Моррининг сешанба дарслари

Koʻrgazmali qurollar: ikkinchi qism
 
Morri intervyu bergan birinchi koʻrsatuv katta muvaffaqiyat 
qozongani sababli “Tungi xabarlar” uning ikkinchi qismini ham 
olishga qaror qildi. Bu safar eshikdan kirib kelgan operator va 
prodyuserlar oʻzlarini Morrining oila aʼzolaridek his qilardi. Koppel 
ham oʻzini oldingidan koʻra ancha doʻstona tutardi. Sinov jarayoni 
ham, suhbatdan oldingi suhbat ham boʻlmadi. Gap gapga 
qovushishi uchun avvaliga Morri va Koppel bolalik xotiralari bilan 
boʻlishishdi: Koppel Angliyada tugʻilib-oʻsganini gapirib berdi, Morri 
esa Bronksda katta boʻlgani haqida soʻzladi. Morri doim sovuq 
qotardi, hatto tashqarida toʻqson daraja issiq boʻlsa ham, shuning 
uchun uzun yengli koʻk koʻylak kiyib olgandi. Biroq Koppel 
kostyumini yechib qoʻyib, suhbatni koʻylak va boʻyinbogʻda oʻtkazdi. 
Morri uni sekin-asta, birma-
bir qurolsizlantirayotganga oʻxshardi. 
– Koʻrinishingiz chakkimas, — dedi Koppel, kamera tasmalari 
aylana boshlagach. 
– Hamma shunday deydi, — javob qaytardi Morri. 
– Gapirishingiz ham tetik. 
– Hamma shunday deydi. 
– Unda sogʻligʻingiz orqaga ketayotganini qayerdan bilasiz? 
Morri xoʻrsindi. 
– Oʻzimdan boshqa hech kim buni bilolmaydi, Ted. Faqat oʻzim 
bilaman. 
Morri gapida davom etarkan, 
hammasi oydinlashib borardi. U oʻz 
fikrini yetkazish uchun qoʻllarini birinchi suhbatdagichalik bemalol 
silkitmayotgandi. Maʼlum bir soʻzlarni talaffuz qilishga qiynalar, “L” 
tovushi uning boʻgʻzida qolib ketayotgandek edi. Yana bir-ikki oydan 
keyin u mutlaqo tildan qolishi mumkin edi. 
– Kayfiyatimga kelsak, — dedi Morri Koppelga, — tanishlarim va 
doʻstlarim yonimda boʻlganda, oʻzimni juda yaxshi his qilaman. 

---

Mich Elbom. Morrining seshanba darslari 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
54
Mehrga toʻla munosabatlar menga madad beradi. Ammo 
tushkunlikka tushgan kunlarim ham boʻladi. Sizni aldab nima qildim. 
Sodir boʻlayotgan maʼlum oʻzgarishlarni koʻrib, dahshatga 
tushaman. Qoʻllarimsiz qanday yashayman? Tildan qolsam nima 
boʻladi? Ovqatni yuta olmay qolish meni unchalik bezovta qilmaydi, 
chunki u holatda meni, shunchaki, naycha orqali boqishadi, tamom, 
nima boʻpti shunga? Biroq, ovozim? Qoʻllarim? Ular tanamning oʻta 
ahamiyatli qismlari. Ovozim bor ekan, gapiraman. Qoʻllarim ishlab 
turarkan, fikrimni turli harakatlar, ishoralar orqali yetkazaman. Bular 
men uchun odamlar bilan muloqot vositalari. 
– Tildan qolganingizda qanday muloqot qilasiz? — soʻradi Koppel. 
Morri yelka qisdi. 
– Balki hammadan menga faqat javobi “Ha” yoki “Yoʻq” boʻlgan 
savollar berishni soʻrarman. 
Javob shu qadar oddiy ediki, Koppel beixtiyor jilmaydi. U Morridan 
jimjitli
k haqida soʻradi. U Morrining hikmatli soʻzlarini ilk marta 
“Boston Gloub” nashriga yuborgan hamkasb qadrdon doʻsti Mori 
Shteynni yodga oldi. Ular Brandeysda 60-yillar boshlaridan beri 
birga ishlardi. Hozirda Shteyn sekin-asta eshitish qobiliyatidan 
ayrilayotgandi. Koppel biri tildan qolgan, boshqasi esa eshitish 
qobiliyatini yoʻqotgan ikki kishining uchrashuvini tasavvur qildi. 
Uchrashuv qanday oʻtarkan? 
– Bir-birimizning qoʻlimizni tutib oʻtiramiz, — dedi Morri. — Va 
oʻrtamizda cheksiz mehr-muhabbat oqimi suzadi. Ted, bizning oʻttiz 
besh yillik doʻstligimiz bor. Buni his qilish uchun soʻz ham, eshitish 
ham shart emas. 
Koʻrsatuv tugashidan oldin Morri olgan xatlaridan birini Koppelga 
oʻqib berdi. “Tungi xabarlar”dagi birinchi suhbatdan keyin unga juda 
koʻp xat kelardi. Bir xat Pensilvaniyada ota-onasidan birining oʻlimini 
boshidan kechirgan toʻqqizta bolakaydan iborat maxsus sinfga dars 
beruvchi oʻqituvchidan kelibdi. 

---

Mich Elbom. Morrining seshanba darslari 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
55
– Mana unga yozgan javobim, — dedi Morri Koppelga, koʻzoynagini 
burniga ehtiyotkorona qoʻndirarkan. — Qadrli Barbara...Xatingizdan 
juda taʼsirlandim. Ota-onasidan birini yoʻqotgan bolalar bilan 
ishlayotganingiz katta ahamiyatga molik deb oʻylayman. Men ham 
onamdan juda erta ajralib qolganman… 
Birdaniga, hali ham gʻuvillab aylanib turgan kameralar qarshisida, 
Morri koʻzoynagini toʻgʻriladi. Bir oz jimib qoldi, labini tishladi va 
boʻgʻziga tiqilib kelgan tugundan xalos boʻlish uchun yutina boshladi. 
Koʻzlaridan yosh dumaladi. 
– Bolaligimda onamni yoʻqotganman… Bu men uchun qattiq zarba 
boʻlgan...Oʻshanda men ham siznikidek qaygʻularim bilan boʻlisha 
oladigan guruhda oʻqiganimda edi. Men, albatta, guruhingizga 
qoʻshilgan boʻlardim chunki... 
Uning ovozi titrab ketdi. 
– Chunki men shu qadar yolgʻiz edimki… 
– Morri, — dedi Koppel. — Onangiz vafot etganiga yetmish yil boʻldi. 
Hali ham qaygʻudan azob chekasizmi? 
– Boʻlmasam-chi, — shivirladi Morri.