Müqəddimə

“Subhanəllah”ın mə`nası

İmam Sadiqdən (əleyhis-səlam) Allahın bu sözü “Subhanəllah” barədə sual oldu, buyurdu: “Onu (Allahı) pak və münəzzəh bilmək mə`nasındadır”¹.

Peyğəmbərin sözü

Allahın Peyğəmbəri (səlləllahu əleyhi və alihi) Təlhə ibn Übeydullahın “Subhanəllah”ın mə`nası barədə soruşduğu sualın cavabında buyurdu: “O, (Subhanallah) Allahı hər yaraşmaz sifətdən pak və münəzzəh bilməkdir.”

Zikrin savabında

İlahi zikrin ayrı qismlərindən biri təsbih deməkdir. Əli (əleyhis-səlam) buyurdu: “Bir nəfər bir dəfə “Subhanəllah” desə, bütün mələklər ona salavat göndərirlər və zikrin savabını Allahdan başqa kimsə bilmir.”

“İddətud-dai vəl-Ali” kitabında gəlmişdir ki, Həzrət İmam Sadiq (əleyhis-səlam) buyurdu: “Süleymanın ordusu, məsafəsinə görə 600 kvadrat kilometr ərazini əhatə etmiş quşlar və toyuqlardan, 150 kilometr vəhşi heyvanlardan və 150 kilometr adamlardan ibarət idi. Cinlər Süleyman (əleyhis-səlam) üçün onun böyüklüyü 12 kvadrat kilometr olan ipək və qızıldan bir (bəsat) fərş toxumuşdular. Süleyman (əleyhis-səlam) üçün o fərşin üstündə bir minbər qoydular və onun ətrafına qızıl və gümüşdən olan kürsülər qoydular. Peyğəmbərlər qızıl kürsülərə, alimlər isə gümüş kürsülərdə otururdular. Quşlar Süleymanın (əleyhis-səlam) başı üstündə öz qanadlarını bir-birinə yapışdırırdılar ki, gün Süleymanın başına düşməsin və Allah küləyi Süleymanın ixtiyarına vermişdi ki, onun fərşini götürür və gecə-gündüz iki ay dolandırardı. Necə ki, Allah buyurur: “Və li Suleymanər-rihə ğəduha şəhrun və rəvahuha şəhr”¹.

Bir gün külək fərşi o cəlal və şövkətlə aparırdı bir kəndli səhrada durmuşdu və dedi: “Subhanəllah” Allah Davudun oğluna necədə səltənət əta edib? Külək onun sözünü Süleymanın qulağına yetirdi. Həzrət Süleyman əmr etdi külək fərşi yerə endirsin. Kəndli kişinin yanına getdi. Buyurdu: “Təsbihətun vahidətun yuqbiluhəllahə xəyrun min ma utiyə min ali Davud” yə`ni Allah bəndələrindən biri bir subhanəllah desə və Allah qəbul etsə Ali-Davuda əta etdiyindən daha üstünün ona verər. Başqa bir rəvayətdə vardır ki, bir “Subhanəllah” demək Allah yolunda verilən bir dağ gümüşdən daha fəzilətli və üstündür. Və bu “Subhanəllah” deməyin çoxlu fayda, səmərə və bərəkətləri vardır¹.

Mələklərin salamı

İmam Əli (əleyhis-səlam) “Subhanəllah”ın mə`nası nədir sualına cavabında buyurdu: “O Allahın (əzzə və cəllə) uca məqamının ehtiram olunması və onun barəsində müşriklər dediyi hər şeydən onu münəzzəh bilməkdir. Hər vaxt bəndə bu cümləni desə, hər bir mələk ona salam göndərir”².

Subhanəllah zikrinin faydaları

Şeyx Səduq “Əmali” kitabında İmam Sadiqdən (əleyhis-səlam) rəvayət etmişdir ki, buyurdu: “Bir nəfər bir gün 30 dəfə “Subhanəllah” desə Allah-təala ondan 70 növ bəlanı uzaqlaşdırar ki, onların ən yüngülü fəqirlik bəlasıdır. 2-ci faydası budur ki, qəm-qüssə, qorxu, təhlükə, çətinlik və müsibətlərdən nicat tapmağa səbəb olur. Necə ki, balığın qarnından Yunus peyğəmbərin nicat tapmasına bu iş səbəb oldu ki, dedi: “Sübhanəkə inni kuntu minəz-zalimin”³. Allah ona nicat verdi necə ki, buyurur: “Fəstəcəbna ləhu və nəccəynəhu minəl-ğəmmi”⁴ və sonra buyurur “Fələvla ənnəhu kanə minəl-musəbbihinə lə ləbisə fi bətnihi ila yavmə yubəsun”¹ yə`ni “onun zikrinin bərəkəti ilə ona balığın qarnında qəm-qüssə, giriftarlıq və çətinlikdən nicat verdik.

