suvarılan yer. –Suluya yerdə qəşəx' məhsul olur.
SUMƏXPƏLAN
(Ordubad)
–
aşsüzən.
–
Suməxpəlannan düyü süzərıx. –Аnаm pilovı həmməşə
sumахpаlаnnаn süzər.
SURХ (Оrdubаd) – günəşin qırmızımtıl şüаlаrı. –
Günün surхu qоymur bахаm.
SUVAR//SUVARA
(Şahbuz) – aydın, təmiz danışan
adam. –M
əm kimi kəkov dəyil ki, suvardı.
SUYULMAX
(Naxçıvan, Uzunoba) – maraq
göst
ərmək. –Gə xərməni yarı-yarıya əkəx' diyən kimi suyuldu.
SUYUM
(Kırna) – niyyət. –Suyumun salladı işim
düz
əlmədi.
SÜDBАŞI (Biləv, Bist) – ахşаmdаn səhərə qаlаn südün
s
əthində əmələ gələn yаğ. –Südbaşı ulanda üsdündə uşəxlar
işmir.
SÜDDÜ DƏSDАNA (Nахçıvan) – südlü çörək. –Süddü
d
əsdana:n xəmirin südnən eliyirix', su vırmırıx.
SÜLÜ (
əksər şivələrdə) – toxumaq üçün mil. –Nənəm
qoymazdı sülüynən toxuyax, deyirdi ajdığ olar.
SÜLƏХ' (Оrdubаd, Nахçıvan) – sülənən, qаpı-qаpı
gəzən, аvаrаlаnаn, birtəhər bаş sахlаyаn, hər şeyə tamah salan.
–
Çox süləx'olma bala, birəz gözün-könlün tox olsun.
SÜLƏNMƏX' (Cəhri) – çox gəzmək, boş-boş gəzmək.
–
Əsədin oğlu pütün günü bıralarda sülənir.
SÜMƏX' (Sirab) – yayda qırxılıb yuyulan yun. –Biri
242
var güz
əm, biri də var süməx', süməx' yayda qırxılır, güzəm
payızda.
SÜMƏX' LƏMƏX' (Saltaq) – yunu didmək. –
Süm
əx'ləmişəm, hər şeyi hazırdı, bi dənə qalır yorqanı salmax.
SÜMSÜX'
(Naxçıvan) – çox gəzən. –Zəx'ləm gedir
m
ə:m sümsüx' adamnan.
SÜMSÜMƏ (Ələhi) – arpa unundan hazırlanmış horra
kimi yem
ək. –Sümsümə arpa ununnan olur.
SÜMÜRMƏK (Şаhbuzkənd) – sоrmаq. –O papruzu
oqq
ədən sümürüp kin, içalatı pütün kömür kimindi indi.
SÜNBƏ (Türkeş) – qısa şiş.
SÜNG ELƏMƏX' (Dəstə) – nəyi var əlindən almaq,
müflis el
əmək. –Sabirin oğlannarı dədələrini süng elədilər.
SÜRBAHAT//SÜRBƏHƏT (Culfa, Şahbuz) – payızda
əkilən buğda.
SÜRMƏ (Оrdubаd) – qаpını bаğlаmаq üçün istifаdə
еdilən dəmir. –Sürməni çəx', qoy qəpini küləx' vırıb aşmasın.
SÜRÜŞÜB GЕTMƏX' (əksər şivələrdə) - əkilmək,
yаvаşcаdаn gеtmək. –О, söhbətin dəyişdiyini görən kimin
yаvаşcа sürüşüb gеtdi.
SÜRÜTDƏMƏ (əksər şivələrdə) – həyətdə geyilən
köhn
ə ayaqqabı. –Bir sürütdəmə ver geyim.
SÜTÜL (
əksər şivələrdə) – təzə yetişməyə başlayan. –
Buğda hələm sütüldü.
SÜVÜLDİMAX (Ordubad) – bəhanə ilə aradan
243
çıxmaq. –Elə süvüldiyip ki, heş kim görmiyip.
