O„zbekiston respublikasi oliy va o„ rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti sport faoliyati va san‟at fakulteti

-
rasm). 
9
-
rasm 
To„pning yo„nalishi, to„p bir marta yerga tegib ko„tarilishi (A), 
to„p bir marta yerga tegib yo„nalishini o„zgartirish (B) va to„pning 
keskin aylanishi (B). Zamonaviy gandbol mahoratli o„yinchilari har 
ikkala yo„nalish (B,S)ni bajarishni amalga oshirishda to„pni aylanish 
bilan bajarish talab etiladi. (10
-
rasm)da keltirilgan. 
10
-
rasm 
Darvozaga to„p otish joydan, yurib kelib, sakrab va tayangan 
holatda bajariladi. 
Eng ko„p tarqalgan usul – harakatda yuqoridan qo„lni bukib to„p 
otishdir. (11
-
rasm)da keltirilgan. 

---

33 
11
-
rasm 
Qo„llarni silkitish natijasida to„pni otish holati o„zgaradi. To„p 
otish boshning orqa tomonidan, yelka ustidan yoki yon tomondan 
bo„lishi mumkin. Bu vujudga kelgan holat va texnikani bajarish 
xususiyatida aniqlanadi.
Harakatda qo„lni yuqorida bukib to„p otish uch xil vaziyatda 
bajariladi: chalishtirma qadamlarsiz otish, chalishtirma qadamlardan 
so„ng otish va to„xtab otish. Chalishtirma qadamlardan so„ng o„yinchi 
yugurib kelib sakrab to„p otishi yoki ruxsat etilgan uch qadam 
qoidasidan foydalanishi mumkin. Agar o„yinchi to„pni o„ng qo„li bilan 
otmoqchi bo„lsa, birinchi qadamni chap oyoq bilan boshlaydi, bu holda 
ikkinchi qadamini qo„yishda shu oyoq kaftining ichki tomonini yugura 
boshlagan tarafiga qarab qo„yadi. Shu holda to„p ushlagan qo„l 
to„g„rilanib, boshning orqa tomoniga o„tkaziladi va gavdaning yon 
tomoni darvozaga qaratiladi. To„p bilan buklangan qo„lga qarama
-
qarshi 
oyoqqa tayanilgandan so„ng, to„p otish harakati boshlanadi: bu holda 
gavdaning og„irligi oldinga o„tkazilib, darvoza tomon buriladi va to„p 
ushlagan qo„l bukilib, oldinga qarab tezlanish harakatini boshlaydi. 
Shuni hisobga olish kerakki, qo„l harakati davotnida tirsak panjalardan 
oldinda bo„lmog„i kerak. To„pni qo„ldan chiqarishda vujudga keladigan 
kaft va bilak silkitilishi, keyinchalik gavdaning yuqori qismlariga 
nisbatan pastki qismlarini to„xtatishga olib keladi (12