MüƏLLİm peşƏkarliği və pedaqoji SƏRİŞTƏLİLİYİn müASİr problemləRİ
Pedaqoji peşənin spesifik xüsusiyyətləri
Yüklə 1,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 1.4.Pedaqoji peşənin spesifik xüsusiyyətləri
H ər bir peşənin özünəməxsus elə xüsusiyyətləri vardır ki, bunları nəzərə almadan, onların mahiyyətinə varmadan həmin peşə sahəsində yüksək müvəffəqiyyət qazanmaq mümkün deyil- dir. Mü əllim peşəsi də bunlardan biridir. Bu peşənin ixtisasdan asılı olmayaraq və bütün ixtisaslara uyğun gələn elə xüsusiyyət- l əri vardır ki, onları heç bir başqa peşə, ixtisasla müqayisə etmək mümkün deyildir. Bu, yalnız müəllimlik peşəsi ilə bağlı olan spesifik xüsusiyy ətlərdir ki, bilavasitə bu peşə üçün xasdır. Görk əmli psixoloq E.A.Klimov tərəfindən verilmiş təsni- fata gör ə pedaqoji peşə “İnsan – insan” peşələr qrupuna daxil edildiyind ən onun obyekti insandır. Lakin demək olmaz ki, bü- tün “insan – insan” peşələr qrupuna məxsus olan peşələrin hamı- sında eyni xüsusiyyətlər özünü göstərir. Bunların hamısında t ərəf – müqabil insanlar olsa da peşənin özünün spesifikası, ona yanaşma tərzi, insanların ona münasibəti bu peşələrin özünə- m əxsusluğunu qabarıq şəkildə üzə çıxarır. Pedaqoji peşədə bu m əsələlər daha spesifik olduğundan bu peşənin “insan – insan” peşələr qrupunda daha önəmli, daha vacib yeri vardır. Belə ki, bu peşə standart, şablon göstərişlə və təlimatlarla işləyən peşə- l ərdən fərqli olaraq yaradıcı bir peşədir. Burada qabaqcıl təcrü- b ə, yaradıcılıq, şəxsi intuisiya, peşəyə maraq, öz işini və uşaqları sevm ək, təşkilatçılıq, idarəçilik və s. xüsusiyyətlər vardır ki, bunlarda pedaqoji peşənin özünməxsusluğunun əsas göstərişləri kimi özünü göst ərir. Görk əmli Çin mütəfəkkiri Konfutsi yazırdı ki, müəllim və 42 şagird birlikdə boy atırlar. Müəllim oz şagirdlərinə nümunə olma lı, öz biliyini təkmilləşdirməli, ciddiliyi, təmkinliliyi ilə seçilm əli, şagirdlərin fəallığını inkişaf etdirməli, onlara məntiqli v ə müstəqil düşünməkdə yardımçı olmalı, öyrətdiklərini daim t əkrar etdirməli, biliklərin möhkəmlənməsinə çalışmalıdır. Mü əllim, pedaqoq yeni insan tərbiyə edir, onun intellek- tual, m ənəvi aləmini inkişaf etdirir, şəxsiyyət formalaşdırır. Gör- k əmli türk alimi və maarifçisiAydın Özdəmir yazırdı ki, millət- l əri qurtaranlar yalnız və ancaq müəllimlərdir.Cümhuriyyət mü əllimlərdən fikri nur, vicdanı nur, irfanı nur nəsillər istəyir. T əbii ki, belə bir istəyin yerinə yetirilməsi müəllimdən əhatəli v ə dərin bilik, səriştəlilik, bacarıq, yaradıcı düşüncə, öz pedaqoji m əharətini daim inkişaf etdirmək istəyi və vərdişi tələb edir. Mü əllim təkcə bilik vermir, o, istiqamət verir, idarə edir, t ərbiyəvi keyfiyyətlər aşılayır. Buna görə də o, bir tərəfdən öyr ədən, tərbiyə edəndir, digər tərəfdən isə bunlar üçün özü bir çox keyfiyy ətlərə malik olmalıdır. Pedaqoji peşənin özünəməxsusluğu təkcə sadalananlarla m əhdudlaşmır. Bir sıra xüsusiyyətlər onun mahiyyətindən irəli g əlir ki, onlardan da başlıca olanları bunlardır: Yüklə 1,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|