Neriman Qurban indd
Yüklə 3,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
550 Amma gedirdi, eyni sözləri eşidib əczaçını insafa gətirməyə çalışır, bəzən istəyinə çatıb savaba batırdı... Alisa Şulte artıq sevimli Leosunu, demək olar, tanımırdı: qarşısında arıqlamış, sümükləri çıxmış, saçı tökülmüş, gözləri çuxura düşmüş, sol ayağı dizəcən qaralmış qoca kişi vardı. Cəmi bir il ərzində insanın bu qədər dəyişə biləcəyi dayənin beyninə heç cür yerləşmirdi. Leonun qıçındakı ağrıların bu fəlakətlə nəticələnəcəyi ağlına gəlməzdi. Əsəd bəy o günlərdə Vyanadan göndərilmiş, üzərində məscid silueti olan “Qızılbuynuzlu qız” romanını laqeyd hal- da vərəqləyib bir tərəfə qoydu. Daha belə şeylərlə maraqlan- mağa taqəti yox idi, son gücüylə xatirələrini birtəhər tamam- lamaq istəyirdi. Əzablı günlərin nə qədər davam eləyəcəyini hələ kimsə bilmirdi. Xəstənin ağrıları başlayıb qurd kimi ulayanda dayə onun başını sinəsinə sıxır, əlacsızlıqdan göz yaşı axıdırdı. Leo yalnız mofi vurulandan sonra sakitləşir, bir qədər huşa gedir, bir müddət dünyanı olduğu kimi qavraya bilirdi. Axır ki, Əhməd Cəmil Məzhər də peyda oldu. Bu dəfə tez yoxa çıxmadı, hətta kömək əlini də uzatdı: dostunun verdiyi həşiş Əsəd bəyi bir neçə saatlığa da olsa, əzablardan xilas eləyirdi. “Cəmil yanımda qaldı, – Əsəd bəy xırda xətlə gündəliyində yazırdı. – Xiyabanın kölgəsində oturmuşam. Mehi hiss eləyir, əlimi
na eləyəndə, əlbəttə, onu hədələyir. “Cəmilsə dərhal ciblərini axtarmağa başlayır, gülümsəyə-gülümsəyə deyir: “Bir özünüzdən soruşun, cənab! Bizi döyməyə hazır olan adam hələ də xəstə hesab oluna bilərmi? Buyurun, bu da həşiş. İstəyirsinizsə götürün...”O, köksünü ötürüb bükülünü mənə uzadır...” Arxası üstə xiyabanda uzanmışam. Qıçımdakı ağrı get-gedə sakitləşir. Ağrının ulduzların arasıyla necə hərəkət elədiyinə göz qo- ya-qoya nəzərlərimi küt halda səmaya dikmişəm. O qadının əynində məxmər kitel, əlində düz qılınc var. Qadın boyca hündürdü, başında enli kənarlı, lələkli şlyapa var. Onu yalnız mən görürəm, mən hiss 551 eləyirəm. Həşişin xırdaca dənələri güclü təsir göstərir. Onlar həmin qırmızı kitelli cırtdanı qovurlar. Xiyaban boşdu. Hardasa arxa tərəfdə Cəmilin mənə nəsə pıçıldadığını eşidirəm, amma onu başa düşmək iqtidarında deyiləm”. Şübhəsiz, dumanlanmış şüurunun gözləri qarşısında can- landırdığı qadın Erika Lyövendaldı. “Vyanalı xeyirxah” da odu, Düçenin adına məktub yazıb onun azərbaycanlı Muhəmməd Əsəd bəy yox, yəhudi Lev Nussimbaum olduğu- nu xəbər verən, hətta, arxasınca detektiv salıb izlətdirən də odu. Həmin detektivin adını da bilir – Perendi. Şübhəsiz, o Əsəd bəyə xətər toxundura bilər, amma yəhudi olduğunu sübut eləməsi ağlasığmazdı, Əsəd bəy əksini daha asanlıqla sübuta yetirər! Bununla belə, o vaxt Erikanın təkidilə Amerikada niyə qal- madığını indi də dərk eləyə bilmir. Qalsaydı, indi bu cür mənəvi əzablara düçar olmazdı, çox rahat yaşayıb işləyərdi, üstəlik, Erikanın Reneylə