgalar
tomonidan tushurilishi haqida oldingi bo’limlarda ham keltirib o’tgan edik.
Trening mashg‘ulotlari
uchun maxsus vaziyat, aniq maqsad, shaxsiy
ehtiyojlar hamda mashg‘ulotlarni o‘tkazuvchi shaxs yoki boshlovchi bo’lishi
zarur.
34
Eng muhimi guruhni tashkil qilish bosqichi bo’lib,
bunda quyidagi
jihatlarga e’tibor berish kerak:
Har qanday treningda (faqat nogironlar bilan o’tkaziladigan maxsus
treninglarni hisobga olmaganda) tashqi jismoniy defektga ega
bo’lgan va psixik holatida buzilishlar bo’lgan
kishilar ishtirok
etmasligi lozim. Negaki, bunday holatlarda aynan ana shunday
kamchilikka ega bo’lganlarda aks ta’sir bo’lishi ehtimoli
kuchliroqligi har qanday mutaxassis uchun tushunarli bo’lsa kerak.
guruh a’zolarining soni 8 tadan 12 tagacha (ba’zi hollardagina 20
tagacha) bo’lgani ma’qul.
ishtirokchilarning yoshi iloji boricha taxminan teng bo’lishi, ya’ni ular
orasidagi farq 4-5 yoshni tashkil etishi mumkin (Alohida qayd etish
lozim, 45-50 yoshdan kattalar uchun trening juda katta va ahamiyatli
ta’sirga ega bo’lmasligi va ular kutganchalik
natija bermasligi ham
mumkin).
ishtirokchilar orasida ayol va erkaklar soni imkoni boricha teng
bo’lishi kerak.
Bundan tashqari yana quyidagilarga ham e’tibor berish lozim bo’ladi:
Treningda muammosi bir xil bo’lgan odamlarni to’plash kerak.
Trening ishtirokchilari iloji boricha bir-biriga notanish bo’lishlari
lozim.
Trening o’tkaziladigan xona albatta izolyatsiyalangan bo’lishi shart,
ya’ni hech kim ularni bezovta qilishi mumkin emas va ular ham
boshqalarga halaqit bermasligi kerak.
Rasmiylashgan guruh bo’lishiga yo’l qo’ymaslik lozim.
Trenerdan auditoriya erkin bo’lishini ta’minlash
va auditoriyani
yaxshi bilish talab etiladi.
