O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
FARG‘ONA DAVLAT UNIVERSITETI
“TASDIQLAYMAN”
Filologiya fakulteti dekani
__________ E.Ibragimova
“____” ________ 2023-yil
HOZIRGI O‘ZBEK TILI(sirtqi)
fanidan
SILLABUS
Bilim sohasi: 200 000 – San’at va gumanitar fanlar
Ta’lim sohasi: 230000 – Tillar
Ta’lim yo‘nalishi: 60230100 – Filologiya va tillarni o‘qitish: o‘zbek tili
Farg‘ona 2023-yil
Fanning nomi
|
Hozirgi o‘zbek tili
|
Fan turi
|
Majburiy
|
Fan kodi
|
HO‘TM121
|
Yil
|
2023-2024
|
Semestr
|
5-6
|
Ta’lim shakli
|
Sirqi
|
Mashg‘ulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar:
|
150
|
Ma’ruza
|
6 soat
8 soat
|
Amaliy mashg‘ulotlar
|
-
|
Laboratoriya mashg‘ulotlari
|
-
|
Seminar mashg‘ulot
|
6 soat
8 soat
|
Mustaqil ta’lim
|
78 soat
44 soat
|
Kredit miqdori
|
3 Kredit
2 Kredit
|
Baholash shakli
|
Imtihon
|
Fan tili
|
O‘zbek
|
Kurs haqida qisqacha ma’lumot (QM)
|
QM1
| Hozirgi o‘zbek tili fanidan talabalarda boshlang‘ich nazariy bilimlar, tilning ijtimoiy-falsafiy mohiyati, til va nutq munosabati, yozuvning tarixiy taraqqiyoti, til va nutq birliklari o‘rtasidagi munosabatlar, dunyo tillari va ularning tasnifi masalalari haqida bilim, ko‘nikma va malakalarni shakllantirishdir.
Fanning vazifasi talabalarga ta’lim jarayonida o‘zbek tili, uning o‘ziga xos xususiyatlari, ilmiy-nazariy, falsafiy-estetik asoslarini, zamonaviy ta’lim texnologiyalarini chuqur o‘zlashtirgan, davr talablariga javob beradigan yuksak malakali ilmiy va pedagog kadrlar tayyorlashdan iborat.
|
Fanni o‘zlashtirish uchun zarur boshlang‘ich bilimlar
|
1.
|
Tilshunoslikka kirish (TKM105)
|
2.
|
Hozirgi o‘zbek tili fonetika (HO'TM121)
|
3.
|
Hozirgi o‘zbek tili leksikologiya (HO'TM121)
|
Ta’lim natijalari (TN)
|
|
Bilimlar jihatidan:
|
TN1
|
Hozirgi o‘zbek tilining shakllanish tarixi, shevalarga munosabati, lisoniy sathlari, lisoniy paradigmalari, lisoniy birliklarning substansial imkoniyatlari, lisoniy munosabatlar, lisoniy tasnif asoslari, lisoniy birliklar substansial imkoniyatlarining nutqiy voqelanishi, fonetikasi, leksikasi, so‘z yasalishi, morfologiyasi, sintaksisi, punktuatsiyasi haqida tasavvurga ega bo‘ladi.
|
TN2
|
Hozirgi o‘zbek tili sathlari va ularning birliklarini farqlash tamoyillari, lisoniy munosabat hamda uning turlari haqida ma’lumotga ega bo‘ladilar.
|
TN3
|
Lisoniy birliklar substansial imkoniyatlarini aniqlash, ularini fonetik, leksik, grammatik xususiyatlari hamda substansial imkoniyatlarining nutqiy voqelanishida lisoniy, shaxsiy, pragmatik omillar roli va hamkorligining ilmiy asoslarini bilish imkoniyatiga ega bo‘ladilar.
|
TN4
|
Hozirgi o‘zbek tilida lison, nutq hamda ularning birliklarini farqlash, sharhlay olish, lisoniy va nutqiy birliklarni ajratish mezonlarini tushuntira olish, birliklar orasidagi lisoniy munosabatlarni tavsiflay olish, lisoniy imkoniyatlarni nutqiy vaziyat va sharoitga bog‘liq ravishda samarali ishga solish ko‘nikmalariga ega bo‘ladi.
|
|
Ko‘nikmalar jihatidan:
|
TN1
|
Jamoada ishlash, kasbga oid mustaqil va tanqidiy fikrlash, muloqot madaniyati ko‘nikmalariga ega bo‘ladi;
|
TN2
|
Fan bo‘yicha topshiriqlarni vaqtida bajarish, jamlash va taqdim etish ko‘nikmalariga ega bo‘ladi;
|
TN3
|
Berilgan topshiriqlar bo‘yicha mustaqil va guruhda ishlash, topshiriqni aniq uslubiyot asosida bajarish va uni taqdim etish ko‘nikmalariga ega bo‘ladi.
|
6-SEMESTR'>Mashg‘ulotlar shakli: ma’ruza (M)
|
|
5-SEMESTR
|
|
|
O‘zbek tilida mustaqil so‘z turkumlari va ularning tasnifi.
|
|
|
Yordamchi so‘z turkumlari.
|
|
|
Alohida olingan so‘z turkumlari va ularning o‘zbek tilshunosligida o‘rgamilishi.
