O’zbekiston republikasi

O`qituvchilar psixik holatini neyrolingvistik dasturlash orqali boshqarish.
O`qituvchilarning ishi mavsumiy bo`lib (sentyabr — iyun), o`zgarmas, bir xillikdan iboratdir. Boshlanishida unumdorlik kuchli, lekin asta-sekin o`quv yilining oxirigacha pasayib boradi. Tadbirkor, o`z psixologiyasini bilgan kishi hordiq chiqarish, ishlash, sevimli ish bilan shug`ullanishni reja bilan olib boradi. Shunday ishlardan biri sevimli mashg`ulot (xobbi)dir. Lekin sevimli mashrulot turlari yoki ko`p vaqt talab etadi. Shunday mashg`ulot va mashqlar borki, charchoqni chiqarib, kuch to`plabgina qolmay, kam vaqt talab etadi.

1- mashq.

1. 
   O`zingizni yaxshi his qiladigan 4—5 faoliyat turini yozing.
   
2. 
   Har bir faoliyat turi bo`yicha quyidagi savollarga javob be- ring:
   

a) bu faoliyat bir kishi bilan bajariladimi yoki ko`p kishi bilan;
b) qayerda, qanday sharoitda bajariladi, nima yordam bera- di-yu, nima xalaqit beradi;
v) bu faoliyat tashqi yoki ichki diqqatni i talab etadi;
g) bu faoliyatda ko`rish, eshitish yoki kinestik (his etish,harakat, nafas, yurak urishi va h.k.)dan qaysi biri ko`proq qo`llaniladi;
d) bu faoliyat qancha vaqt, mablag` va xarajatlarni talab etadi;
e) his qilish organlaridan qaysi biri hordiq, oladi;
j) bu faoliyat bilan shug`ullanish uchun odamlar bilan qanday aloqadorlik zarur?

3. 
   Savollarga javob berib qaysi faoliyat sizga ko`proq foydali ekanligini va qanday hordiq chiqarish va kuch to`planishini belgilab oling.
   

2-mashq

4. 
   O`zingizga qulay bir xil vaqtni (bir necha kun uchun) belgi- lab, 5—10 minut ajrating.
   
5. 
   Stol yoki stulni ochiq deraza yoki eshik oldiga ko`yib yaxshilab joylashib olib, chuqur-chuqur nafas olib, muskullaringizni bushashtiring.
   
6. 
   3. Tashqi ta’sirni sezmaslik uchun ko`zingizni yumib, hamma hid va ovozlarni his qiling.
   
7. 
   4. Fikr va xayolingizga nima kelsa, yaxshilab filtrlang va sezing.
   
8. 
   5. O`zingizga hisobot bering yoki kundaligingizga yozing.
   
9. 
   6. Shunday holatni bir necha kun bajaring.
   
10. 
    3-mashq
    
11. 
    1. Bu mashqni bajarish uchun ozingiz yoqtirgan biror kishini taklif eting.
    
12. 
    2. Do`stlaringiz iste`mol qiladigan, haroratli, hidli, ta`mli narsalar tayorlashni , lekin ko`rsatmaslikni iltimos qiling.
    
13. 
    3. Ko`zingizni yumib sanab ko`ring, lekin so`zlamay faqat tovush ohangi bilan ayting.
    
14. 
    4. Bu mashqni navbat bilan rollarni almashtirib bajaring.
    
15. 
    4-mashq.
    
16. 
    1. Ko`zingizni yumib “ko`r” bo`lib do`stingiz bilan aylanishga chiqing.
    
