MüNDƏRİcat giriş. Birinci bölmə: pedaqoji elmin nəZƏRİ-metodoloji
Yüklə 3,23 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 12.3. Şagirdlərə sahibkarlıq fəaliyyəti ilə bağlı bilik və bacarıqların aşılanması yolları
12.3. Şagirdlərə sahibkarlıq fəaliyyəti ilə bağlı bilik və bacarıqların aşılanması yolları Şagirdlərə sahibkarlıq hissi aşılanması təlim-tərbiyə işinin məzmununu aktuallaşdıran məsələlərdəndir. Belə bir aktual məsələni reallaşdırmaq üçün şagirdlərin sahibkarlıq işinə cəlb olunması, onların nəzəri və praktik cəhətdən bu işə bilavasitə hazırlanması daha məqsədəuyğun hesab olunur. Bunun üçün sahibkarlıqla məşğul olan hər hansı bir müəssisənin biznes planı ilə şagirdlərin tanış edilməsi faydalı olardı. Nümunə təriqilə iqtisad elmləri namizədi Rahim Sadıqovun hazırladığı biznes planın bəzi detallanm təqdim edirik. Təqdim etdiyimiz biznes planı təlim-tərbiyə müəssisələrində iqtisadi tərbiyə ilə bağlı həyata keçirilən fərdi və kütləvi tədbirlərin təşkilinə köməklik göstərmək baxımından çox önəmlidir. Sumqayıt Polimer ATSC zavodunun timsalında təqdim edilən bu biznes planı şagirdlərdə biznes haqqında geniş təsəvvür yarada bilər. “Sumqayıt-polimer” Açıq Tipli Səhmdar Cəmiyyətinin biznes-planı 6 bölmədən ibarətdir. Birinci bölmədə “Sumqayıt-polimer” Açıq Tipli Səhmdar Cəmiyyəti Tikinti Materialları haqqında məlumat verilmişdir. İkinci bölmə
“Sumqayıt-polimer” ATSC-nin inkişaf konsepsiyasına həsr edilmişdir. Bu bölmədə mövcud sexlərdə gedəcək rekonstruksiya işləri, onların yerinə yetirilməsi üçün tələb olunan vəsait qoyuluşunun həcmi, istehsalı mənimsəniləcək məhsullar haqqında məlumat verilmişdir. Üçüncü bölmədə istehsalı nəzərdə tutulan məhsullar və xidmətlər haqqında ətraflı məlumat verilmişdir. Dördüncü bölmə istehsal və satış planına həsr edilmişdir. Beşinci bölmədə biznes planın həyata keçirilməsinə tələb olunan investisiyanın müəyyən edilməsindən bəhs edilir. Altıncı bölmədə layihənin səmərəliliyi müəyyən edilmişdir. “Sumqayıt-polimer” Açıq Tipli Səhmdar Cəmiyyəti ləğv olunmuş Azərsənaye Tikinti Materialları Dövlət Konserninin Polimer Tikinti Materialları Kombinatının əksər sexləri son 3 ildə öz fəaliyyətini tamamilə dayandırmışdır. Bununla əlaqədar olaraq, mövcud istehsalların təhlili göstərdi ki, hələlik bu sexlərdə istehsal olunmuş məhsulların yenidən istehsalı iqtisadi
cəhətdən məqsədəuyğun deyildir. Odur ki, sexlərdə rekonstruksiya və bazar tələbatına uyğun gələn məhsulların istehsallarının mənimsənilməsi zərurəti meydana çıxmışdır. Bu problemin həlli üçün tələb olunan investisiyanın ümumi məbləğini müəyyən etmək, istifadə istiqamətlərini dəqiqləşdirmək, səmərəliliyini təyin etmək məqsədilə “Biznes-plan” hazırlanmışdır. Qeyd olunan mənbələrə sərf olunan əsaslı vəsait qoyuluşunun həcmi 1395 milyon manatdır. Səhmdar Cəmiyyətinin illik balans mənfəəti 601 milyon manat, xalis mənfəəti isə 349 milyon manat olmuşdur. İnvestisiyanın səmərəlilik əmsalı 0,26, ödənilmə müddəti isə 3 il 9 ay olmuşdur. Belə informasiyalar şagirdləri iqtisadi biliklərlə zənginləşdirir və onlar iqtisadi texnologiyalarla bağlı terminlərlə tanış olurlar. Bu baxımdan plandakı