|
|
Mashg‘ulotlar shakli: ma’ruza (M)
|
6-SEMESTR
|
M1
|
Kirish. Sintaksis va uning o‘rganish predmeti. Asosiy sintaktik birliklar.
|
M2
|
So‘z birikmasining o‘rganilishi. So‘z birikmasining sintaktik qoliplari.
|
M3
|
Gapning grammatik bo‘laklari. Bosh va ikkinchi darajali bo‘laklar masalasi.
|
M4
|
Qo‘shma gapning o‘zbek tilshunosligida o‘rganilishi va uning tasniflash masalasi.
|
Mashg‘ulotlar shakli: seminar (S)
5-SEMESTR
|
S1
|
O‘zbek tilida so‘z turkumlari.
|
S2
|
Hozirgi o‘zbek tilida yordamchi so‘zlar
|
S3
|
So‘z-gaplar.
|
Mashg‘ulotlar shakli: seminar (S)
6-SEMESTR
|
S1
|
Sintaktik birliklar. So‘z birikmasining lisoniy sintaktik xususiyati va bog‘lanish omillari.
|
S2
|
Gap bo‘laklari.
|
S3
|
Qo‘shma gapning o‘zbek tilshunosligida o‘rganilishi.
|
S4
|
Qo‘shma gap va sodda gaplar sinonimiyasi.
|
Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etiladigan mavzular.
5-semestr
№
|
Mustaqil ta`lim mаvzulаri
|
Berilgan topshiriqlar
| Soati |
1
|
O‘zbek tilida so‘z turkumlari
|
O‘zbek tilida so‘z turkumlari yuzasidan:
1. Savol-javob (50 ta) yoki test (20 ta). 2. “Ha-Yo‘q” texnologiyasi (50 ta).
3. Matn va mashqlar (5 ta).
4. Krossvord (4 nusxada).
5. Ijodiy ish. (talabaning xohishiga ko‘ra: metodik o‘yin, ijod namunasi va hokazo).
|
5
5
5
5
5
J: 25
|
2
|
Hozirgi o‘zbek tilida yordamchi so‘zlar
|
Hozirgi o‘zbek tilida yordamchi so‘zlar yuzasidan:
1. Savol-javob (50 ta) yoki test (20 ta). 2. “Ha-Yo‘q” texnologiyasi (50 ta).
3. Matn va mashqlar (5 ta).
4. Krossvord (4 nusxada).
5. Ijodiy ish. (talabaning xohishiga ko‘ra: metodik o‘yin, ijod namunasi va hokazo).
|
5
5
5
5
5
J:25
|
3
|
So‘z-gap
|
So‘z-gaplar bo‘yicha topshiriqlar:
1.Mavzuni o‘qish.
2.Slayd tayyorlash.
3. Og’zaki savol javobga tayyorlasnish
|
8
8
8
4
J:28
|
Jami: 78
|
Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etiladigan mavzular.
6-semestr
№
|
Berilgan topshiriqlar
| Soati |
1
|
Sintaksis bo‘yicha yozilgan 1 ta ilmiy maqolaga taqriz yozish
|
9
|
2
|
So‘z birikmasi: moslashuv, boshqaruv, bitishuvlarga 10 tadan misollar yozish hamda tahlil qilish.
|
9
|
3
|
10 ta gap tuzib, ularni gap bo’laklariga ajratish
|
9
|
4
|
Qo‘shma gapning tuzilishiga ko‘ra turlariga 10 tadan misol yozish va tahlil qilish.
|
9
|
5
|
Qo‘shma gap qoliplariga 10 ta qolib tuzish
|
8
|
Jami: 44
|
Mustaqil ta’lim mavzulari talabalar tomonidan o‘zlashtiriladi. Mavzular yuzasidan talabalar tomonidan tegishli topshiriqlarni har bir seminar mashg‘ulotida materiallar tayyorlanadi, guruhlarga bo‘lingan holda, mashg‘ulot jarayonida qo‘llaydilar.
Ma’ruza va amaliy mashg‘ulotlarining barcha mavzularini to‘la o‘zlashtirgan hamda mustaqil ishni bajargan talabalarga yakuniy nazoratda ishtirok etishga ruxsat etiladi. Talaba semestr oxirida yakuniy nazorat topshiradi.
Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati
Asosiy adabiyotlar
Jamolxonov H. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Oliy o‘quv yurtlari uchun darslik. – Toshkent: O‘zMU, 2013.
Sayfullayeva R. va b. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Darslik. – Toshkent: Fan va texnologiyalar, 2010.
Sayfullayeva R. va b. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. O‘quv qo‘llanma. – Toshkent: Fan va texnologiyalar, 2009.
Lutfullayeva D., Davlatova R., Saparniyazova M. Hozirgi oʻzbek adabiy tili (amaliy mashgʻulotlar uchun materiallar). T.: “Iqtisod-Moliya”, 2018.
Bahriddinova B. Hozirgi oʻzbek adabiy tili (amaliy mashgʻulotlar uchun qo‘llanma). Qarshi, 2020.
Mamajonov A., Abdupattoyev M. Matn nazariyasi. O‘quv qo‘llanma. Farg‘ona, 2016.
Mamajonov A. Qo‘shma gap stilistikasi –T.: “Fan”, 1990.
Mamajonov A. Abdupattoyev M. Matn tilshunosligi. Oliy o‘quv yurtlari uchun darslik. – Farg‘ona: FarDU, 2021.
Dostları ilə paylaş: |
