Mundarija: Kirish I bob ijodkorlik, kreativlik, iqtidorlik, tushunchalarining umumiy mohiyati

Ijodkorlik, kreativlik, iqtidorlik tushunchalarining o’zaro aloqadorligi

Ijodkorlik, yangiliklar yaratish, innovatsiyalar va oʻziga xos mahsulotlar ishlab chiqarishni oʻz ichiga oladi. Bu esa ijtimoiy rivojlanishni oshiradi va insonning hayotida muhim rol oʻynaydi. Kreativlik esa ijodkorlikning asosiy qobiliyati hisoblanadi. Bu qobiliyat insonning oʻzining fikrlari, ideyalar va tasavvurlarini yaratish va ularga amal qilishga imkon beradi. Iqtidorlik esa insonning oʻzini rivojlantirish va muvaffaqiyat koʻrish uchun zarur boʻlgan qobiliyat hisoblanadi. Bu qobiliyat insonning oʻzining maqsadlariga erishishda va jamiyatga foydali boʻlgan narsalarni yaratishda muhim ahamiyatga ega. Barcha bu mazmunlar insonning oʻzini rivojlantirishida muhim ahamiyatga ega va ularni rivojlantirish hayotda muhim rol o’ynaydi. Ular bir-biriga bogʻliq va bir-birini takomillashtiradigan xususiyatlar hisoblanadi. Bu omillar insonning ijtimoiy rivojlanishiga taʼsir etadi, chunki ular yangi va yaxshi narsalarni yaratish uchun zarurdir. Iqtidorli odamlar oʻzlarini rivojlantirishda muvaffaqiyat qozonishadi va hayotida yuqori darajada muvaffaqiyat koʻrishadi. Talabalar uchun esa bu omillar zarurdir, chunki ularning hayotida muhim boʻlgan qobiliyatlar hisoblanadi. Barcha bu tushunchalar insonning oʻzini rivojlantirishida muhim ahamiyatga ega.Ijodkorlik, kreativlik va iqtidorlik tushunchalari o'zaro aloqadorligi yuqori darajada. Bu tushunchalar bir-biriga qarshi emas, balki bir-birini qo'llab-quvvatlaydi. Ijodkorlik va kreativlik, insonning iqtidorini rivojlantirishda muhim ahamiyatga ega. Bu tushunchalar o'quvchilarning o'zlarining o'zlarini ifoda qilishiga, yangi ideyalar va tushunchalar taklif qilishiga yordam beradi. Iqtidorlik esa, o'quvchilarning muhim savollarga javob topishiga, o'zlarining o'zini baholashiga, ijodkorlik va kreativlikni rivojlantirishga motivatsiya ko'rsatishga yordam beradi. Bularning barchasi bir-biriga qarshi emas, balki o'zaro qo'llab-quvvatlaydi va insonning rivojlanishiga yordam beradi.Bu omillar oʻzaro aloqalidir va bir-biriga bogʻliqdir. Ijodkorlik va kreativlik oʻzaro qoʻshimcha boʻlib, bir-birini takomillashtiradi va bitta maqsadga yoʻnaltiradi - yangi va yaxshi narsalarni yaratish. Bu esa iqtidorli odamlar uchun zarurdir, chunki ular oʻzlarini ijodkorlar sifatida namoyon qilishlari kerak.Iqtidorlik esa insonning oʻzini rivojlantirishida muhim ahamiyatga ega. Iqtidorli odamlar oʻzlarining qobiliyatlarini toʻgʻri tahlil qilish, oʻzlarini rivojlantirish uchun zarur tadbirlarni oʻtkazish va yangi yondashuvlarni topishda muvaffaqiyat qozonishadi. Bu esa ularning hayotida yuqori darajada muvaffaqiyat koʻrishiga yordam beradi. Barcha bu tushunchalar insonning hayoti va ijtimoiy rivojlanishiga taʼsir etadi. Ijodkorlik, kreativlik va iqtidorlik talabalar uchun zarurdir, chunki ularning hayotda muhim boʻlgan qobiliyatlar hisoblanadi. Bu esa ularning oʻzlarini rivojlantirish va yuqori darajada muvaffaqiyat koʻrishlari uchun zarurdir. Ijodkorlik, kreativlik va iqtidorlikning oʻzaro aloqadorligi juda yaxshi tushunchadir. Ijodkorlik, yangiliklarni yaratish va ularni amalga oshirish umumiy jarayonidir. Bu jarayon kreativlik bilan boshlanadi, chunki yangiliklarni yaratish uchun kreativlik zarurdir. Kreativlik esa iqtidorli insonlar uchun juda muhimdir, chunki ular yangiliklarni yaratishga qodir boʻladi. Bu erda iqtidorlikning roli juda katta. Iqtidorli insonlar, yangiliklarni yaratish uchun zarur boʻlgan bilim va koʻnikmalar bilan taʼminlangan boʻlishi kerak. Shuningdek, iqtidorli