108
Göstərici
Maya (xəmrə)
asidofilli
kompleksli
propionturşulu
Xüsusi həcm, sm
3
/100q 400 400
400
Məsaməlilik, % 82 82
82
Ümumi turşuluq, dər. 2,0 2,0
2,4
Formadayanıqlığı 0,65 0,63
0,63
Struktur-mexaniki göstəricilər,
cih. Vahidi
∆H
üm
132 128
110
∆H
plas
99 98
62
∆H
elas
43 30
48
Qatılaşdırılmış
südturşusu
mayası
(QSTM).
Çörək
xəmirinin
hazırlanması zamanı gedən proseslər – çörək-bulka məmulatları istehsalının
texnoloji dövrlərində vacib hesab olunur. Bu prosesləri intensiv mexaniki emal,
turşutərkibli inqridientlərin, aktivləşdirilmiş yarımfabrikatların daxil edilməsi,
mayaların dozalarının çoxaldılması və temperaturun 2-3 ºC artırılması yolu ilə
tezləşdirmək olar. Bütün bu tədbirlər xəmirin yetişməsi zamanı baş verən
mikrobioloji, kolloid və biokimyəvi prosesləri intensivləşdirir.
Tezləşmə xəmirin aşağıdakı göstəricilərə malik qatılaşdırılmış südturşusu
mayasında hazırlanması zamanı əldə edilir: suyun kütlə payı 60-70 %, temperatur-
109
37-41ºC və son turşuluq 18-24 dər. Belə mayaların daxil edilməsi zamanı xəmirin
aktiv turşuluğu pH 5-ə qədər azalır, bu da kolloid və biokimyəvi proseslərin
intensivləşməsinə və maya hüceyrələrinin metabolizminin aktivləşməsinə səbəb
olur. pH-ın əldə edilən bu qiyməti onlar üçün optimaldır. Yüksək turşuluğu
sayəsində qıcqırmış mayaları 16-24 saat müddətinə konservləşdirmək mümkündür.
Bundan başqa, onların yüksək turşuluğa malik olması çörəkdə kartof xəstəliyinin
qarşısını alır. Birmərhələli tezləşmiş üsulla hasil edilmiş çörəyin turşuluğu 1 dər.
arta bilər. Verilmiş üsuldan ikinövbəli iş rejiminə malik və çovdar və çovdar və
buğda unlarının müxtəlif sortlarının qarışığından sutkanın bir neçə saatında və ya
həftənin ayrı-ayrı günlərində fasilələrlə çörək istehsal edən müəssisələr üçün
məsləhət görülür, belə ki, qatılaşdırılmış südturşusu mayaları qeyri-iş vaxtında
icbari soyudulma və ya digər konservləşdirmə üsulları tələb etmir.
Xəmirdə turşuluğu 14-16 dər. olan konservləşdirilmiş südturşusu
mayalarının un kütləsinə 4-6 % miqdarında tətbiq edilməsi, xüsusilə də zəif
kleykovinaya malik buğda ununun emalı zamanı heç də həmişə səmərəli olmur.
Belə undan südturşusu mayalarının tətbiqi ilə hazırlanan xəmir yüksək ümumi
turşuluğa malikdir, əl ilə toxunduqda yapışqan, çox yumşaqdır, aşağı qazsaxlama
qabiliyyətinə malikdir. Hazır məmulatlar sirkə turşusunun qoxusuna malikdir.
QSTM-la xəmiri iki (QSTM-xəmir) və üç (QSTM-opara-xəmir) mərhələdə
hazırlayırlar. Bu zaman bioloji yumşaldıcılar qismində preslənmiş və ya duru
çörəkçilik mayaları daxil edilir. İstehsal olunan çörəyin sortundan asılı olaraq,
xəmirin 60-180 dəq. ərzində lazım olan turşuluğa qədər sonrakı qıcqırması zamanı
maya ilə birlikdə, unun ümumi kütləsinin 5-15 %-i sərf edilir.
Yetişdirmə dövründə Lactobacillus plantarium-30, Lactobacillus brevis-1,
Lactobacillus casei-26, Lactobacillus fermenti-27 südturşusu bakteriyalarının təmiz
kulturalarından duru halda və ya bu bakteriyaların liofil-qurudulmuş qarışığından
ibarət quru laktobakterin şəklində istifadə edilir. Yetişdirmə dövründə quru
laktobakterindən qıcqırmış qarışığın hazırlanması prosesinə bakteriyaların bərpa
edilməsi ilə başlayırlar. İstehsal dövründə qatılaşdırılmış südturşusu mayaları
müəssənin saathesabı iş qrafiki nəzərə alınmaqla hazırlayırlar.
110
İstehsal dövründə nəmliyin kütlə payı 70±1 % olan QSTM-ı çənlərdə,
nəmliyin kütlə payı 60±1 % olanmayaları xəmir qazanlarında resepturaya riayət
etməklə hazırlamaq olar. QSTM-nın hazırlanmasının resepturası və rejimi cədvəl
6.2-də göstərilmişdir.
Cədvəl 6.2. İstehsal dövründə QSTM-nın hazırlanmasının resepturası
Reseptura
Xammal sərfi zamanı QSTM-də
nəmliyin kütlə payı, %
60±1
70±1
Əvvəlcə hazırlanan QSTM, kq 22
28
Kəpəkli və ya kəpəksiz çovdar unu, kq 90
90
Su, kq 102
166
Yekun qarışıq, kq 214
284
Qarıçıqda unun miqdarı, kq 100
100
Aşağıda QSTM-nın hazırlanması rejimi göstərilmişdir.
Nəmliyin kütlə payı, % 59-61
69-71
İlkin temperatur, ºC 38-41
38-41
Son turşuluq, dər. 20-24
18-22
Dostları ilə paylaş: |