O`zb еkistоn rеspublikasi оliy va o`rta maхsus ta’lim vazirligi

an'analar bilan boqliq xolda o’zgarishini bilishimiz lozim.
 
 
Umumiy xolda ishchi kuchi - ish bilan band va faol ish qidirib 
yurgan ishsizlarga bo’linadi. Ishsizlik darajasi deb - ishsizlarni 

---

ishchi kuchiga nisbatiga (% xisobida) aytiladi va uni quyidagi 
formula bilan aniqlash mumkin. Ishsizlik darajasi = ( Ishsizlar / 
Ishchi kuchi ) x 100.
 
Barcha mavjud resurslardan to’liq foydalanish yoki 
ishsizlikning tabiiy darajasi xolatida iqtisodiyotda yaratilishi 
mumkin bo’lgan maxsulot xajmini iqtisodiyotning ishlab chiqarish 
potentsiali deb ataladi.Xozirgi sharoitda mexnat bozorida xam talab 
va taklif qonuni amal qiladi. CHunki, ishchi kuchi xam boshqa 
mexnat maxsullari qatori, tovar shakliga ega bo’lib, tovar-pul 
munosabatlariga faol jalb qilinadi. Uning bu xususiyati mexnat 
ko’rsatkichlari tizimida o’z aksini topadi. Ular orasida ish bilan 
bandlik va ishsizlik ko’rsatkichlari muxim axamiyatga ega. YA'ni, 
ishbilarmonlar ishchi kuchidan shunday miqdorlarda 
foydalanadilarki bunda mexnatning yuqori maxsuli real ish xaqi 
bilan teng bo’lishi yoki ish xaqi xajmini puldagi ifodasi mexnatning 
yo’qori maxsuli qiymatga teng bo’lishi kerak. Agarda real ish xaqi 
xajmi oshsa ishbilarmon ishchi kuchiga bo’lgan talabni qisqartiradi, 
agar real ish xaqi xajmi kamaysa ishchi kuchiga bo’lgan talab 
ortadi.
 
 
Maxsulotlarning potentsial va xaqiqiy ishlab chiqarilishi 
o’rtasidagi farq YAMM xajmining uzilishi yoki orqada qolishi deb 
ataladi. U potentsial ishlab chiqarishga nisbatan foizda aks 
ettiriladi. 
YAMM uzulishi = (( Maxsulotning potentsial ishlab chiqarish-