Mundarija Kirish I bob. Nazariy ma’lumotlar

Bundan tashqari shaxsning xususiyat va sifatlari tarkibiga 

yo`naltirilganlik bo`yicha pedagogik texnologiyalar quyidagi turlarga 

ajratiladi:

---

---

35

Fanlar bo`yicha bilim, ko`nikmalarni shakllantirishga yo`naltirilgan –
axborot texnologiyalar;
Aqliy faoliyat usullarini shakllantirishga yo`naltirilgan –operatsion

texnologiyalari;

Estetik 

va
axloqiy

munosabatlar
sohasini 
shakllantirishga
yo`naltirilgan emotsional-badiiy va emotsional axloqiy texnologiyalar;
Shaxsning o`z-o`zini rivojlantirish mexanizmlarini shakllantirishga 

yo`naltirilgan o`z-o`zini rivojlantirish texnologiyalari;

Ijodiy 

qobiliyatlarini

rivojlantirishga 
yo`naltirilgan
–evristik 
texnologiyalar;
Amaliy faoliyat sohasini rivojlantirishga yo`naltirilgan amaliy 

texnologiyalar.

Pedagogik texnologiyalarni quyidagi belgilariga ko`ra tasnif qilinadi: 
Qo`llash darajasiga ko`ra;

Falsafiy asosiga ko`ra; 

Asosiy rivojlantiruvchi omiliga bo`yicha; 
Pedagogik texnologiya bilan metodika orasidagi farq 
Hozirgi kunda pedagogik texnologiya haqidagi aniq tushuncha va tasavvurlar 
birmuncha kamligi tufayli, uni xususiy metodikalar bilan deyarli tenglashtirish
hollari uchraydi.Aslida esa ular orasida jiddiy farqlar mavjud bo`lib, quyida ular 
haqida qisqacha bayon qilinadi.

Pedagogik texnologiya – o`quvchini mustaqil o`qishga, bilim olishga,
fikrlashga o`rgatishni kafolatlaydigan jarayondir. 


Metodika – o`qituvchining bilimi, ko`nikmasi mahorati, shaxsiy sifatlari,
temperamentiga bog`liq bo`lib, ma'lum shaxs o`qituvchi uchun qulay bo`lgan 
o`qitish usullari va yo`llari majmuadir. U alohida metodikalarga ajratiladi.
Pedagogika fani ma’lum o`quv fanlarini o`qitish qonuniyatlarini tadqiq qiladi. 
Masalan, tillar metodikasi, arifmetika metodikasi va shu kabilar.

---

---

36
Metodikaning pedagogik texnologiyadan farqini tushunish va amalda har ikkisidan 

unumli foydalana bilish talab etiladi.Ular orasidagi farqlar quyidagi jadvalda

keltirilgan 
Asosiy

tushunchalar

Pedagogik texnologiya 
Metodika
1
Ta'riflar 

Pedagogik

texnologiya 
–
insonga oldindan belgilangan 

maqsad bo`yicha ta'limiy va

tarbiyaviy 
ta'sir
o`tkazish 
faoliyatidan iborat
Metodika – ma’lum o`quv 
fanini
o`qitish 
hamda
tarbiyaviy 

ishlar
qonuniyatlarini tadqiq qiladi 

2
Maqsad

Komil insonni shakllantish

Alohida

o`quv
fanlarini 

o`qitish va tarbiyaviy ishlarni
sifatli bo`lishini ta'minlash 
3
Qo`llash 

miqiyosi

Barcha

ta'lim-tarbiya

jarayonida 
Xususiy fanlarni o`qitishda
hamda tarbiyaviy ishlarda 
4
Vositalar 

Barcha ta'limiy va tarbiyaviy

vositalar xususiy metodikalar 
Alohida
o`quv

fanlarini

o`qitishda hamda tarbiyaviy 
ishlarda
qo`llaniladigan 
vositalar
5
Pedagogik 

jarayon
Ta'lim-tarbiya texnologiyasi 

asosida, ta'lim menejmenti va
marketing asosida, ta'lim-
tarbiya sohasidagi ilg`or
tajribalarni umumlashtiruvchi 
loyihalar asosida rivojlanib
boradi.

Yetarli tayyorgarlikka ega

mutaxassislar tamonidan 
qo`llanganda o`zaro o`xshash
Ta'lim-tarbiya metodikasi 
asosida ijodkor
o`qituvchilarning ilg`or 
tajribalariga tayanib
rivojlanadi. 
Xususiy tajribalar asosida
boyitib boriladi. Pedagogik 
texnologiyaning tarkibiy qismi
hisoblanadi har bir 
pedagogning natijasi har -xil

---

---

37
natijalar olinishi ta'minlanadi. bo`ladi. 

6
Natija

kafolati

Oldindan 
belgilangan
maqsadga erishish kafolati 
bor.
Oldindan 

belgilangan

maqsadga har bir o`qituvchi 
o`z imkoniyatlariga muvofiq
turli darajada erishadi. Shu 
sababli
talab

darajasidagi

natija

kafolatlanmaydi.

Asosan

ijodkor
o`qituvchilargina 

yaxshi
natijalarga erishadilar. 
7
Kelib

chiqishi

Xususiy

metodikalarning

rivojlanishi natijasida kelib 
chiqqan.
Ta’lim

tarbiyaning

turli

xususiy masalalarini hal qilish

zarurati 
natijasida
kelib

chiqqan.

Ushbu farqlar yuzasidan quyidagi fikrni eslash mumkin: ”Aslida zamonaviy