Müdafiə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu
Yüklə 2,99 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Özəl Sektorda Davranış Kodeksləri
- Dürüstlük Paktları
230 Normativ-Hüquqi Bazalar yetirməkdən yayındıran istənilən fəaliyyətdə və razılaşmada ödənişlə və ya ödənişsiz iştirak etməmək və heç bir vəzifə və funksiya yerinə yetirməmək tələbləri; • uyğun olmayan təklifl ərə münasibət göstərmənin qaydaları; və / və ya • keçmiş dövlət vəzifəli şəxslərə dövlət xidmətlərindən imtiyazlı istifadə və ya üstün əlçatanlıq imkanı verməmək tələbi. 141
Kodeksə riayət etmə. Belə davranış kodeksləri müvafi q nazirin və ya dövlət xidməti rəhbərinin başçılığı altında hazırlanır. Dövlət vəzifəli şəxs özünü kodeksin tələblərinə uyğun aparmağa borcludur və müvafi q olaraq həmin tələbləri və onlarda baş verən hər bir dəyişiklyi bilməlidir. O sonra- kı hərəkətləri ilə bağlı tərəddüd içində olduqda nə etmək lazım olduğu haq- qında məsləhət almaq üçün müvafi q mənbəyə müraciət etməlidir. Kodeksin müddəaları dövlət vəzifəli şəxsin işə qəbulu şərtlərinin bir hissəsini təşkil edir. Onların pozulması intizam tədbirlərinin tətbiqinə gətirib çıxara bilər. İşə qəbul şərtləri üzrə danışıqlar aparan dövlət vəzifəli şəxs Davranış Kodeksinə əməl etməyin vacibliyi və onun icraçı ilə bağlanacaq müqavilənin bir hissəsi olması haqqında müddəaları həmin şərtlərə əlavə etməlidir. Buna uyğun olaraq dövlət vəzifəli şəxs nəzarət və ya idarə etdiyi digər məmurların bu kodeksə əməl etmələrinə cavabdehdir. Kodeksin tələbləri pozulduğu hallarda o günahkarlara qarşı intizam tədbiri təyin və ya təklif etməlidir. Nəhayət, dövlət idarəsi kodeksin müddəalarına vaxtaşırı yenidən baxır və müvafi q düzəlişlər edir. 142
Dövlət sektorunda olduğu kimi özəl şirkətlər də əməkdaşlarının digər qəbuledilməz davranış təzahürləri ilə bir sırada, korrupsiya hallarına münasibətini müəyyənləşdirən davranış kodekslərinə malikdir. 20-ci Fəsildə başlıca hərbi tədarükçülərin davranış kodekslərindən nümunələr verilir. İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı beynəlxalq səhnədə Beynəlxalq Biznes Əməliyyatları Zamanı Xarici Vəzifəli Şəxslərin Rüşvətxorluğuna Qarşı Mübarizə Haqqında 1999-cu il Konvensiyasına 143 korrupsiya və onun transsərhəd təzahürlərinin əlavə edilməsinə təkan verdi. Həmin konvensiya- nın müddəaları tam ölçüdə silah ticarətinə də aiddir. Rüşvətxorluq və maraqların toqquşması davranış kodekslərində ən çox 141
Bu və digər detalların təfərrüatı üçün bax Codes of Conduct for Public Offi cials. 142
Ibid., 14, Article 28. 143
İƏİT, Beynəlxalq Biznes Əməliyyatları Zamanı Xarici Vəzifəli Şəxslərin Rüşvətxorluğuna Qarşı Mübarizə Haqqında Konvensiya(February 1999), www.oecd.org/ document/21/0,3343 ,en_2649_34859_2017813 _1_1_1_1,00.html.
231 Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu xatırlanan davranış növlərinə aiddir. Hətta akademik təhlillər belə o nəticəyə gəlir ki, şirkətin rüşətxorluqla bağlı siyasətinin olub-olmaması onun ən əsas ümumi etik göstəricisidir. 144 Digər tərəfdən, empirik tədqiqatlar o nəticəyə gətirib çıxardır ki, korpora- tiv davranışın müxtəlif növləri beynəlxalq kodekslərin təsirindən ümumiyyətlə asılı deyil, amma daha çox başqa amillərin təsirinə məruz qalırlar. Buna bax- mayaraq, tədqiqatlar iddia edir ki, davranış kodeksləri müsbət təsirə malik ola bilər. Xüsusi halda, korrupsiya bilavasitə kodeksin köməyi ilə azalmır, ancaq bu kodekslər daha formal və konstruktiv dialoq açır. Belə ziddiyyət müsbət səciyyəlidir. 145 Hökumət tənzimləmələri və peşəkar assosiasiyaların davranış kodeksləri ilə birlikdə korporativ davranış kodeksləri, maraq toqquşmaları və korrupsiya ilə mübarizə məsələləri ilə bağlı bütün sahələr üzrə dəyişikliklərin reallaşdır- masının təsirli vasitələri kimi təklif edilir. 146
Əxlaq kodeksləri olan bir sıra müdafi ə yönümlü peşəkar assosiasiyalar var. ABŞ-da, məsələn, iri hərbi tədarükçülərin əksəriyyəti Müdafi ə Sənayesi Təşəbbüsünə (bax: Haşiyə 20.1) məxsusdur. Avropada oxşar tədbirlər Avropa Aerokosmik və Müdafi ə Sənayesi Assosiasiyası (Aerospace and Defence In- dustries Association of Europe- ASD) çərçivəsində həyata keçirilir və onlar "Avropa Aerokosmik və Müdafi ə Sənayesi üçün ümumi sahə standartları”- nın meydana çıxması ilə nəticələnib. Haşiyə 20.2 ASD Əxlaq Kodeksinin və korrupsiya əleyhinə tədbirlərin qısa təsvirini verir. Dürüstlük Paktları Beynəlxalq Şəffafl ıq təşkilatı həm dövlət vəzifəli şəxslər, həm də müdafi ə sifarişləri təchizatçıları tərəfi ndən dürüstlüyün təminatı və ləyaqətli davra- nışın təşviq edilməsinin yenilikçi forması ilə çıxış edib. "Müdafi ə Sekto- runda Dürüstlük Paktları" adlanan bu təşəbbüs hərbi sursat tədarükü üzrə müqavilələrdə korrupsiya ilə mübarizə məqsədilə nəzərdə tutulub. Qısa şəkildə Haşiyə 15.9 -da təqdim edilən ideya Polşada həyata keçirilib. Digər NATO və tərəfdaş ölkələr "Müdafi ə Sektorunda Dürüstlük Paktları"-nın tətbiq edilməsində ilk addımlarını atırlar. Məsələn, Bolqarıstan Müdafi ə Na- zirliyi hazırda belə Paktları hərbi sahədə bahalı satınalma müqavilələri üçün 144 Bert Scholtens and Lammertjan Dam, “Cultural Values and International Differences in Business Ethics,” Journal of Business Ethics 75:3 (2007): 273–84, as quoted in A. Scott Carson, Mark Baetz, Shelley McGill, Codes of Conduct in the Private Sector (Toronto: EthicsCentre CA, April 2008), 16, www.ethicscentre.ca/EN/resources/ethicscentre_codes_ april08.pdf. 145 Carson, Baetz and McGill, Codes of Conduct (2008), 13. 146 Ibid., 19. Yüklə 2,99 Mb. Dostları ilə paylaş:
|