O`zb еkistоn rеspublikasi оliy va o`rta maхsus ta’lim vazirligi

Maxsulotni xaqiqiy ishlab chiqarish) / Maxsulotning potentsial 
ishlab chiqarishi ) x 100.
Amaliyotda axolining "to’la ish bilan bandligi" degan tushuncha 
bor. Lekin bunday natijaga o’z-o’zidan erishib bo’lmaydi, chunki 
100% axolining ishlamoqchi bo’lgan qismini deyarli ish bilan band 
qilib bo’lmaydi. SHuning uchun xam ma'lum miqdorda axolining 
ishsiz bo’lishi iqtisodiy jixatdan normal xol va asoslidir. 

---

Umumiy xolda ishchi kuchi - ish bilan band va faol ish qidirib 
yurgan ishsizlarga bo’linadi. Ishsizlik darajasi deb - ishsizlarni 
ishchi kuchiga nisbatiga (% xisobida) aytiladi va uni quyidagi 
formula bilan aniqlash mumkin. Ishsizlik darajasi = ( Ishsizlar / 
Ishchi kuchi ) x 100.
Barcha mavjud resurslardan to’liq foydalanish yoki ishsizlikning 
tabiiy darajasi xolatida iqtisodiyotda yaratilishi mumkin bo’lgan 
maxsulot xajmini iqtisodiyotning ishlab chiqarish potentsiali deb 
ataladi. 
 
 
 
Ishsizlar - bu ishchi kuchlarining bir qismi bo’lib, ijtimoiy ishlab 
chiqarishda band bo’lmagan lekin ishlashni xoxlovchi va ish 
qidirayotganlardan iborat. 
R
еal ish xaqi miqdori katta bo’lsa, unga mos ravishda mеxnatning 
taklifi xam
yuqoridir, agar kichik bo’lsa pastroq bo’ladi. 
 
Talab va taklif egri chiziqini umumlashtirib quyidagi grafikda
ifodalaymiz. 
3.4-rasm. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
LS 
A*
(WG`q)* B*