O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi

software) – kompyuterning va kompyuter tarmoqlarining ishini ta’minlovchi 
dasturlar majmuasidir.
 
Tizimli dasturiy ta`minot ikkita tarkibiy qismdan — asosiy (bazaviy) dasturiy 
ta`minot va yordamchi(xizmat ko’rsatuvchi) dasturiy ta`minotdan iborat. Asosiy 
dasturiy ta`minot kompyuter bilan birgaliqaa Yetkazib berilsa, xizmat ko’rsatuvchi 
dasturiy ta`minot alohida, qo’shimcha tarzda olinishi mumkin. 
Endi kompyuterning dasturiy ta’minoti bilan tanishib chiqaylik. Barcha dasturiy 
ta’minotlarni uchta kategoriya bo`yicha tasniflash mumkin: 
–
sistemaviy dasturiy ta’minot;
–
amaliy dasturiy ta’minot;
–
dasturlash texnologiyasining uskunaviy vositalari,
Shunday qilib, tizimli dasturiy ta`minotni sxematik ravishda quyidagicha 
tasvirlash mumkin. 
Operatsion tizim (OT). Kompyuterning yoqilishi bilan ishga tushuvchi ushbu 
dastur kompyuterni va uning resurslarini (tezkor xotira, disqaagi urinlar va hokazo) 
boshqaradi, foydalanuvchi bilan muloqotni tashkil etadi, bajarish uchun boshqa 
dasturlarni (amaliy dasturlarni) ishga tushiradi. 
OT foydalanuvchi va amaliy dasturlar uchun kompyuter qurilmalari bilan qulay 
muloqotni(interfeysni) ta`minlaydi. 
Amaliy dasturiy ta`minot 
Kompyuterning dasturiy ta`minoti orasida eng ko’p kullaniladigani amaliy 
dasturiy ta`minot (ADT)dir. Bunga asosiy sabab — kompyuterlardan inson 
faoliyatining barcha sox^alarida keng foydalanishi, turli predmet soxalarida 
avtomatlashtirilgan tizimlarning yaratilishi va kullanishidir. Amaliy dasturiy 
ta`minotni quyidagicha tasniflash mumkin. 
Dasturlash texnologiyasining uskunaviy vositalari va unda qo’llaniladigan dasturlar 
haqida tushuncha
 
 
Tizimli dasturiy 
ta’minot
Asosiy DT
Operatsion