Behiştdə bir ağac

Ayrı bir rəvayətdə vardır ki, Bir nəfər bir “Subhanəllah” desə, behiştdə bir ağac onun üçün əkərlər, hər vaxt “vəl-həmdulillah” desə, ayrı ağac əkirlər.

ÜÇÜNCÜ HİSSƏ

SURƏLƏR VƏ DUALAR

“Fatihə” surəsi

Bismillahir-rəhmanir-rəhim

(1) Əl-həmdu lillahi Rəbbil-aləmin. (2) Ər-Rəhmanir-Rəhim. (3) Maliki yəvmid-din. (4) İyyakə nə`budu və iyyakə nəstəin. (5) İhdinəs-siratəl-mustəqim. (6) Siratəl-ləzinə ən`əmtə ələyhim ğəyril-məğzubi ələyhim vələz-zallin. (7)

“Yasin” surəsi

Bismillahir-rəhmanir-rəhim Ya sin. (1) Vəl-Qur`anil-həkim. (2) İnnəkə ləminəl-mursəlin. (3) Əla siratin mustəqim. (4) Tənziləl-əzizir-rəhim. (5) Litunzirə qəvmən ma unzirə abauhum fəhum ğafilun. (6) Ləqəd həqqəl-qəvlu əla əksərihim fəhum la yu`minun. (7) İnna cəəlna fi ə`naqihim əğlalən fəhiyə iləl-əzqani fəhum muqməhun. (8) Və cəəlna min bəyni əydihim səddən və min xəlfihim səddən fəəğşəynahum fəhum la yubsirun. (9) Və səvaun ələyhim əənzərtəhum əm ləm tunzirhum la yu`minun. (10) İnnəma tunziru mənittəbəəz-zikrə və xəşiyər-Rəhmanə bil-ğəybi, fəbəşşirhu biməğfi­rətin və əcrin kərim. (11) İnna nəhnu nuhyil-məvta və nəktubu ma qəddəmu və asarəhum və kullə şəy`in əhsəynahu fi imamin mubin. (12) Vəzrib ləhum məsələn əshabəl-qəryəti iz caəhəl-mursəlun. (13) İz ərsəlna iləyhimusnəyni fəkəzzəbuhuma fəəzzəzna bisalisin fəqalu inna iləykum mursəlun. (14) Qalu ma əntum illa bəşərun misluna və ma ənzələr-Rəhmanu min şəy`in in əntum illa təkzibun. (15) Qalu Rəbbuna yə`ləmu inna iləykum ləmursəlun. (16) Və ma ələyna illəl-bələğul-mubin. (17) Qalu inna tətəyyərna bikum ləin ləm təntəhu lənərcumənnəkum vələ­yəməs­sənnəkum minna əzabun əlim. (18) Qalu tairukum məəkum əin zukkirtum bəl əntum qəvmun musrifun. (19) Və caə min əqsəl-mədinəti rəculun yəs`a qalə ya qəvmittəbiul-mursəlin. (20) İttəbiu mən la yəs`əlukum əcrən və hum muhtn. (21) Və ma liyə la ə`budul-ləzi fətərəni və iləyhi turcəun. (22) Əəttəxizu min dunihi alihətən in yuridnir-Rəhmanu bizurrin la tuğni ənni şəfaətuhum şəy`ən və la yunqizun. (23) İnni izən ləfi zəlalin mubin. (24) İnni aməntu birəbbikum fəsməun. (25) Qilədxulil-cənnətə qalə ya ləytə qəvmi yə`ləmun. (26) Bima ğəfərə li Rəbbi və cəələni minəl-mukrəmin. (27) Və ma ənzəlna əla qəvmihi min bə`dihi min cundin minəs-səmai və ma kunna munzilin. (28) İn kanət illa səyhətən vahidətən fəiza hum xamidun. (29) Ya həsrətən ələl-ibad, ma yə`tihim min rəsulin illa kanu bihi yəstəhziun. (30) Ələm yərəv kəm əhləkna qəbləhum minəl-quruni ənnəhum iləyhim la yərciun. (31) Və in kullun ləmma cəmiun lədəyna muhzərun. (32) Və ayətun ləhumul-ərzul-məytətu əhyəynaha və əxrəcna minha həbbən fəminhu yə`kulun. (33) Və cəəlna fiha cənnatin min nəxilin və ə`nabin və fəccərna fiha minəl-uyun. (34) Liyə`kulu min səmərihi və ma əmiləthu əydihim əfəla yəşkurun. (35) Subhanəlləzi xələqəl-əzvacə kulləha mimma tunbitul-ərzu və min ənfusihim və mimma la yə`ləmun. (36) Və ayətun ləhumul-ləylu nəsl minhun-nəharə fəiza hum muzlimun. (37) Vəş-şəmsu təcri limustəqərrin ləha, zalikə təqdirul-əzizil-əlim. (38) Vəl-qəmərə qəddərnahu mzilə hətta adə