O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi b. M. Tojiboyеv
Oziqlarning sifatini organoleptik
Yüklə 3,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 4.2. Oziqlarning sifatini organoleptik
jihatdan baholash Oziqlarning sifatini ko‘z bilan ko‘rib, fikrlash va sezgi a’zolar yordamida sifatini aniqlash organoleptik baho lash deyiladi. Bu usul bilan sifatini aniqlashda oziqning rangi, hidi, mazasi, ta’mi, namligi, don oziq bo‘lsa, qaysi faslda o‘rib yanchilganligi, mog‘orlanish darajasi tekshiriladi va shu ko‘rsatkichlarga qarab baho beriladi. Rangi. Har bir o‘simlik donining o‘ziga хos rangi bor. Ayrim sabablar bilan uning rangi o‘zgarib ketishi mum- kin. Bu hol donning sifati pasayganligini, hasharot yoki begona aralashmalar bilan ifloslanganligini, mik rob yoki zamburug‘lar bilan zararlanganligini ko‘rsatadi. Agar quritish rejimi noto‘g‘ri tashkil etilgan bo‘lsa, don qoram- tir rangga kiradi, sifatida qoramtir yoki ko‘kish rangli dog‘lar paydo bo‘lgan holda, don mikroorganizm yoki zamburug‘lar bilan zararlangan bo‘ladi. Don pishish oldi- dan ob-havo sharoitlari qanday bo‘lganligi va o‘rib-yig‘ib olish davrida iqlim sharoitlari qanday bo‘lganiga qarab ham donning rangi o‘zgarishi mumkin. Pishish ol didan sovuqqa chalingan g‘alla o‘simliklarining doni oqish rangda bo‘lib, po‘stlog‘i mayda bo‘lakchalarga yoriladi va to‘rto‘r bo‘lib turadi. G‘alla pishish oldidan qurg‘oqchilik bo‘lganida, donning po‘sti yaltiramaydi, notekis va g‘adir- 115 budur bo‘ladi. Zamburug‘lar bilan zararlangan arpa va suli kabi don oziqlarning po‘stlog‘i go‘yo oq poroshok sepib qo‘yilgandek, oq chang bilan qoplanadi. Bunday oziqlarni parrandaga berib yedirishdan oldin ishlov berib, zamburug‘lardan tozalash lozim. G‘alla to‘liq pishmasdan o‘rilganida donning po‘stlog‘i va mag‘zi ko‘kish rang- da bo‘ladi. Bunday donning to‘yimliligi to‘liq pishirib o‘rilgan g‘allaning doniga qaraganda biroz pastroq bo‘lishi mumkin. Omborga to‘kib qo‘yilgan g‘allaning namligini saqlash uchun belgilangan namlikdan yuqori bo‘lsa, don- ning orasi qiziydi. Buning natijasida unga qizg‘ish rang ki- radi. Omborda 2–3-yil davomida saqlangan g‘allaning ran- gi bo‘g‘iq bo‘ladi. Ko‘p holda ana shunday ko‘rinishdagi don zamburug‘ yoki har хil hasharotlar bilan zararlangan bo‘ladi. Ayrim hasharotlar donning mag‘zini yeb qo‘yadi. Bunday oziqlarni ratsionga kiritishdan oldin tozalash yoki ishlov berish choralarini ko‘rish kerak. Don oziqning rangini aniqlash uchun kunduzgi tarqoq yorug‘lik bo‘lishi lozim. Bunda bir qism oziqni zangori rang qog‘oz ustiga to‘kiladi va rangi tekshirib ko‘riladi. Yüklə 3,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|