insonlar, yangiliklarni amalga oshirish uchun zarur boʻlgan tajribaga ega boʻlishlari kerak. Shuningdek, ijodkorlik, kreativlik va iqtidorlik oʻzaro aloqadorligi orqali bir-birini takomillashtiradi va yangiliklarni yaratish va ularni amalga oshirish jarayonida juda muhim ahamiyatga ega boʻladi. .Shaxsning ijodkorlik imkoniyatlarini tadqiq etishga bo‘lgan ijtimoiy buyurtma kreativlik muammosining alohida muhimligini belgilaydi. Shaxsiy ijodkorlikning dinamik (rivojlanib, o‘sib boruvchi) tasniflanishi kreativlik va uning asosiy qirralarida aks etadi. Biroq, kreativlik psixologiya va pedagogika fanlarining belgilangan ilmiy kategoriyasi bo‘lsa-da, «kreativlik» tushunchasi tegishli lug‘atlarda munosib defferensiyasini topmagan va ijod psixologiyasida yetarlicha aniqlanmagan. o‘nlab ilmiy ishlarda ilmiy ijodkorlikning u yoki bu qirralariga turlicha yondashib, har xil darajada qamrab olinayotganligiga qaramasdan, hozirgacha na muammoning o‘ziga va na unga taalluqli bo‘lgan amaliy savollarga nisbatan yagona to‘xtam mavjud emas. Hozirda, rivojlanishning zamonaviy bosqichi da, mazkur an’analari inson faktorining hal qiluvchi o‘mini belgilamoqda. Bu faktoming fenomenologiyasida ijodkorlik uning belgilangan asosini tashkil etadi. Ijodkorlik inson fenomenining namoyon bo‘ladigan yuksak ko‘rinishi bo‘lishiga qaramasdan, u eng kam o'rganilgan soha bo‘lib, tabiiy qonuniyat sifatida qaraladi. Gap shundaki, ijod jarayonining tabiatidagi tasodifanlik, kutilmaganlik avval boshdanoq uning zamonaviy ilmiy metodiarda o‘rganish imkoniyatinl chegaraladi. Zamonaviy fan imkoniyatlari ijodkorlik tabiatining mavjud dalillar va savollarni to‘liq qoniqtiradigan universal tushuntirish imkoniyatiga ega emas. Hozirgacha Vatanimizda va chet ellarda to‘plangan bilimlar ijodkorlik psixologiyasi mohiyatini tushunishga yetarli emas. Jamiyat taraqqiyoti tajribasida psixologiya va pedagogikada ijodkorlik psixologiyasi sohasida izlanishlami faollashtirish taqozo etilmoqda, chunki ijodkorlik natijalari faqatgina shaxsiy tasnifga ega emas, balki ijtimoiy ahamiyatga egadir Psixologiyada ijod va ijodiy faoliyat muammosini o‘rganuvchi alohida yo‘nalish - ijodkorlik psixologiyasi yo‘nalishi vujudga keldi. Ijodkorlik psixologiyasining asosiy maqsadi psixologik qonuniyatlar, ijod jarayoni mexanizmi va kreativ {creativity - inglizcha ijodiy) likni o‘rganishdan iborat. Ijodkorlikka rivojlanishning asosiy mexanizmi sifatida (N.V.Kipiaki, A.M.Matyushkin, Y.A.Ponomarev, I.N.Semenov va boshqalar) qaraladi va uning o‘rganilishi M.S.Bemshteyn, V.S.Bibler, V.N.Shkin, O.K.Tixomirov, E.G. Yudin va boshqalar nomi bilan bog‘Iiq. Psixologik ijodkorlikning kreativlik deb nomlanuvchi yo‘nalishi ustida g‘arb olimlari: J.Gilford, S.Liding, V.Smit, D.Xalperik va boshqalar izlanishlar olib borishgan. Chet el olimlarming kreativlik tushunchasi haqidagi izlanishlarini tahlil qilib va umumlashtirib R.Xameni yozadi: «Kreativlik o‘zida yangicha yo‘sinda amalga oshirilgan o‘zlashtirish to‘lqinini (Makkelif), yangicha aloqadorliklami aniqlash (Kyubi), yangicha munosabatga kirishish (Rodjers), yangiliklar (Lassuel), ongning yangicha e’tirozlariga sabab bo‘luvchi faoliyatidir». Ko‘pchilik tadqiqotchilar kreativlikni belgilashda shaxsning o‘ziga xosligi va xususiyatlariga e’tibor qaratadilar. J.Gilfodning fikricha, kreativlik va ijodiy imkoniyat qobiliyatlar va ijodiy tafakkurga ta’sir etuvchi omillar yig'indisi sifatida namoyon bo‘ladi. E.Torrens kreativlikni yechimlami topishda bilimlaming yetarli bo'lmasligi muammosi, qiyinchiliklar qarshisidagi indentifikatsiya va taxminlaming shakllanishi, yechimlaming topilish jarayoni deb qaraydi.