Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti tarix fakulteti

Kurs ishining maqsad va vazifalari
. 
Mazku kurs ishida Burjua islohotchi1arining yana bir guruhi demokratik 
erkinliklarni cheklash va ―kuchli hokimiyat‖ni qaror topdirish maqsadida 
konstitusiyaning qayta ko'rilishini talab qildilar. Sobiq bosh vazir Tarde parlament 
huqularini cheklash va prezident vakolatlarini kengaytirish tavsiya qildi. Bu 
burjuaziyaning o'z imtiyozlari va daromadlarini kuchli markazlashgan hokimiyat 
yaratish yo'li bilan saqlab qolishga uringan konservativ guruhi edi. . Ikkala 
yo'nalish vakillari liberallarning ham, konservatorlarning ham maqsadlari bir - 
mavjud ijtimoiy-iqtisodiy tartibni saqlab qolish bo‘lib, faqat bunga erishish 
yo‘llarigina boshqa edi. 
Kurs ishining tuzilishi
Ushbu kurs ishi Gitlerning hokimiyatga ke1ganidan ruh1angan Fransiya yirik 
mo1iya va sanoat sarmoyasining o'ng doira1ari Fransiyada ham fashist1ar 
diktaturasini o'matishga urindilar. Reaksion doira1ar mamlakatni fashist1ar 
to'ntarishiga va hokimiyatni fasmst1ar egallashiga ruhan tayyor1ash maqsadida 
ommaviy targ'ibotni avj oldirdilar. Bir vaqtning o'zida buyruq beri1gani zahoti 
hokimiyat uchun kurashni bosh1ashga tayyor ko'p son1i fashist1ar tashkilot1ari. 
tashkil qilindi. 1933-yil oxirida fashistlarning tashkilotlari –―Stavisskiy ishi‖ bi1an 
bog'1iq janja1ni va buning oqibatida hukumatda yuzaga ke1gan inqirozni bahona 
qilib hokimiyatni ega11ashga ochiq-oydin tayyor1ana bosh1adilar. 1934-yil 6-
fevra1da hukumat inqirozi siyosiy inqirozga o'sib o'tganidan so'ng, Parijda 
fashistlar isyoni bosh1andi. Bir necha o'n ming qurollangan fashist1ar ko'cha1arga 
chiqdilar va Burbon1ar saroyi, parlament binosiga yorib o'tishga urindilar. 
Hukumatning beparvo1igidan foydalanib, fashistlar pochta, telegraf, vokzallar va 
Yelisey dalasidagi Murosa maydoniga hujum qila boshladilar. Hukumatning 
faoliyatsizligini ko'rib, Fransiya poytaxtining turli tumanlarida yuz ming1ab 
ishchilar ko'cha1arga chiqdilar. Germaniya fojiasining Fransiyada takror1anishini 
istamagan odam1arning barchasi oyoqqa turdi. Bunday ommaviy namoyish1ar 
mam1akatning Marsel, Lion, Ruan, Nant, Narisi va boshqa shaharlarida bo'lib 
o'tdi. Mamlakat mehnatkashlari Fransiya tarixidagi eng muhim g'alabani qo'lga 

---

6 
kiritdilar. Fashist1ar millat demokratik kuchlari fronti oldida chekinishga majbur 
bo'ldilar. Biroq kurash shu bilan tugamadi. Reaksion va konservativ kuchlar 
hokimiyatni xuddi Germaniyadagi singari siyosiy nayranglar yo'li bilan egallashga 
qaror qi1dilar. 1934-yi1 7-fevralda E. Daladye o'ziga ishonch bildirilganiga 
qaramay iste'fo berdi. Bosh vazir qilib fashizmning ochiq tarafdori bo'lgan Gaston 
Dumerg (1863-1937) tayinlandi.