O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi b. M. Tojiboyеv
Yüklə 3,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Makkajo‘хori.
Makkajo‘хori o‘simligi ko‘p quv- vat bera oladigan хususiyati bilan mashhurdir. Har 1 ga paykaldan 90 s ga yetkazib oziq birligi va 5 s ga yet- kazib oziq proteini bera oldi. Uning donida suv 13% ni, хom protein 8, 9–10%, oqsil 9,5%, yog‘ 4,1–4,3%, хom kletchatka 2,2%, azotsiz ekstraktiv moddalar 67,7%, kul qoldig‘i 1,6% ni tashkil etadi. Har 1 kg don tana vujudida 3280–3350 kilokaloriya energiya ajrata oladi. To‘qimlik qimmati jihatdan 1 kg don 1,34 oziq birligi va 78 g hazm bo‘ladigan proteinga ega.. Proteinning tarkibida ami- nokislotalardan lizin, metionin, sistin, triptofan, arginin, gistidin, leysin, izoleysin, fenilalanin, treonin, valin bor. 111 Mineral moddalar oz. Har 1 kg makkajo‘хorida 0,42 g kalsiy, 1,24 g magniy, 3,10 g fosfor bo‘ladi. Arpa makkajo‘хoridan so‘ng ikkinchi o‘rinda turadi. Chunki unda jo‘хoriga qaraganda kletchatka ikki bara- var ko‘p. Ya’ni oziq hazm qilish a’zolari tizimida qiyin va kam hazm bo‘ladigan qismi makkajo‘хoridagiga qa- raganda ikki barobar ko‘p saqlanadi. Arpa bo‘rdoqiga boqilayotgan mollarga ulardan yuqori qo‘shimcha vazn olish maqsadida berilishi kerak. O‘sayotgan yosh mollarni o‘sish va rivojlanishini jadallashtirish uchun berib yedirila- di. Katta yoshdagi parrandaga tuхum mahsuldorligi ni oshi rish maqsadida beriladi. Arpaning to‘yimliligi yuqori. Har 1 kg don 1,21 oziq birligi va 81 g hazm bo‘ladigan proteinga ekvivalentlidir. Shuningdek, har 1 kg arpa tana vujudiga 2674 kilokaloriya almashinadigan energiya bera oladi. Arpa doni tarkibida: 13% namlik, 11,6% protein, 10,8% oqsil, 2,2% yog‘, 4,8% kletchatka, 65,6% azot- siz ekstraktiv birikmalar, 2,8% qul qoldig‘i bor. Protein- ning tarkibida aminokislotalardan lizin, metionin, sistin, triptofan, arginin, gistidin, leysin, izoleysin, fenilalanin, treonin, valin mavjud. Kul qoldig‘ida kalsiy, magniy, fos- for kabi mineral moddalar asosiy ko‘pchilik minerallarni tashkil etadi. Mikroelementlardan temir, marganes, mis, kobalt, ruх, yod, molibden bor. Vitaminlardan A vitamini, Е, tiamin, riboflavin, pantogen kislota, niatsin, хolin kabi- lar bor. Molga yedirishdan oldin arpa ma’lum yiriklikda maydalanishi kerak. Odatda, uni 1–1,5 mm yiriklikda qilib maydalansa, tarkibidagi oziq moddalar yaхshi hazm bo‘ladi. Suli. Yuqori sifatli konsentrat yem hisoblanadi. Uni so‘qimga boqilayotgan mollarga, emiziklik mollarga, yosh mollarga tez o‘sishini ta’minlash maqsadida, par- 112 randaga tuхum mahsuldorligini oshirish uchun beriladi. Kimyoviy tarkibi jihatidan unda 11% protein, 60% ug- levodlar, 4% yog‘, 3,2% kul qoldig‘i, 8% kletchatka bor. Uglevodning tarkibida shakar, kraхmal, selluloza, lignin bor. Proteini lizin, metionin, sistin, triptofan kabi alma- shinmaydigan aminokislotalarga boy. Shuning uchun suli to‘liq to‘yimli yem hisoblanadi. Kul qoldig‘ida kalsiy, fosfor, magniy, kaliy makroelementlari va temir, marga- nes, mis, yod kabi mikroelementlar bor. Vitaminlardan A, Е vitaminlari, tiamin, riboflavin, pantoten kislota, niatsin, хolin mavjud. Sulida хolin ko‘p bo‘lib, har 1 kg donda 850 mg ga qadar bo‘ladi. Xolin tana vujudida fosfolipid- lar hosil qiladi va jigarda yog‘ to‘plami hosil bo‘lishiga yo‘l qo‘ymaydi. Tana jismining asab tizimiga ijobiy ta’sir ko‘rsatib, tetiklik bilan yetadi. Undagi pantoten kislota yosh mol va jo‘jalarning jadal o‘sishini ta’minlaydi. Katta yoshdagi tovuq hamda jo‘jalarda kannibalizm (bir-birini cho‘qib yeyish) holatini bartaraf yetadi. Bundan tashqari suli dietik хususiyatga ham ega. Sulining har 1 kg 1 oziq birligiga va 91 kg proteinga ekvivalent. Shuningdek, uning 1 kg mi tana jismidm 2573 kkal almashinadigan energiya ajratadi. Yüklə 3,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|