| Kiçik müəssisələrin növləri. Fəaliyyət növlərindən, müəssisələrin bazara çıxması imkanlanndan və hərəkət strategiyasından asılı olaraq Qərb ölkələrinin iqtisadiyyatında kiçik müəssisələrin aşağıdakı növləri
fərqləndirilir:
kommutant tipli kiçik müəssisələr;
patient tipli kiçik müəssisələr;
eksplerent tipli kiçik müəssisələr.
V! fəsil. Kiçik müəssisələrin sahibkarlıq fəaliyyəti 113
Kommutant tipli kiçik müəssisələr. Bu qrupdan olan kiçik mü- ıtssiseler bir qayda olaraq son məhsulun ayn-ayrı detallarının hazırlanması üzrə ixtisaslaşıb, aralıq istehsalı heyata keçirirlər. Bu cür kiçik müəssisələr iri müəssisələrlə kooperasiya və subpodrat sistemi vasitəsi ilə sıx qarşılıqlı əlaqəyə malik olurlar. Kommutant tipli kiçik müəssisələrin köməyi ile iri partiyalarla məhsul buraxan böyük müəssisələr səmərəsiz və köməkçi istehsaldan, demək olar ki, azad olaraq maksimum dərəcədə sərbəstləşirlər. Bu zaman bu qrupdan olan kiçik müəssisələr iri müəssisələrdən kəskin şəkildə asılı olur. Bütün bunlar isə onlar arasında kəskin rəqabət mübarizəsinə gətirib çıxarır.
Patient tipli kiçik müəssisələr. Bu qrupdan olan kiçik müəssisələr yerli xammal və material mənbələrinə əsaslanmaqla və məhdud tələb baxımından lokal satış bazarlarına xidmət etməklə son məhsulların buraxılışı üzrə ixtisaslaşırlar. Bu cür kiçik müəssisələr adətən ərzaq, geyim və ayaqqabı məhsullan istehsal edir və xırda tikinti işləri yerinə yetirirlər. Onlar iri müəssisələrdən heç bir dərəcədə asılı olmur, əksinə keyfiyyətli məhsul istehsalı baxımından kəskin rəqabət apanrlar.
Eksplerent tipli kiçik müəssisələr. Bu qrupdan olan müəssisələri bir çox hallarda riskli firmalar və ya innovasiya müəssisələri de ad- landınrlar. Bu cür müəssisələr əsas etibarilə elmi və konstruktor xidmətləri həyata keçirirlər.
Dostları ilə paylaş: | 
