Orta aras havzasi uluslararasi sempozyumu international symposium on middle aras

 

NAXÇIVAN AZ

ƏRBAYCAN ATABƏYLƏR DÖVLƏTİNIN 

M

ƏRKƏZLƏRİNDƏN BİRİ KİMİ 

929 

 

Ədəbiyyat 

1.

 

Azərbaycan  tarixi.  (Uzaq  keçmişdən  1870-ci  illərə  qədər).  Bakı: 

“Azərbaycan”, 1996, 872 s. 

2.

 

Azərbaycan tarixi. Bakı: “Adiloğlu”, 2005, 486 s. 

3.

 

Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. İkinci cild. (III-XIII əsrin I rübü). Bakı: 

“Elm”, 2007, 608 s. 

4.

 

Bünyadov  Z. Azərbaycan Atabəyləri dövləti (1136-1225). Bakı: “Şərq-

Qərb”, 2007, 312 s. 

5.

 

Ələsgərzadə  Ə.  Yusif  ibn  Küseyir  və  Möminə  xatın  türbələrinin  ki-

tabələri//A.Bakıxanov  adına  Tarix  İnstitutunun 

Əsərləri.  Bakı,  1947,  I 

cild. 

6.

 

İzzəddin İbn əl-

Əsir. Əl-Kamil-fi-t-tarix. Bakı: “Şur”, 1996, 192 s. 

7.

 

Məmmədov R. Naxçıvan şəhərinin tarixi oçerki. Bakı: “Elm”, 1977, 158 

s. 

8.

 

Naxçıvan ensiklopediyası. İki cilddə. Birinci cild. İstanbul, 2005, 360 s. 

9.

 

Naxçıvan ensiklopediyası. İki cilddə. İkinci cild. İstanbul, 2005, 380 s. 

10.

 

Piriyev V. Naxçıvan tarixindən səhifələr (XIII-XIV əsrlər). Bakı: “Müəl-

lim”, 2004, 126 s. 

11.

 

Vəlixanlı N. Naxçıvan ərəblərdən monqollaradək. Bakı: “Elm”, 2005, 152 

s. 

12.

 

Vəlixanlı N. Naxçıvanın VII-XII əsrlər dövrü tarixdə və tarixşünaslıqda. 

Naxçıvan: “

Əsəmi” NPB, 2015, 180 s. 

13.

 

Садр-ад-Дин  Али  ал-Хусейни.  Ахбар  ад-даулат  ас-селджукиййе 

(

Зибдат ат-таварих). Москва, 1980. 

14.

 

Мамедов  Р.  Города  северного  Азербайджана  VII-  XIV  вв. 

(

социально-экономическя и культурная история). Баку: “Elm və 

təhsil”, 2015, 480 

с. 

---

930 

İSMAYIL HACIYEV 

 

 

15.

 

Мешади  ханум  Неймат.  Корпус  эпиграфических  памятников 

Азербайджана.  Том  III.  Арабо-персо-тюркоязычные  надписи 

Нахчыванской  Автономной  Республики  (XII  век  -  начало  ХХ 

века). Баку: XXI - YNE, 2001, 216 с. 

---

ARAZBOYU Q

ƏDİM NAXÇIVAN TAYFALARININ İQTİSADİ 

H

ƏYATI (E.Ə. V-II MİNİLLİKLƏR) 

Abbas SEYİDOV



 - Sevinc İMANOVA

**

 

 

Özet  

Aras Nehri’nin Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nden aktığı bölgede onlarca 

Neolitik,  Tunç  ve  Bakır  çağlarına  ait  anıtlar  kaydedilmiştir.  Arasboyu  eski 

yerleşim  yerlerinden  Şerur  ilçesinde  bulunan  Arapyengice  (1984,  2008  ve 

2013), Mahta Kültepesi (1986), Halac (1982-1983 ve 2009), Şortepe (1986 ve 

2012),  Aşağı  Daşark  (2011-2012),  Babek  ilçesinde,  Aras  nehrinin  sol  kıyı-

sında I Karaçuğ Nekropolu (1985), Sederek (2010) gibi yerleşim alanları tes-

pit edilerek, bu bölgede yaşayan toplulukların, ekonomik hayatına dair değerli 

doneler  toplanılmıştır.  Bilindiği  üzere,  primitif  insanların  temel  davranışla-

rında çiftlik, tarım, hayvancılık ve sanat görülmektedir. 

