201
qobiliyatiga ega bo„lishi lozim. Mashg„ulotlar jarayonida gandbolchiga
hajm va shiddatliligi jihatidan anchagina katta yuklamani bajarishga
to„g„ri keladi. Ko„pincha bu yuklamalar musobaqadagi yuklamalardan
ham ortiqroq bo„ladi. Ma‟lumki, o„yinda faol ishtirok etgan o„yinchi 60
daqiqa ichida hamisha qarshilikka uchraydigan sharoitda har xil tezlikda
5
-
6 km masofani yugurib o„tadi. Bunday
sharoitda bajarilayotgan
ishning darajasi organizmning faqat energetik imkoniyatiga bog„liq
bo„lmay, balki ma‟lum darajada jismoniy tayyorgarlikka, asab
-
mushak
muvozanatiga,
texnik
kamolotga
va
harakat
faoliyatining
mustahkamligini hamda tejamkorligini ta‟minlab beruvchi boshqa
omillarga ham bog„liq bo„ladi.
Shug„ullanuvchilarning funksional imkoniyatlari mushaklardagi
energetik moddalarning umumiy zaxirasidan tashqari “gipoksiya” (havo
etishmaslik) holatiga – ruhiy tayyorgarlik bilan qarshilik ko„rsata bilish,
ya‟ni toliqishni keltirib chiqaradigan kislorod
etishmasligiga bardosh
bera olishga ham bog„liq.
Organizmni haddan tashqari katta ish tasiridagi toliqishdan saqlab
qolishga subektiv toliqish sezgisi yordam beradi. Toliqish sportchi
bajargan ishga doimo o„xshash bo„lavermaydi. Murabbiy sportchini
toliqish alomatlariga to„g„ri baxo berishga, o„z
organizmining haqiqiy
ishchanligi chegarasini bilishga o„rgatishi kerak. SHu bilan bir qatorda,
shikastlanishlar dastavval qattiq toliqishdan, yuklamaning hajmi va
shiddatliligi juda katta bo„lishidan, mashg„ulot va o„yinga etarli darajada
tayyor bo„lmaganligidan kelib chiqishini eslatib o„tish lozim.
Gandbolda harakat faoliyati o„ziga xos bo„lgani uchun
mashg„ulotning turli shiddatda bajariladigan
mashqlari qisqa va ancha
uzoq vaqt sust va faol dam olishni almashlab olib borish lozim. O„yin
harakatlarining tavsifi to„xtab
-
to„xtab o„tadigan bo„lgani uchun, u nafas
olish jarayonining maksimal miqdorda kuchaytirilishini talab qiladi.
Gandbolchilarning funksional tayyorgarligini oshirish uchun
maxsus vositalardan foydalaniladi.
2
O„yinchilarning funksional qobiliyatlarini hisobga olib, ularning
funksional tayyorgarligini oldindan rejalashtirish
maqsadga muvofiq
bo„ladi.
Dostları ilə paylaş: