O’zbekiston mintaqalari raqobatbardoshligini oshirish yo’llari



Yüklə 1,19 Mb.
səhifə6/10
tarix11.06.2022
ölçüsü1,19 Mb.
#89364
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
диссертация Умиров

2019- yil

2020- yil

2021- yil

mlrd so’m

o’sish surati

mlrd so’m

o’sish surati

mlrd so’m

o’sish surati

O‘zbekiston Respublikasi

529 391,4

105,7 %

602 193,0

101,9 %

734 587,7

107,4 %

Qoraqalpog’iston Respublikasi

19 715,0

107,0

21 881,0

102,0

26 250,7

107,4

Viloyatlar:

Andijon

33 802,1

105,8

38 333,9

102,7

43 790,8

104,7

Buxoro

28 143,3

106,3

31 593,4

102,8

38 742,4

106,2

Jizzax

16 143,6

108,3

18 575,1

104,8

23 349,2

107,0

Qashqadaryo

32 399,3

101,8

35 605,8

102,7

43 833,3

107,6

Navoiy

36 661,9

105,2

50 605,8

106,6

59 357,7

109,1

2019-2021- yillarda ishlab chiqarilgan yalpi ichki (hududiy) mahsulot

Davomi

Namangan

23 920,9

107,5

28 077,4

105,1

34 479,8

109,1

Samarqand

39 050,5

105,6

43 386,6

101,8

53 749,9

108,8

Surxondaryo

22 393,5

103,7

24 779,3

104,4

30 090,5

107,8

Sirdaryo

11 949,2

109,5

12 928,3

101,8

15 583,1

110,2

Toshkent

55 306,5

107,3

65 243,8

102,9

82 148,4

110,7

Farg’ona

32 737,8

104,4

37 560,2

104,9

47 331,9

108,0

Xorazm

19 241,1

105,7

21 467,9

101,4

26 900,3

109,2

Toshkent sh.

86 126,2

108,4

97 108,0

102,4

121 829,5

114,1

II.BOB. 2.1. Mintaqalar ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishining hozirgi holati

  • Mamlakatimizda iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida sifat o‘zgarishlari eng avvalo iqtisodiyotda sanoat tarmog‘i ulushining jadal sur’atlarda o‘sib, sanoat tarkibida yuqori qo‘shimcha qiymatga ega bo‘lgan, raqobatdosh mahsulotlar tayyorlayotgan qayta ishlash tarmoqlarining o‘rni tobora ortib borayotgani, yangi zamonaviy korxonalar tashkil etilayotgani, iqtisodiyotimizning deyarli barcha tarmoqlari modernizatsiya qilinib, amalda texnologik jihatdan yangilanayotgani, iste’mol tovarlari ishlab chiqarish hajmi o‘sib, ularning raqobatdoshligi nafaqat ichki bozorda, balki tashqi bozorda ham tobora ortib borayotgani orqali namoyon bo‘lmoqda.
  • Mamlakatimizda xudud sanoatini rivojlantirish bo‘yicha ko‘plab loyiha va dasturlarni amalga oshirilayotganini yildan-yilga ularning iqtisodiyotdagi ulushini ortib borayotgani bilan, xududiy sanoat mahsulotlarini ishlab chiqarishdagi o‘sish bilan tavsiflashimiz mumkin.

T/r

Hududlar

Hudud-ning umumiy
iqtiso-diy rivojla
nish darajasi

Hudud
ning moliyaviy resurslar bilan ta’minishi

Investitsion infra
tuzil-ma rivoj
lanish dara
jasi

Hudud
ning demog
rafik tavsifi

Institu
sional o‘zgarish
lar va rivojla
nish darajasi

Hudud
ning investi
sion faoliyat xavfsiz
ligi darajasi

Mutlaq integ-ral ko‘rsat
kich

1

QQR

0,0064

0,121

0,085

0,222

0,559

0,535

0,234

2

Andijon

0,341

0,151

0,276

0,426

0,560

0,594

0,367

3

Buxoro

0,304

0,144

0,165

0,413

0,509

0,511

0,315

4

Jizzax

0,198

0,049

0,075

0,388

0,496

0,506

0,151

5

Qashqadaryo

0,362

0,542

0,266

0,382

0,370

0,386

0,382

6

Navoiy

0,536

0,189

0,218

0,348

0,348

0,439

0,338

7

Namangan

0,141

0,118

0,183

0,374

0,531

0,554

0,285

8

Samarqand

0,181

0,234

0,154

0,401

0,607

0,522

0,322

Hududlarning investitsion jozibadorligini aniqlash elementlari

9

Surxondaryo

0,150

0,101

0,104

0,324

0,549

0,422

0,250

10

Sirdaryo

0,185

0,037

0,147

0,320

0,317

0,723

0,247

11

Toshkent

0,434

0,197

0,366

0,493

0,611

0,362

0,404

12

Farg‘ona

0,317

0,241

0,331

0,470

0,289

0,573

0,347

13

Xorazm

0,171

0,113

0,199

0,310

0,529

0,535

0,284

14

Toshkent sh.