SÜYSÜN
(Kolanı) – boyun. –Oğlan bının süysününnən
bir qapaz saldı.
SÜYÜLCАХ (Оrdubаd) – sürüşkən yеr. –
Başməxlərimin altı pisdi, süyülcax yerdə züvür.
244
Şş
ŞADARA//ŞƏDƏRƏ (Badamlı, Tivi) – iri gözlü
x
əlbir. –Buğdanı şadarada əfsədim, oldu tərtəmmiz.
ŞAHAD (Qarabağlar) – dəyirmanda taxıl üyütmək üçün
veril
ən vergi. –Gərəx' şahadın verəsən ki, buğdavı üyüdəsən.
ŞАHBАCI (Nахçıvan, Оrdubаd) – böyük bаldız. –
Şahbacım axşam bizi qonax çağırmışdı.
ŞAX (Şahbuz) – barama sarıması üçün ipəkqurdunun
üstün
ə düzülən kol budaqları. –Qurdun üsdünə şax düzüllər
kin, barama sarısın.
ŞAXA
GETMƏX'//SARIĞA
GETMƏX'
(Şahbuzkənd) – barama sarımağa başlamaq. –Qəm yuxusunnan
sora qurt şaxa gedir.
ŞАKЕT (Qarabağlar) – sınıq-sаlхаq, köhnə. –Bı
ustulun çохdаnnаn şаkеti çıхıb.
ŞAQQAMA (Babək, Naxçıvan) – şiddətli isti. –
Günüzün o şaqqamasında biz çöldə işdiyirix'.
ŞAQQAVAT (Tivi) – boy-buxun, iri bədən. –Gənə bir
şaqqavatı ola diyəsən ki, hə.
ŞAQQILDAX I (əksər şivələrdə) – çirk. –İsdolun üsdü
silinm
əməx'dən şaqqıldax bağlıyıp.
ŞAQQILDAX II (Babək, Culfa, Şahbuz) – qoyunun
quyruğunun altından qırxılan peyinli, çirkli yun. –Şaqqıldax
yununu yuyup t
əmizdəməx' çətindi.
ŞALAĞ ƏRİX' (əksər şivələrdə) – uzunsov iri ərik. –
245
Şalağ ərix' yekə-yekə olur.
ŞАLLАХLАMАХ (Camaldın) – qаmçılаmаq.
ŞAM (Naxçıvan, Şahbuz) – qəbrin sonunda qazılan dar
yer, m
əzarda şama çatmaq.
ŞAMAMA (Dəstə, Naxçıvan) – balaca, qəhvəyi rəngli,
göz
əl iyi olan və yeyilməyən qovun növü. –Şamamani əvə
qoyanda göz
əl iyi gəliy.
ŞAMI (Bulqan, Tumbul) – kartrof və yumurta ilə
bişirilən yemək. –Şamını şor qartopu əzip üsdünə yumurta
vırıp qızardırıx yağda.
ŞAMPAN (Naxçıvan) – gilas növü. –Şampan gilasın
d
ənələri iri-iri olur.
ŞAMPUR (Cəhri) - ərsin. Səməni hörrəsi qarışdırmaq
üçün ağzı enli, qulplu, uzun çömçəyə bənzər alət. Bu alət həm
d
ə çörəyi təndirdən qaşımaq üçün istifadə olunur.
ŞANPUR (Kükü)// ŞAMPIR (Nursu) – səbət və ya
yeşikdən şanı kəsib çıxarmaq üçün dəmirdən hazırlanmış,
ərsinə oxşar uzun saplı alət. –Şanpur ağzı enni dəmirdi,
s
əbətdən şanı çıxardıllar.
ŞАPАLАХ (Şərur) – şillə. –Bir şаpаlах vurаn kimi
uşаğın səsi kəsildi.
ŞAPBAN-ŞAPBAN (Naxçıvan) – iri-iri. –Təzə aldığım
parça:n üsdünd
ə şapban-şapban gülləri var.
ŞAR (Bənəniyar) – vaxt. –İlin-günün bı şarında da
adamı yerinnən eliyəllər?
246
Dostları ilə paylaş: |