yaxınlaşmasına ehtiyac yaranmaz- dı. Onun imtiyazlarından Rene ağılla yararlandı, kinossenariləri bir yana, bu yaxınlarda “Ağrı üzərində zəfər” adlı kitab da nəşr etdirib. Qalsaydı, bəlkə də indi ABŞ vətəndaşıydı, hər cür irqi təqiblərdən uzaq ömür sürürdü. Amma bacarmadı, özünü zorlaya bilmədi. O ölkədə yaşa- maqdan niyə qorxduğunu ində də bilmir. Artıq dünyanın qapıları da üzünə bağlanırdı: Fürer Polşa- ya hücum eləmiş, İkinci Dünya savaşı başlamışdı. Verner Şen- delin başına nə gəldiyini bilmirdi, Hitlerlə, Freydlə, Eynşteynlə yaxşı münasibətlər saxlayan, eyni zamanda həm antisemit, həm də filosemit olmağa çalışan Corc Silvestr Vire- kin alman casusu kimi həbs olunduğundan xəbəri yox idi; Erikanın maliyyə problemləri üzündən Reneylə çəkişdiyini, ərinin dostunu məhkəməyə verib iki yüz min dollar tələb elədiyini eşitməmişdi... 1940-cı ilin yanvarında vəziyyəti daha da pisləşdi, bu dəfə onu Salernoya yox, Neapoldakı “İnternasionale” xəstəxa-
552 nasına apardılar. Amma yenə də həkimlərin rəyi əvvəlkilərdən fərqlənmədi: bu xəstəliyi müalicə eləmək üçün əllərində heç bir imkan yoxdu, ancaq ağrıkəsici iynələr vurmaqla kömək eləyə bilərlər. Bu tərəfdən də Romadan təlimat gəlmişdi ki, Əsəd bəy İb- rahim daha Pozitanoda qala bilməz, polis onun təxliyyə edilməsi üçün tədbirlər görməlidi. Amma Pozitano polisinin şefi Luici Erkolino ürəyiyumşaq adam idi, əlacsız və imkansız xəstəni şəhərdən çıxarmağı özünə rəva görmürdü. Romaya yazdı ki, sinyor Əsəd bəy İbrahimi polis idarəsinə dəvət elədik, amma xəstə olduğuna görə gələ bilmədi, ona görə də onu nəzarətdə saxlamaqdan başqa çıxış yolu yoxdu. Axır ki, sentyabrda ölkənin Daxili İşlər Nazirliyi vəziyyətinin ciddili- yini nəzərə alıb şəhərdə nəzarət altında qalmasına icazə ver- di, amma Erkolino hər gün Əsəd bəyə baş çəkib onun evdə olduğunu təsdiq eləməliydi, bütün məktubları və teleqramla- rı da yoxlanacaq, kənar şəxslərlə görüşünə icazə verilmə yə- cəkdi. Xarici aləmlə əlaqəsi yalnız Pima Andreaya, Ömər-Rolf fon Ehrenfelsə və baronessa Elfrida fon Bodmershofa yazdığı məktublar idi. Məktublar ciddi senzuradan keçirildiyindən fikirlərini şifrələyirdi, çox vaxt da o şifrələr dolaşıq, anlaşıl- maz olurdu. Pimaya dərdlərini, ağrılarını, talesizliyini yazır, Ömər-Rolfdan kömək diləyir, ona baş çəkməsini xahiş eləyir, London və Paris vasitəsilə Afinaya getmiş Elfridadansa Avro- pa nəşriyyatlarında çıxan kitablarının qonorarını alıb göndər- məsini istəyirdi. Amma birinci artıq qocalmışdı, öz qayğıları vardı, ikinci çox uzaqlardaydı, üçüncü get-gedə onun tələblərindən bezməyə başlamışdı. “Mən iki il sərxoş olmuşam, – Pima Andeaya etiraf eləyirdi. – Həddimi çox aşdım, hətta Amerika ölçülərini də keçdim...” “Belqradda, Geza Kon nəşriyyatında, – Ömər-Rolfdan xahiş eləyirdi, – Qurban Səid üçün əlavə 150 dollar saxlanıb. Qurban Səid həmin pulu yolüstü götürə bilərmi? Onunla kimsə, hansı Yüklə 3,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|