Mündəricat Giriş Fəsil İkipilləli zond raketinin ümumi layihələndirilməsi

Şəkil 1.2. Təkpilləli və çoxpilləli raket müqayisəsi
Bu şəkildə iki pilləli raket nümunə götürülərsə, motorlu uçuş pillələri ikiyə bölünəcək. Birinci pillə mühərriki işə salındıqda, bütün raket (yüksək kütlə) müəyyən bir sürətlənməyə qədər sürətlənir, ikinci pillə mühərriki işə salındıqda, raketin müəyyən bir hissəsi (aşağı kütlə) sürətlənəcək və bu aşağı kütlə pilləsi sürüşmə pilləsini yerinə yetirir, buna görə də oxşar uçuş çəkisi olan təkpilləli raketlərdən daha çox yayılmış olacaq. O, tapşırıq yükünü daşıya və ya eyni vəzifə yükünü daha yüksək hündürlüklərə daşıya biləcək.
Eninə ayırma ilə iki pilləli raketlərdə raket mühərrikləri və ya gövdələri yan-yana birləşdirilir. Yan tərəfə quraşdırılmış bu əlavə itələyicilər əsas təkandan daha az yanma müddətinə malik ola bilər. Beləliklə, raket müəyyən sürətlərə çatdıqdan sonra raketdən ayrılaraq ümumi uçuş ağırlığından daha az çəki ilə sürüşür və eyni şəkildə birpilləli raketdən və ya raketdən daha çox faydalı yük daşıya biləcək. eyni yükü daha yüksək hündürlüklərə daşımaq.

Şəkil 1.3. Eninə ayırma ilə iki pilləli raket
Bu səhnələşdirmə üsulu təkcə buraxılış aparatlarında deyil, həm də zond raketlərindəki yüksək güclü raket proqramlarında istifadə edilə bilər. Bu sistemlər həm yüksək güclü raket texnikasında oxşar məqsədlər üçün, həm də sırf texnologiya nümayiş etdirmək məqsədilə istifadə edilə bilər.
Kosmos-3M yüngül sinifinin ikipilləli zond raket (ZR) birinci pillə kimi istifadə edilən SS-5 ballistik raketi və xüsusi olaraq hazırlanmış ikinci pillə əsasında hərəkət sisteminin ikiqat aktivləşdirilməsi ilə yaradılmışdır.

a) b)
Şəkil 1.4. Plesetsk kosmodromundan Kosmos-3M roketin buraxılması (a) və ilkin buraxılış sahəsi (b)
“Kosmos-3M” zond raketi partlayıcı boltlar vasitəsilə bir-birinə bağlanmış seriyalı birinci və ikinci pillələrdən ibarətdir. İkinci pillədə, kosmik gəminin yerləşdirildiyi bir əsas hissə quraşdırılır.

Şəkil 1.5. "Kosmos-3M" zond raketi ümumi görünüşü
Birinci pillə quyruq bölməsindən, güc halqasından, yanacaq çənindən, alət bölməsindən, oksidləşdirici çəndən və keçid bölməsindən ibarətdir (şək. 1.6).
Quyruq bölməsi birinci pillədəki mühərriki, yanacaq təchizatı sistemi aqreqatlarını yerləşdirməyə, həmçinin başlanğıc və uçuş zamanı yükləri qəbul etməyə xidmət edir. Bölmə uzununa və eninə qüvvə dəstləri ilə möhkəmləndirilmiş konusvari nazik divarlı qabıqdır. (şəkil 1.7).