415
axını istiqam tin n z r n qüvv sah sinin v ziyy tind n
asılıdır.
10.2.2. Çirkli suların mexaniki t mizl nm si
prosesinin texnoloji sxemi
Zavoddan g l n çirkli sular su toplayıcı hovuza daxil
olur. Burada bütün istehsal sah l rind n g l n çirkli
sular havaüfürücünün köm yil aerasiya il qarı dırılır v
sonra da nasos vasit sil çirkli suların t mizl nm si
qov a ına gönd rilir. Çirkli sularin mexaniki t mizl nm
qov a ının prinsipial sxemi
kil 10.7 – d göst rilmi dir.
Çirkli sular 1 toru üz rind n keçiril r k süzülür.
T mizl nmi sular nasos vasit sil sonrakı m rh l y ,
tor üz rin çökmü
lam is ç ng il t mizl n r k
lamtoplayıcılarına yı ılır. ri qatı ıqlardan t mizl n n su
çökdürülm seksiyasına daxil edilir, burada vv lc 2
qumtutucusunda, sonra da 3 horizontal çökdürücüd
çirkli suların t rkibind olan mineral v üzvi
çirkl ndiricil rin a ırlıq qüvv si t siri hesabına ayrılması
prosesi aparılır. Çirkli suların bu aparatlarda qalma
müdd ti 1,5 saatdan az olmamalıdır. T mizl nmi su 4
ffafla dırıcı aparata gönd rilir. 4
ffafla dırıcı aparata
h m d koaqulyant kimi hidrokrekinq katalizatoru
416
istehsalı prosesind yaranan çirkli sular da verilir.
Prosesd yaranan çöküntül r
lamtoplayıcılarına
gönd rilir. Sonra su 5 pres-filtri keç r k xırda dispers
fazadan ayrılır. T mizl nmi su öz axını il sonrakı
t mizl m m rh l l rin (m s l n, kimy vi v ya bioloji)
gönd rilir.
1
2
3
4
5
II IV VI VIII XI
IX
I
III
V
VII
X
XII
kil 10.7. Çirkli suların mexaniki t mizl nm
qov a ının prinsipial sxemi:
Aparatlar: 1 – tor, 2 – qumtutan, 3 – horizontal
çökdürücü, 4 –
ffafla dırıcı, 5 – pres-filtr. Axınlar: I –
istehsalatdan g l n çirkli sular; II – tor üz rin çök n
lam; III – sonrakı t mizl nm y gönd ril n su; IV –
qumtutucudan ayrılan çöküntü; V– son t mizl nm üçün
horizontal çökdürücüy gönd ril n su; VI – horizontal
çökdürücüd n ayrılan
lam; VII –
ffafla dırıcıya
gönd ril n su; VIII –
ffafla dırıcıdan ayrılan lam; IX –
koaqulyant kimi veril n hidrokrekinq katalizatoru
istehsalı prosesind alınan çirkli sular; X – pres-filtr
veril n su; XI – pres-filtrin çöküntüsü; XII – son
t mizl nm y gönd ril n su.
417
10.2.3. Çirkab sularının kimy vi v fiziki-kimy vi
üsullarla t mizl nm si
Çirkli sular mexaniki t mizl nm d n sonra t rkibind n
v ir li sürül n t labatdan asılı olaraq kimy vi, fiziki-
kimy vi v ya bioloji t mizl nm y gönd rilir. Kimy vi
t mizl m üsulu çirkl ndiricil rin ayrılması ancaq qatı ıq
v reagent arasında, çirkab sularından asanlıqla ayrıla
bil n yeni madd l rin alınması il ged n kimy vi
reaksiyalar n tic sind mümkün oldu u halda t tbiq
olunur. S naye çirkab sularının bu cür t mizl nm
üsulları neytralla ma, oksidl
m , reduksiya, z r rli
qatı ıqların z r rsiz hala çevrilm si, xlorla ma üsulu il
z r rsizl
dirm v qatı ıqların çökdürülm si proses-
l rin
saslanır.
Çirkab sularının t mizl nm sinin elektrokimy vi
üsullarına elektrokimy vi oksidl
m v reduksiya,
elektrokoaqulyasiya, elektroflotasiya, elektron mübadil si,
elektroliz v elektrodializ prosesl ri aid edilir. Çirkl nmi
sular h mçinin ultras s, ozon, iond yi m q tranları v
yüks k t zyiqin köm yi il t mizl n bil r. Xlorla ma yolu
il suların t mizl nm si yax ı m lumdur. onmübadil -
b rk madd (ionit) v elektrolit m hlulu arasında ba
418
ver n dön r kimy vi reaksiyadır. onitl r (iond yi diricil r)
öz ionlarını xarici mühit ionları il d yi dirm qabiliyy tin
malik, h ll olmayan b rk madd l rdir. Sintetik iond yi m
q tranları, seolitl r (alyümosilikatlar), hidroksidl r v
d yi k n valentli metalların duzları daha geni t tbiq
sah si tapmı lar. ond yi m üsulu suların duzsuzla -
dırılma, irinl
dirilm v yum aldılmasının sas üsulla-
rından hesab olunur; Bu üsulla ist nil n t mizl nm
d r c sin v ayrılan çirkl ndirici komponentl rin utiliz
olunmasına nail olmaq olar. T mizl nm zamanı çirkli
sular iond yi m q tranı, seolitl r v s. il doldurulmu
ionit filtrl rind n keçirilir.
Kimy vi t mizl m s naye çirkab sularını dövri su
t chizatı sistemin verm zd n vv l h m müst qil bir
üsul kimi, h m d çirkab sularını su hövz l rin v ya
h r kanalizasiya
b k sin buraxmazdan vv l t tbiq
olunur. Kimy vi t mizl nm üsulunun t tbiqi bir sıra
hallarda (ilkin, qabaqcadan olan), bioloji v ya fiziki-
kimy vi t mizl nm d n
vv l m qs d uy un hesab
olunur. Kimy vi emal h mçinin istehsalat çirkab sularının
dezinfeksiyası, r ngsizl
dirilm si v ya onun t rkibind n
müxt lif komponentl rin çıxarılması m qs dil tam
t mizl nm üsulu kimi d t tbiq olunur. stehsalat çirkab
Dostları ilə paylaş: |