0,837

0,793

0,701

0,820

0,580

0,845

0,755

Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarning ajralmas qismi bo‘lgan tarkibiy o‘zgarishlar siyosatda ustuvor sohalar va sanoat tarmoqlarini jadal rivojlantirish asosida milliy iqtisodiyotning samaradorligini oshirish, uning raqobatbordoshligini yuksaltirish, import o‘rnini bosadigan va eksportbop raqobatbardosh zamonaviy mahsulotlar ishlab chiqarishni rag‘batlantirish va ular ko‘lamini kengaytirish maqsadlari ko‘zda tutiladi.

II.BOB. 2.2. Mintaqalarda raqobatbardoshlikni oshirishning asosiy omillari tahlili

  • “Hududlarning ijtimoiy-iqtisodiy jihatdan rivojlanishi, turmush sharoitlarining yaxshilanishi ham bevosita ularning iqtisodiyoti rivojlanishi bilan bog‘liq. Mamlakat iqtisodiyoti hududlardan tarkib topgan bir butun tizimni tashkil etgani sababli, uning har bir mintaqasidagi rivojlanishni ta’minlash mamlakatimizning uzluksiz taraqqiyotiga zamin yaratadi. SHunday ekan, to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalarni jalb qilishda mamlakat va uning mintaqalarida yaratilgan investitsion jozibadorlik va nisbiy afzalliklar mug‘him o‘rin tutadi”.

II.BOB. 2.2. Mintaqalarda raqobatbardoshlikni oshirishning asosiy omillari tahlili

  • Mintaqalarning raqobatbardoshligiga bevosita va bilvosita ta’sir ko‘rsatuvchi asosiy omillarga quyidagilarni kiritish mumkin:
  • Aholi turmush darajasi bo‘yicha mintaqaning raqobatbardoshligini begilovchi omillar
  • Mintaqalarning ijtimoiy-iqtisodiy vaziyat bo‘yicha raqobatbardoshlik omillari
  • Mintaqalarning kichik biznesni rivojlantirish bo‘yicha raqobatbardoshlik omillari
  • Tabiiy-iqtisodiy salohiyat va nisbiy raqobat afzalliklari bo‘yicha mintaqalarning raqobatbardoshlik omillari
  • Infratuzilmalarini joylashtirish va rivojlantirish bo‘yicha raqobatbardoshlik omillari
  • Xizmatlar sohasining talab yuqori bo‘lgan turlarini (turizm) rivojlantirish bo‘yicha raqobatbardoshlik omillari
  • Kadrlar tayyorlash va innovatsion salohiyatdan foydalanish bo‘yicha raqobatbardoshlik omillari
  • Mintaqaviy boshqaruvning samaradorligi bo‘yicha mintaqalarning raqobatbardoshlik omillari
  • Moliyaviy resurslar bo‘yicha mintaqaning raqobatbardoshlik omillari

II.BOB. 2.2. Mintaqalarda raqobatbardoshlikni oshirishning asosiy omillari tahlili

  • «Pattern» uslubiga binoan mamlakat miqyosida mintaqalarning raqobatbardoshligi erishilgan eng yuqori ko‘rsatkichlarga nisbatan aniqlanadi. Raqobatbardoshlik darajasi (koeffitsient) esa quyidagi aloxida ko‘rsatkichlarning o‘rtacha arifmetik yig‘indisi xisobida topiladi:
  • -mintaqa iqtisodiy salohiyati ko‘rsatkichlari;
  • -mintaqa iqtisodiyotining samaradorlik ko‘rsatkichlari;
  • -mintaqa raqobat afzalliklari ko‘rsatkichlari.

Mintaqalar raqobat afzalliklari ko‘rsatkichlari

Mintaqalar

Iqtisodiyotda band bo‘lgan 1 kishi hisobiga to‘g‘ri keladigan asosiy fondlarning qiymati

Mintaqada yashovchi 1 kishi
hisobiga
to‘g‘ri
keladigan investitsiya-larning hajmi

Mintaqada band bo‘lgan aholining umumiy sonida
kichik biznesda
band bo‘lganlarning ulushi


Yüklə 1,19 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə