O’zbekiston mintaqalari raqobatbardoshligini oshirish yo’llari

I BOB. 1.1. Mintaqalar raqobatbardoshligining iqtisodiy mazmuni va mohiyati

• Raqobatning vazifasi - bir xil talabni turlicha qondirish mumkinligidan yuzaga keladi va ular quyidagilar:
• 1) tartibga solish vazifasi;
• 2) resurslarni joylashtirish vazifasi;
• 3) innovatsion vazifa;
• 4) moslashtirish vazifasi;
• 5) taqsimlash vazifasi;
• 6) nazorat qilish vazifasi.

I BOB. 1.1. Mintaqalar raqobatbardoshligining iqtisodiy mazmuni va mohiyati

• Raqobatbardoshlik (mamlakat va mintaqada) – bu iqtisodiy sub’ekt yoki tovarning boshqa tovarga nisbatan o‘zining yuqori o‘rnini saqlab turishi va uni yaxshilashdir.
• Quyidagi ikki yo‘l orqali mintaqaviy rivojlanishning barqaror sur’atlariga erishish mumkin:
• - tashqi qo‘llab-quvvatlash va mintaqalar o‘rtasida manbalarni qayta taqsimlash;
• - mintaqa ichki zahiralaridan va raqobatbardoshlik afzalliklaridan oqilona foydalanish.

I BOB. 1.2. Iqtisodiyotda mintaqalar raqobat afzalligi va ustunligini baholash

• Miqdoriy jihatdan baholash mintaqalarning raqobatbardoshligini o‘rganishning asosiy yo‘nalishi hisoblanadi. Baholash turli uslubiy yondashuvlar asosida amalga oshirilishi mumkin. Ushbu uslubiy yondashuvlar ko‘p jihatdan raqobatbardoshlikni tarmoqlararo baholash bilan o‘zaro bog‘liqdir. Sanoatning (tarmoqlar va tovarlar) raqobatbardoshligini baholashning eng ommalashgan usullari Quyida keltirilgan (1-rasm).

I BOB. 1.2. Iqtisodiyotda mintaqalar raqobat afzalligi va ustunligini baholash

Raqobatbardoshlikni baholash usullari
Nisbiy afzalliklari bo’yicha
Bozordagi o’rni orqali
Tashqi savdo ko’rsatkichlari bo’yicha
Matritsa usuli
“Ixtisoslashuv usuli”
Mahsulotlar sifati bo’yicha
Samaradorlik ko’rsatkichlari bo’yicha
1-rasm. Sanoatning raqobatbardoshligini baholash usullari

I BOB. 1.2. Iqtisodiyotda mintaqalar raqobat afzalligi va ustunligini baholash