Arasboyu arazilerine yerleşmiş eski Nahçıvan aşiretlerinin yerleşik hayat 

sürmesi, ekonomik hayatın temelini oluşturan tarımın yüksek gelişimi kuşku-

suz buradaki doğal ortamla ilgilidir. 

Arasboyu Nahçıvan yerleşim alanlarında çok fazla koyun, keçi, domuz, 

köpek, deve, at ve diğer hayvan kemikleri tespit edilmiştir. Erken Tunç döne-

minin son aşamasında kil kaplar üzerinde hayvanlara ait boynuz gibi rölyef 

motiflerinin ortaya çıkması da hayvancılığın gelişmesi ile ilgilidir. 

Arkeolojik kazılarda elde edilmiş sanat örnekleri M.Ö. V-II binyıllarda 

Arasboyu Nahçıvan Bölgesi’nin çiftçilik ve hayvancılık gibi tarım alanlarının 

                                                      



  Tarix  elmləri  doktoru,  Professor,  Azərbaycan  Dövlət  İqtisad  Universiteti,  seyi-

[e-mail] 

**

  AMEA-nın  dissertantı,  Azərbaycan  Dövlət  İqtisad  Universiteti,  imanli_seva@ramb-

ler.ru 

---

932 

ABBAS SEYİDOV – SEVİNC İMANOVA 

 

 

merkezi  olduğunu  göstermektedir.  Kuşkusuz,  dönemin  ekonomik  gelişimi 

komşu ülkelerde de bu kültürün gelişmesi ile eş güdümlü olarak olmuştur. 

Anahtar  Kelimeler:  Arasboyu,  Tunç  Dönemi,  Nahçıvan  arkeolojik 

yerleşimleri 

---

 

ARAZBOYU Q

ƏDİM NAXÇIVAN TAYFALARININ İQTİSADİ 

H

ƏYATI (E.Ə. V-II MİNİLLİKLƏR) 

933 

 

THE ECONOMIC LIFE OF THE NAHCHIVAN TRIBES ALONG 

THE ARAS RIVER (V-II MILLENNIA BCE) 

Abstract  

Many Neolithic, Chalcolithic and Bronze ages monuments have been reg-

istered in the Nahchivan Autonomous Republic along the Aras River. A num-

ber of sites have been investigated on the left bank of the Aras, such as Ara-

byengije (in 1984, 2008 and 2013), Makhta Kultepesi (in 1986), Kheledge (in 

1982-1983 and 2009), Shortepe (in 1986 and 2012), Ashaghy Dasharkh (in 

2011-2012)  in  Sherur  district,  the  necropolis  of  Garachoogh  I  (in  1985)  in 

Babek district, and Sederek (in 2010), and these sites have yielded valuable 

information on the economic life of the ancient people who lived there. The 

keys to the economy of these people were agriculture, livestock and crafts. 

The settled lifestyle of the ancient Nahchivani tribes who lived along the 

Aras River, and the developed nature of agriculture in this area is due to the 

environment of the region.  

Ample sheep, goat, pig, dog, camel, horse and wild animal bones were 

discovered in sites along the Aras River. The development of cattle-breeding 

is also reflected in the appearance of horn-shaped relief ornament on the pot-

tery in the late Early Bronze Age. 

The  artefacts  from  these  archaeological  sites  show  that  the  territory  of 

Nahchivan along the Aras River was the centre for the development of agri-

culture and animal-breeding. No doubt the economic rise of the period was 

related to the development of these features in neighbouring regions as well.  

Key Words: Aras, Bronze Age, archaeological monuments, Nahchivan 

---