Mübariz Xəlilov, Nazlı Həsənova
Yüklə 4,93 Mb. Pdf görüntüsü
|
| kodlaşdırılması
adlanır. İnformasiyanın təqdimatı üçün istifadə olunan simvollar sistemi kod adlanır. İnformasiyanın miqdarının ölçüsünü təyin etmək üçün ən kiçik informasiya vahidi kimi bit ( ingiliscə binary digit ) qəbul edilmişdir. Bit olaraq informasiya miqdarının ölçüsünün minimal vahidi {0, 1} – sıfır ya da bir götürülür. Min imal informasiya vahidi kimi 1 bit ilə iki mümkün bərabər ehtimallı vəziyyətdən yalnız birini əks etdirmək olur. İnformasiyanın bitlər ardıcıllığı ilə təsviri ikilik kodlaşdırma adlanır . Səkkiz bit bir baytda birləşir (1 bayt=8 bit). Məsələn: 00000000, 01001001, 11111111. Bayt kompü terlərdə təsvir olunan informasiyanın əsas ölçü vahidi hesab olunur. 8 bit üçün 00000000-dan 11111111- qədər 2 8 =256 kombinasiya mövcuddur. Bərabər ehtimatllı N mümkün hadisələrdən birinin baş verməsi haqqında məlumatdakı İ info rmasiya miqdarı aşağıdakı tənliyin həlli ilə təyin edilir. N = 2 İ ⇒ I=log 2 N ( Xartli düsturu adlanır). Hərflər, sözlər və digər simvollar 0 və 1 rəqəmlərinin ardıcıllığı ilə kodlaşdırılır. Beləliklə, ikilik kodlaşdırmada bir simvola düşən informasiya 1 2 log 2 = = H bit olur. Simvollar bitin səkkiz mərtəbəli kombinasiyalarından təşkil olunur və 1 bayt adlanır. Ona görə də klaviatura üzərində olan 256 (256=2 8 ) simvoldan hər birini kodlaşdırmaq üçün isə məhz səkkiz bit tələb olunur. Bu simvollar 2-lik say sistemində kodlaşdırılır. Əvvəlcə hər simvola 10-luq say sistemində bir rəqəm uyğunlaşdırılır. Sonra isə 2-lik say sisteminə çevrilir. İnformasiya axınının artması ilə əlaqədar olaraq daha böyük informasiya vahidlərindən də istifadə olunur. |