Müdafiə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu
Yüklə 2,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2. Büdcə Planlaşdırılması
- 3. Büdcədən istifadə və Büdcəyə Nəzarət
82 Hərbi Büdcə Tərtibatı və Maliyyə Resurslarının İdarəetməsi riskləri qiymətləndirmə metodologiyası mövcuddur və bu metodologiya həmən ölkənin ehtiyaclarına uyğun hazırlanır. Ölkə müəyyən edilmiş pro- sedurlarla: güc tədbiq edilməsi üçün ssenarilər hazırlayır, hər bir ssenari- nin aydin şəkildə bəyan edilən fərziyyələr əsasında baş verməsi ehtimalını dəyərləndirir, planlaşdırılmış qüvvələrin həyata keçirəcəkləri əməliyyatları simulyasiya edir, simulyasiya risklərini analiz edir və riskləri azaldır. Daha sonra, risklərin qiymətləndirilməsi uyğun vasitələrlə təmin edilir, bu işlə məşğul olan ekspertlər də zəruri bilik və təcrübəyə malik olurlar. Nəhayət, risklərin qiymətləndirilməsi müdafi ə və güc planlaşdırma dövrəsinin tam və səmərəli surətdə ayrılmaz hissəsini təşkil edir.
Büdcə tərtibi proseduru ordunun strateji məqsədlərini və proqram qərarlarını əks etdirməyə yönəlmişdir.Bu prosedur,strateji və proqram qərarlarını səmərəli və məhsuldar şəkildə budcədə əks etdirməyə imkan verir. 2. Büdcə Planlaşdırılması a. Hərbi büdcə planlaşdırılması Hərbi büdcələmə ilə bağlı icra orqanlarının yerinə yetirəcəyi rollar və hakimiyyət qollarının məsuliyyətləri çox açıq müəyyən edilmişdir. Bu rol və məsuliyyətlər: icra strukturları, qanunvericilik və dövlət başcısı(ali baş ko- mandan) arasında; ali hərbi rəhbərlik arasında və Müdafi ə Nazirliyinin mülki rəsmiləri və Maliyyə Nazirliyi arasında bölünmüşdür. Həmcinin, dövlət sek- torunun; kommersiya təşkilatlarının və lobbi qruplarının, xüsusilə də Müdafi ə Nazirliyinin və digər hökümət idarələrinin tabeliyində olan icra və kommersi- ya təşkilatlarının rol və məsuliyyətləri də bölünmüşdür;
Hərbi büdcələmənin əsas cəhətlərinin rolları və məsuliyyətləri büdcə siste- mı qanunu vasitəsilə əhatəli olaraq qanunvericilik, göstəriş və nizamnamələrlə müəyyən edilmişdir. Ortaya çıxan məsələlərə çevik yanaşmaq üçün icra struk- turlarının büdcədən istifadəsinin müəyyən səlahiyyət dərəcəsi olur. Proqram- ları və hərbi büdcəni müntəzəm planlaşdırma dövrəsindən kənarda dəyişmək olar.Bununla bərabər, icra strukturlarının ixtiyarında olan səlahiyyətlər qanun aktlarında açıq göstərilir. Büdcə qanununda nəzərdə tutulmamış və ya ehtiyat maddələr, büdcədən istifadənin açıq və sərt şərtlərini dəqiq müəyyən edir. Nəzərdə tutulmayan hal baş verdikdə xərclənən büdcənin hesabatı müstəqil surətdə yoxlanılır.
Geniş mənada hərbi büdcə, bütün maliyyələşdirmə pul ayırmalarını (sub- sidiyalar və gəlirlər/maaşlar ) və xərcləri əhatə edir. Hərbi büdcə, müfəssəl
83 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu olaraq, aydın müəyyən edilmiş mənbələrlə və aydın işlənib hazırlanmış məqsədlə olan program və layihələri maliyyələşdirir. Hərbi büdcə aşağıda- kıları nəzərdə tutur:Dövlətin büdcəsindən Müdafi ə Nazirliyinə ayrılan pul yardımlarını;dövlət büdcəsindən, hərbi və hərbi xarakterli fəaliyyətlərlə məşğul olan digər təşkilatlara pul yardımlarını, məsələn, müharibə dövrünün maddi texniki bazasını saxlamaq və resurslarına xidmət; başqa ölkə proqram- larından gələn maliyyə, məsələn, NATO üzvlüyünə hazırlıq üçün; beynəlxalq və ikitərəfl i proqramlardan gələn maliyyə( artıq avadanlığın, infrastrukturun satışindan gələn gəlir) və kommersiya təşkilatlarının gəlirlərindən və Müdafi ə Nazirliyinin mülkiyyətində olan və ya payı olan təşkilatları əmtəə ilə təmin edən və onlara xidmətlər göstərən təşkilatlardan. Ölkə öz imkanları vasitəsilə- metodologiya,müvafi q bilik və təlim gör- müş mütəxəssisləri ilə -bütün gələcək hərbi xərçləri dəqiq qiymətləndirmək imkanına malıkdir.Buraya, həmçinin, Hərbi Xərclərin Standartlaşmış He-
Military Expenditures) uyğun olan xərclər də daxildir:vergilər,sosial və tibbi sığorta xərcləri,pensiya xərcləri və ixtisar edilmiş hərbcilərin yeni ixtisasa yiyələnməsi ücün sərf edilən xərclər,hərbi texnikanın və silahların,avadanlıq və infrastrukturun istifadəsi üçün xərclər və kredit borcları və həmcinin, hər hansı gözlənilməyən hadisələr ortaya çıxan zaman sərf olunan xərclər. Bütün gəlir və xərclər beynəlxalq standartlara uygun sistemləşdirilir, məsələn GFS 41 və BMT Vəsaitinə uygun edilir. Büdcə məlumatları, xərclərin siyasi analizinə kömək edən və cavabdehlik və məsuliyyəti artıran tərzdə təqdim edilir. Hərbi büdcə ayrılmalar formasında edilir və əhəmiyyətli dərəcədə bütün xərclər sadalanır.Büdcə həm hərbi təşkilatlara, həm də hərbi proqram- lara ayırdığı xərcləri ətrafl ı göstərir. Sonuncu halda, büdcə aydın şəkildə, hər proqram və onun tərkib hissələri üçün təlim, təmir, təhcizat,tədqiqat və inki- şaf üçün ayırdığı resursları təqdim edir. 3. Büdcədən istifadə və Büdcəyə Nəzarət a. Büdcədən istifadə Ölkənin geniş mühasibat sistemi uzadılmış borcları qiymətləndirmək üçün etibarlı əsas yaradır. Mühasibat sistemi, büdcə ayrılmaları çərçivəsində,həmçinin, proqramlar və təşkilatlar səviyyəsində həyata keçirilən ”gəlirlər” və ödənişlərin bütün mərhələləri üzrə statistik məlumatları vermək imkanındadır. 41 GFS və ya Hökümət Maliyyə Statistikaları. Ətrafl ı: http://unstats.un.org/unsd/class/ family/family2.asp?Cl=218. Yüklə 2,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|