Mübariz Xəlilov, Nazlı Həsənova

 
3.3. 
Tətbiqi proqramlar və onların təsnifatı 
 
Tətbiqi proqramlar
h
ər hansı sahədə tətbiq olunan, rahat interfeysə malik 
olan, dialoq rejimində işləyən hazır proqram məhsullarıdır. Tətbiqi 
proqramların növləri: 
1.
 
Mətn redaktorları
: MsWord, WordPad, Notepad v
ə s.; 
2.
 
Elektron cədvəllər
: Sheet, Super Calk, MsExcel, Lotus və s.; 
3.
 
Qrafik proqramlar
: Paint, Power Point, Corel Draw, Photo, Shop 
3DStudio MAX 
və s.; 
4.
 
Nəşriyyat proqramları; 
5.
 
Verilənlər bazasını idarə edən sistemlər
: FoxPro, MS
 
Access, Oracle, 
Paradox və s.; 
6.
 
Prezentasiyaların 
(təqdimatlar) yaradılması üçün PowerPoint; 
7.
 
Mühasibat
işləri; 
8.
 
SAPR
(layihələşdirilmənin avtomatlaşdırılması) Auto Cad; 
9.
 
Statistik analiz
üçün istifadə olunan proqramlar; 
10.
 
Kompüter 
oyunları
, öyrədici proqramlar, şəkil və animasiya; 
11.
 
Şəbəkələri
idarə etmək üçün istifadə olunan proqramlar; 
12.
 
Web redaktorlar.
Alqoritmik dillər. 
Alqoritmik dillər və ya instrumental proqramlar yuxarıda göstərdiyimiz 
müxtəlif sinif proqramları yaratmaq üçün alətdir. Misal üçün: 
Turbo Pascal, 
Java, 
Delphi, C++ və s. 
 
3
.
4
.
Əməliyyatlar sisteminin funksiyaları 
ƏS, kompüter iş seansına başlayarkən, avtomatik fəallaşır (yüklənir). ƏS 
istifadəçi proqramlarının icra olması prosesində kompüterin hansı resurslarının 

---

56 
(əməli yaddaş, prosessor vaxtı, periferiya qurğuları) istifadə olunması, hansı 
proqramların fəallaşması və digər əməliyyatların hansı ardıcıllıqla yerinə 
yetiriləcəyi məsələlərini həll edir. 
Beləliklə, ƏS üç əsas funksiya yerinə yetirir: 
- 
Istifadə olunan kompüter resurslarının bölgüsü və təyinatı; 
- kompüter 
resurslarının istifadə olunmasını və məsələlərin icra müddətinin 
planlaşdırılması; 
- kompüter
in işinə cari nəzarətin olunması.