7
-
til hodisalarini matematik metodlar yordamida tahlil qilish (
ehtimollar
nazariyasi, statistika va kvantitativ metodlarni tatbiq etish
).
Kompyuter lingvistikasi matematik lingvistikaning mantiqiy davomi bo’lib, u
amaliy tilshunoslikning eng muhim qismini tashkil etadi. Kompyuter lingvistikasi
1954 yil AQSHda Jorjtaun universitetida mashina tarjimasi bo’yicha
dunyoda
o’tkazilgan birinchi tajriba asnosida yo’nalish sifatida shakllana boshladi, 1960
yilga kelib mustaqil fan sifatida shakllandi. Kompyuter lingvistikasi inglizcha
“computational linguistics” so’zining kalkasidir. XX asrning 80-yillariga qadar bu
fan turlicha nomlar bilan atalgan:
hisoblash lingvistikasi
,
matematik lingvistika
,
kvantitativ lingvistika
,
injener lingvistikasi
kabi.
Bu fanning asosiy maqsadi
lingvistik masalalarni yechishning kompyuter dasturlarini ishlab chiqish, inson va
mashina (kompyuter) muloqotini optimallashtirish
5
, tabiiy tilni qayta ishlash
(
Natural Language Processing
)dir.
6
NLP kompyuter lingvistikasida tabiiy
tillarning kompyuter analizi va sintezini o’z ichiga oladi. Bunda
analiz
tabiiy
tilning
kompyuterda morfologik, sintaktik va semantik tahlil yordamida
tushunilishiga nisbatan ishlatiladi,
sintez
esa kompyuterda
matnning grammatik
shakllantirilishi va
generatsiyasi
(hosil qilinishi) demakdir. NLP bo’yicha
yaratilgan dasturiy ta’minotlar quyidagilar:
AlchemyAPI, Expert System S.p.A.,
General Architecture for Text Engineering (GATE), Modular Audio Recognition
Framework, MontyLingua, Natural Language Toolkit (NLTK)
.
Kompyuter lingvistikasining asosiy vazifalariga quyidagilar kiradi:
•
avtomatik o’qitish tizimini ishlab chiqish;
•
bilimlarni
tekshirish;
•
matnlarni turli jihatdan avtomatik tahrirlash;
•
matnlarni avtomatik tarzda morfologik, sintaktik va semantik tahlilini
(inglizcha
Dostları ilə paylaş: 