başqa bir fakta diqqət edək. Texnoloji prosesdə xammal kimi polivinilxlorid qətranının suspenziyası, polivinolxlorid qətranının emulyasiyası, dioktilftalat, dibutilftalat, xlorparafm, titan iki-oksid, mikrolit piqmentlər, mineral piqmentlər, üzvi birləşmə piqmentləri, naxışlı polivinilxlorid plyonka, kalsium sabitləşdirici, silisium sürməsi, istiliyi keçirməyən astar, 7-ci növ asbestdən istifadə edilir. Bunlardan başqa, linoleum istehsalı üçün bir sıra köməkçi yağlayıcılar, izolyasiya şiti, xüsusi tikiş maşını, sap, şpoqat qablayıcı materiallar, nəqliyyat vasitələri və s. lazımdır. Bu xammal və materiallar keçmiş SSRİ-nin müxtəlif coğrafi ərazisində yerləşən onlarla şəhərindən alınır, bir sıra materiallar isə xarici ölkələrdən gətirilirdi. Məsələn, piqmentlər Finlandiya, İtaliya, Belçika, İsveç kimi ölkələrdən gətirilirdi. Yaxud başqa faktlara diqqət edək: Dekolin istehsal etmək üçün lazım olan xammal və materiallar: polivinilxlorid (PVX) qətranı emulsiyası, diok- tilftolat, təbaşir, titan oksidi, polivinolxlorid plyonka, xlor- parafin, poliamiddən hazırlanmış astarlardır. Bunlardan başqa müxtəlif sürtkü yağları, nəqliyyat vasitələri, qablaşdırma məmulatlarından da istifadfə olunur. .. Polipilen istehsal etmək üçün lazım olan xammal və materiallar: titan oksidi, mikrolit piqmentlər, sink oksidi, 558 tabaşir, butilbenzolftalat, parafer, sabitləşdirici, sintapol DS-10, epoksid yağı, səthi aktiv maddə OP-7, uayt spirtidir. -
qızdırıcı və soyuducu reagentlər, qablaşdırma materialları da lazımdır. Məhdud Məsuliyyətli cəmiyyətlərdən birinin biznes planına daxil olan bir sıra zəruri informaiyalar da şagirdlərin iqtisadi biliklərini zənginləşdirir. Onlar müəssisənin inkişaf istiqamətləri, məqsədi və məqsədə nail olma yollar haqqında biliklərlə silahlandıniması dab u baxımdan mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Nəqliyyat sexi -
nəqliyyat sexinin nəqliyyat vasitələri və onların vəziyyəti: hər birinin uzunluğu 85 metr olan iki dəmir yolu xətti; 1 ədəd teplovoz, 9 ədəd yük maşını (6-smm təmirə ehtiyacı vardır); 5 ədəd yükqaldırıcı-yükləyici (4-nün təmirə ehtiyacı var); 3 ədəd minik maşını (hər üçünün təmirə ehtiyacı var); 3ədəd avtobus (D-sinin təmirə ehtiyacı var). -
-
sexin əsas vəsaitlərinin qalıq dəyəri 01.04.99-cu il balansına görə 145,7 milyon manatdır. -
Müəssisənin inzibati binası və
onun
vəziyyəti: müəssisənin 3 mərtəbəli inzibati binası vardır ki, bunun da aşağı iki mərtəbəsi istifadə üçün yaralıdır, 3-cü mərtəbəsinin, damının ciddi təmirə ehtiyacı vardır. -
Kombinatın texnoloji xüsusiyyəti polivinilxlorid xammalına əsaslanan texnologiyadır. Müəssisənin inkişaf istiqaməti Biznes planın birinci bölməsindən məlum oldu ki, “Sumqayıt-polimer” Açıq Tipli Səhmdar Cəmiyyətinin sələfinin istehsal etdiyi məhsullar tamamilə iqtisadi cəhətdən əhəmiyyətli deyildir. Bu məhsullar istehsal olunarsa, onların maya dəyəri mövcud bazar qiymətlərindən yüksək olacaq və bu səbəbdən müəssisə rentabelli işləməyəcəkdir. İkinci bir tərəfdən, mövcud istehsal texnologiyalarının, maşın və avadanlıqlarının bir qismi öz ömrünü başa vurmuş, bir
Yüklə 3,23 Mb. Dostları ilə paylaş:
|