kəl-urcunil-qədim. (39) Ləş-şəmsu yənbəği ləha ən tudrikəl-qəmərə vələl-ləylu sabiqun-nəhar, və kullun fi fələkin yəsbəhun. (40) Və ayətun ləhum ənna həməlna zurriyyətəhum fil-fulkil-məşhun. (41) Və xələqna ləhum min mislihi ma yərkəbun. (42) Və in nəşə` nuğriqhum fəla sərixə ləhum və la hum yunqəzun. (43) İlla rəhmətən minna və mətaən ila hin. (44) Və iza qilə ləhumuttəqu ma bəynə əydikum və ma xəlfəkum ləəlləkum turhəmun. (45) Və ma tə`tihim min ayətin min ayati Rəbbihim illa kanu ənha mu`rizin. (46) Və iza qilə ləhum ənfiqu mimma rəzəqəkumullahu qaləlləzinə kəfəru lilləzinə am t`imu mən ləv yəşaullahu ət`əməhu in əntum illa fi zəlalin mubin. (47) Və yəqulunə məta hazəl-və`du in kuntum sadiqin. (48) Ma yənzurunə illa səyhətən vahidətən tə`xuzuhum və hum yəxissimun. (49) Fəla yəstətiunə təvsiyətən və la ila əhlihim yərciun. (50) Və nufixə fis-suri fəiza hum minəl-əcdasi ila Rəbbihim yənsilun. (51) Qalu ya vəyl mən bəəs min mərqədina, haza ma vəədər-Rəhmanu və sədəqəl-mursəlun. (52) İn kanət illa səyhətən vahidətən fəiza hum cəmiun lədəyna muhzərun. (53) Fəl-yəvmə la tuzləmu nəfsun şəy`ən və la tuczəvnə illa ma kuntum tə`məlun. (54) İnnə əshabəl-cənnətil-yəvmə fi şuğulin fakihun. (55) Hum və əzvacuhum fi zilalin ələl-əraiki muttəkiun. (56) Ləhum fiha fakihətun və ləhum ma yəddəun. (57) Səlamun qəvlən min Rəbbin rəhimin. (58) Vəmtazul-yəvmə əyyuhəl-mucrimun. (59) Ələm ə`həd iləykum ya bəni Adəmə ən la tə`buduş-şəytanə innəhu ləkum vun mubin. (60) Və əni`buduni haza ciratun mustəqim. (61) Və ləqəd əzəllə minkum cibillən kəsirən əfələm təkunu tə`qilun. (62) Hazihi cəhənnəmul-ləti kuntum tun. (63) İsləvhəl-yəvmə bima kuntum təkfurun. (64) Əl-yəvmə nəxtimu əla əfvahihim və tukəllimuna əydihim və təşh ərculuhum bima kanu yəksibun. (65) Və ləv nəşau lətəməsna əla ə`yunihim fastəbəqus-ciratə fəənna yubsirun. (66) Və ləv nəşau ləməsəxnahum əla məkanətihim fəməstətau muziyyən və la yərciun. (67) Və mən nuəmmirhu nunəkkishu fil-xəlqi əfəla yə`qilun. (68) Və ma əlləmnahuş-şi`rə və ma yənbəği ləhu in huvə illa zikrun və Qur`anun mubin. (69) Liyunzirə mən kanə həyyən və yəhiqqəl-qəvlu ələl-kafirin. (70) Əvələm yərəv ənna xələqna ləhum mimma əmilət əydina ən`amən fəhum ləha malikun. (71) Və zəlləlnaha ləhum fəminha rəkubuhum və minha yə`kulun. (72) Və ləhum fiha mfiu və məşaribu əfəla yəşkurun. (73) Vəttəxəzu min dunillahi alihətən ləəlləhum yunsərun. (74) La yəstətiunə nəsrəhum vəhum ləhum cundun muhzərun. (75) Fəla yəhzunkə qəvluhum, inna nə`ləmu ma yusirrunə və ma yu`linun. (76) Əvələm yərəl-insanu ənna xələqnahu min nutfətin fəiza huvə xəsimun mubin. (77) Və zərəbə l məsələn və nəsiyə xəlqəhu qalə mən yuhyil-izamə və hiyə rəmim. (78) Qul yuhyihəlləzi ənşəəha əvvələ mərrətin və huvə bikulli xəlqin əlim. (79) Əlləzi cəələ ləkum minəş-şəcəril-əxzəri narən fəiza əntum minhu tuqidun. (80) Əvələysəlləzi xələqəs-səmavati vəl-ərzə biqadirin əla ən yəxluqə misləhum, bəla vəhuvəl-xəllaqul-əlim. (81) İnnəma əmruhu iza əradə şəy`ən ən yəqulə ləhu kun fəyəkun. (82) Fəsubhanəlləzi biyədihi mələkutu kulli şəy`in və iləyhi turcə`un. (83)