Orxan pamuk
Yüklə 4,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
90 Qayınatamı oyatdım, hələ ehtirasının Ģiddəti keçməmiĢ Hasanın niyyətini cin qorxuları və fəryadlarım arasında atasına agah elədim. Mənim ayıq-sayıq yatmağım və ipə-sapa yatmayan cin söhbətlərimin içində ağlı baĢında olan qoca iyrənc həqiqəti, oğlunun sərxoĢ olduğunu, digər oğlunun ikiuĢaqlı arvadına ədəbsizcəsinə yaxınlaĢdığını bildi. Səhərə qədər yatmayacağımı, cinə qarĢı oğullarımla qapının ağzında oturub gözləyəcəyimi deyəndə səsini çıxarmadı. Səhər xəstə atama baxmaq üçün uzun müddətə oğullarımla birgə ata evinə qayıdacağımı deyəndə yenildiyini qəbul elədi. Ərimin satmayıb savaĢlardan mənə qənimət gətirdiyi zəngli macar saatını, ən çılğın ərəb atının damarından düzəldilmiĢ qamçını, uĢaqların savaĢ oyunları oynayanda daĢlarından istifadə elədikləri Təbrizdə düzəldilmiĢ Ģətrənc dəstini, satılmaması üçün çox dava elədiyim, Naxçıvan savaĢından qənimət gətirilmiĢ gümüĢ Ģamdanları ailə həyatımın niĢanələri kimi götürüb ata evinə qayıtdım. Ġtkin düĢən ərimin evindən çıxıb getməyim, gözlədiyim kimi, Hasanın mənə olan inadkar, hörmətsiz eĢqini çarəsiz, amma hörmətəlayiq yanğıya çevirdi. Atasının ona tərəf çıxmayacağını bildiyindən məni təhdid eləmək əvəzinə, o, künclərində quĢların, gözüyaĢlı Ģirlərin və məhzun ceyranların çəkildiyi eĢq məktubları yollamağa
91 baĢladı. Əgər bir nəqqaĢ və Ģair ruhlu dostu yazıb rəsm eləməyibsə, Hasanla eyni dam altında yaĢayanda bələd ola bilmədiyim zəngin xəyal aləmini göstərən həmin məktubları son vaxtlarda dönə-dönə oxuduğumu sizdən gizlətməyəcəyəm. Son məktublarında Hasan məni ev iĢlərinə kölə eləməyəcəyini, çünki çox pul qazandığını yazırdı. Onun təmkinli, Ģirin və zarafatcıl dili, uĢaqların bitib-tükənməz davalarıyla istəkləri, atamın Ģikayətləri baĢımı qazana döndərdiyinə görə pəncərəmin pərdəsini sanki dərindən nəfəs almaq üçün dünyaya geniĢ açmıĢdım. Xeyriyyə axĢam süfrəsini açmazdan qabaq atama Ərəbistandan gətirilən ən yaxĢı xurma çiçəyindən ilıq Ģərbət düzəltdim, içinə bir qaĢıq bal qoyub azacıq limon suyuyla qarıĢdırdım. Səssizcə yanına girib, həmiĢə «Kitab-ur Ruh»u oxuyan vaxt istədiyi kimi, özümü bildirib-eləmədən ruh təki qabağına qoydum. «Qar yağırmı?» – deyə elə kədərli və cılız səslə soruĢdu ki, bu qarın yazıq atamın həyatında görəcəyi sonuncu qar olduğunu dərhal baĢa düĢdüm.
92
93 10. MƏN AĞACAM
Mən ağacam, çox tənhayam. YağıĢ yağdıqca ağlayıram. Allah rizası üçün, bu danıĢacaqlarıma qulaq verin. Qəhvələrinizi için, yuxunuz qaçsın, gözləriniz açılsın, mənə cin kimi baxın və sizə niyə tənha olduğumu söyləyim. 1. Ustad məddahın arxasında ağac rəsmi olmasını, cilasız qalın kağızda necə gəldi rəsm edildiyimi deyirdilər. Doğrudur. Ġndi yanımda nə baĢqa zərif ağaclar, nə yeddiyarpaqlı çöl otları, nə bəzən Ģeytana və insana oxĢayan qat-qat tutqun qayalar, nə də göydə qıvrım-qıvrım Çin buludları var. Bir yer, bir göy, bir mən, bir də üfüq xətti var. Amma hekayəm daha qarıĢıqdı. 2. Bir ağac kimi, illah da kitabın parçası olmağım Ģərt deyil. Amma ağac rəsmi təki hər hansı kitabın səhifəsi olmamağıma görə kefim pozulur. Bir kitabda bir Ģey göstərmirəmsə, mənə elə gəlir ki, bütpərəstlər və kafirlərsayaq rəsmim divardan asılıb, mənə səcdə edilib, sitayiĢ olunacaq. Ərzurumlu xocanın tərəfdarları eĢitməsinlər,
94 bununla gizlincə öyünürəm, sonra da abırla çox qorxuram. 3. Tənhalığımın əsl səbəbisə hansı hekayənin parçası olduğumu mənim də bilməməyimdi. Bir hekayənin parçası olacaqdım, amma orаdan yarpaq kimi düĢdüm. Onu danıĢım:
Həm Osmanlının baĢ düĢməni, həm də cahanın ən naxıĢsevər padĢahı olan Əcəm Ģahı Təhmasib bundan qırx il əvvəl ağlını itirməyə baĢlayanda, hər Ģeydən qabaq, əyləncədən, eyĢ-iĢrətdən, musiqidən, Ģeirdən, naxıĢdan – bunların hamısından soyudu. Qəhvəni də atan kimi beyni dayandı, sallaqsifət, kədərli
qocaların təkidləriylə Osmanlının əsgərindən uzaq olsun deyə paytaxtını o zaman Əcəm mülkü olan Təbrizdən Qəzvinə köçürdü. Daha da yaĢlaĢanda bir gün cin vurmasıyla böhrana düĢüb, Ģəraba, uĢaqbazlığa və nəqĢ eləməyə tövbələr tövbəsi dedi ki, bu, uca Ģahın qəhvə zövqündən sonra ağıl-kamalını da itirdiyinin gözəl isbatıdır. Beləcə, iyirmi ildən bəri Təbrizdə cahanın ən böyük möcüzələrini yaradan möcüzə əlli cildçilər, Yüklə 4,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|