17. 
    2. “To`siq”larga duch keeling va ularni sezishga harakat qiling” (issiq, sovuq, hid va h.k)
    

5-mashq
1. Qulay holatda o`tirib, chuqur-chuqur nafas oling va atrofni yaxshilab kuzating.
2. Fikringizni bir joyga to`plab o`tirgan joyingizdan boshqa joyga o`tishga xayolan harakat qiling va mashq joyi atrofida nimalar borligini his qiling. 3. O`sha joyda (yangi joyda) o`zingizni qanday his qilishingizni tekshiring.
6-mashq
1.Uyingizning qaysi joyi sizga noqulay bo`lsa, o`sha joyni toping.
2. O`sha joyda turib u bilan kurashing va yengishga harakat qiling.
3. Bu mashqni bir necha bor takrorlang.
7-mashq
1. Sizni qiynayotgan fikrlarni angling, shulardan birini tanlang. 2. Bu fikr xayolingizga ko`proq keladigan vaqt va joyni aniqlang.
3. Sizni qiynayotgan fikrni, ko`proq uning yomon tomonlarini o`ylang.
4. Chuqur-chuqur nafas olib, kulgi bilan fikran miyangizga :”Qani boshladik, bugun biz yangicha ish qilamiz, o`ylaymanki sen menga yordam berasan”, - deb boshlang.
5. Mashq oxirida “Sen yaxshi ishlading rahmat”, -deb o`zingizga ayting.
6. Shu mashqni do`stingiz bilan ham bajarishingiz mumkin.
voblarining kdnday munosabati eng optimal x,isoblanadi. Bu siz uzingizga k,anday talablar kuyishingizga boglik;. 33 tadan ortikhcha savol «xa» deb javob bergan bulsangiz, bu sizning yaxshi rahbar- lik imkoniyatlaringizdan darak beradi.
«O`zingni angla»
Suv toshqini natijasida kimsasiz orolga quyidagilar qoldi:
qari olim; — yosh bola;
hamshira; — arxeolog-talaba.
Ko`p o`ylamasdan javob beringchi: Shulardan qaysi ikki kishini birinchi bo`lib, qutqarar edingiz? qayiqda faqat ikkita bo`sh o`rin bor.
Agar Siz...

1. 
   Qari olim va bolani tanlasangiz siz pishq,, oddiy hissiyot- li, hayotda mustaqil, o`z o`rningizni bilasiz. Ishda va hayotda o`ylab ish qilasiz, shuning uchun yaxshi yashaysiz.
   
2. 
   Bola va hamshirani tanlasangiz sizning xarakteringiz juda murakkab bo`lib, ayrim vaqt bo`shanglik qilasiz, lekin irodangiz kuchli bo`lib, odamlarga va o`zingizga o`ta talabchansiz. O`z imkoniyatingizdan yaxshi foydalana olmaysiz, qat’iyatlilik yetishmaydi.
   
3. 
   Agar bola va talabani tanlasangiz siz qat`iyatli odamsiz. O`zgalarga homiylik qilishni yaxshi ko`rasiz. O`z ishingizdan mamnunsiz. Do`stlik va davralarni yaxshi ko`rasiz. aldoqchilar- ni yomon ko`rasiz.
   
4. 
   Agar qari olim va hamshirani birinchi bo`lib qutqarsangiz, siz muloyim, artistlik qobiliyati bor odam bo`lib, himoyaga, maslalahatga. qarindosh-urug`lar mehriga muhtoj odamsiz.
   
5. 
   Qari olim va talabani tanlasangiz harakatchan, chaqqon xarakterli bo`lib, doim izlanuvchan, tashkilotchi bo`lganingiz uchun siz bilan yashash juda qiyin.
   

6. Talaba va hamshirani tanlagan bo`lsangiz sizda artistlik xususiyati bo`lib, talant sizda kuchli, lekin irodangiz bo`sh, injiq, yettinchi qavatda suzib yurasiz.
7.9. Ranglar tafsiloti
Odamlarning psixologiyasi bilan shug`ullanuvchi olimlarning fikricha odamlarning qaysi rangni sevishlariga qarab, ularning kim ekanligini, qanday xarakterga ega ekanligini aytib berish mumkin.