O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi jizzax politexnika instituti asatov Nurmuhammat Abdunazarovich
Qayta qurish-rekonstruksiya sharoitida tosh-g‘isht terish texnologiyasining
Yüklə 3,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 4.9. Qayta qurish-rekonstruksiya sharoitida tosh-g‘isht terish texnologiyasining
o‘ziga xos xususiyatlari Mavjud binolarni qayta qurishda ba’zida g‘isht terilgan devorning umumiy ustivorligini va yaxlitligini oshirish, terish elementlarining mustahkamlik tavsiflarini oshirish, terilgan joyning zaiflashgan ayrim qismlarini almashtirish zaruriyati vujudga keladi. Tosh-g‘isht terilgan devorning yaxlitligini oshirish unda yoriqlar paydo bo‘lganda amalga oshiriladi. YOriqlar maxsus tayyorlangan teshiklar orqali sementli 108 yoki polimer qorishmani bosim ostida yuborish yo‘li bilan berkitiladi. G‘isht terilgan devorda teshiklar uning vertikal va qiya qismlarida 0,8...1,5 m oralatib, gorizontal qismlarida 0,2...0,5 m oralatib amalga oshiriladi. Sement qorishmasi g‘isht terilgan devorga qorishma nasosi yordamida bosim ostida yuboriladi, polimerli tarkib esa maxsus ballondan dastaki shpritsi yordamida to‘ldiriladi. Turlicha usularda jarayonni texnologik bajarish bir xildir. G‘isht terilgan konstruksiyada diametri 25...35 mm bo‘lgan teshiklar parmalanadi, ularga uzunligi 15...20 sm bo‘lgan po‘lat quvurlar kiritilib, sement qorishmasi bilan suvaladi. Sirtdagi mavjud yoriqlar sement-qum qorishmasi bilan to‘ldiriladi. Bir sutkadan so‘ng in’eksiyalashga kiritiladi, bu ish pastdan yuqoriga qarab gorizontal yaruslar bo‘yicha olib boriladi. Tosh-g‘isht terishning ko‘tarish qobiliyatini oshirish uni oboymalar bilan kuchaytirish vositasida amalga oshiriladi, bu oboymalar g‘isht terilgan devorning ko‘ndalang kengayishini ancha kamaytiradi va devorning bo‘ylama kuchlar ta’siriga qarshiligini orttiradi. Po‘lat halqa (oboyma) to‘g‘ri to‘rtburchak pardevorlar va ustunlarni kuchay- tirish uchun qo‘llaniladi (4.21-rasm). U kuchaytirilayotgan elementning burchaklari bo‘ylab qorishma bilan o‘rnatiladigan po‘lat burchakliklar va burchakliklarga payvandlangan yoki bolt bilan mahkamlangan tasmasimon yoki dumaloq po‘latdan tayyorlangan xomutlardan iborat. Hosil bo‘lgan konstruktiv echim bikr sement-qumli qorishma bilan, ko‘pincha metall to‘r bo‘yicha bosib mahkamlanadi. Temirbeton halqa oralari 100...150 mm masofada joylashgan, diametri 4...10 mm bo‘lgan ko‘ndalang xomutli 6...12 mm diametrli vertikal armatura sterjenlaridan iborat; betonlash – hisoblash bo‘yicha, ammo odatda 60...120 mm chegarada olib boriladi. Armaturalangan qorishma halqasi temirbeton halqaga o‘xshash, ammo unda armatura karkasi 30...40 mm qalinlikdagi sement-qumli suvoq qatlami bilan qoplanadi. Halqaning bu turidan kuchaytirish talab etilmaganda istagan ko‘ndalang kesimdagi elementlarni kuchaytirish uchun foydalanishi mumkin. Qorishmali halqaning afzalliklari – qalinligi kichik, mehnat sarfi kam va qurilmaning temirbeton halqaga qaraganda qiymati arzon. 4.21-rasm. Devorlardagi yoriqlarni yopish: a – oddiy qulf; b – devorning to‘g‘ri uchastkasida ikki tomonlama metall ustama; v – ichki devorni tutashish joyidagi tuzatishlar; g – o‘shaning o‘zi, binoning burchagida; 1 – tasmasimon po‘latdan ustama; 2 – vintsimon kesikli dumaloq po‘lat; 3 – o‘shaning o‘zi, ikki uchi qirqilgan. 109 Devorlar va pardevorlarni mahalliy kuchaytirish uchun prokat profillar qo‘llaniladi. Devorning ikki tomonidan shvellerdan yoki qo‘shtavrdan to‘sinlar o‘rnatiladi va ular boltlar bilan tortiladi. Metall to‘r ustidan sement – qumli qorishma bilan suvash amalga oshiriladi. Tosh konstruksiyalar elementlarini almashtirish kuchaytirishning boshqa usullarini qo‘llash maqsadga muvofiq bo‘lganda amalga oshiriladi. Konstruksiyalarni almashtirish ishlarini amalga oshirish davrida ularni vaqtincha mahkamlashni oldindan amalga oshirishni talab etadi. SHundan so‘ng juda kuchli shikastlangan joylarni buzishga va yangisini terib chiqishga ruxsat etiladi. Bir vaqtda yonma-yon turgan deraza va eshiklar orasidagi devorlarni buzishga ruxsat etilmaydi. G‘isht terish jarayonida gorizontal choklar po‘lat to‘rlar bilan armaturalanadi, ishlar yuqori markali g‘isht va qorishmada bajariladi. Agressiv er osti suvlari ta’sirida ko‘pincha poydevorlar va erto‘la devorlari buzilishiga (yemirilishiga) duchor bo‘ladi. Ularni kuchaytirish sxemasi 4.22-rasmda keltirilgan. 4.22-rasm. Zaminlar va pardevorlarni kuchaytirish uslublari. a – g‘isht terilgan devorni in’eksiya bilan kuchaytirish; b – zaminni devorning bir tomonidan in’eksiya yordamida kuchaytirish; v – devor juda kuchli eskirganda devorni va zaminni ikki tomonidan kuchaytirish hamda zaminning ko‘tarish qobiliyatini kamaytirish; g – zaminni ikki tomndan in’eksiya bilan kuchaytirish; d – g‘isht terilgan devorda bog‘lanishni mustahkamlash uchun devorning choklariga in’eksiya qilish. Yüklə 3,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|