O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti a. N. Samadov, O. S. Jumanov
Yüklə 3,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 3 . 3 . Kra xma l va pa to k a
Kartoshka va makkajo„xori kraxmali savdoga chiqariladi. Kartoshka kraxmali kartoshkadan olinadi. Kartoshka oldin yuviladi va qirg„ich mashinalarda qirib undan bo„tka tayyorlanadi. Ezilgan bo„tka elakda chayqaladi. Kraxmalning mayda donachalari suv bilan elakdan o„tadi va idishning tagiga cho„kadi; keyin kraxmal suvdan ajratib olinadi, tsentrifugalarda qayta ishlanadi va quritiladi. Sifatiga qarab, kartoshka kraxmali to„rt navga bo„linadi: ekstra, oliy, 1 va 2- navlar (keyingisi faqat texnik maqsadlar uchun). Kraxmalni navlarga ajratishda rangi, yaltiroqligi, sirtidagi qora nuqtalar (1 sm 2 dagi) va tarkibidagi kul miqdori hamda nordonligi asos qilib olinadi. Makkajo‗xori kraxmali makkajo„xoridan olinadi, buning uchun makkajo„xori doni qo„shilmalardan tozalanadi va 36-42 soat mobaynida nordonlashtirilgan iliq suvda saqlanadi; keyin uqalanib, murtagi ajratib olinadi, hosil bo„lgan bo„tqa ikkinchi marta yaxshilab maydalanadi, yuviladi, tinitiladi, tsentrifugalanadi va quritiladi. Murtagidan esa makkajo„xori moyi olinadi. Sifatiga ko„ra makkajo„xori kraxmali ikki navga - oliy va 1-navga bo„linadi. Navlarga ajratish belgilari kartoshka kraxmaliniki bilan bir xildir. Patoka kartoshka yoki makkajo„xori, ba‟zan bug„doy yoki javdar kraxmallaridan olinadi. Aralashmalardan tozalangan kraxmal suvda eritiladi, nordonlashtiriladi va kraxmal suti tarzida kattakon bochkalarga yoki avtoklavalarga solib qo„yiladi. shuning o„ziga bir oz sulfat kislotasi (quruq kraxmal vazniga nisbatan 0,55-0,8%) yoki xlorat kislotasi (0,19- 0,25%) qo„shiladi va eritma qaynatiladi. Bo„tqa quyuqlashguncha qaynatiladi, keyin sovutiladi va idishlarga quyiladi. Kraxmal patokasi ishlatilishiga ko„ra uch turga: karamel ishlab chiqarish sanoatida foydalaniladi, murabbo tayyorlashda hamda boshqa maqsadlar uchun ishlatiladigan glyukozaga bo„linadi. Karamel patokasi oliy nav va 1-navga bo„linadi. Murabbo glyukozasi navlarga bo„linmaydi. 66 Patoka qandolat mahsulotlari ishlab chiqarish va novvoylikda keng qo„llaniladi. Yaxshi patoka cho„ziluvchan, rangsiz yoki nimrang, begona ta‟m sezilmaydigan shirin va quyuq sharbat bo„ladi. Patokaga har xil qo„shilmalarning qo„shilib ketishiga yo„l qo„yilmaydi. Kraxmal 25, 50 va 60 kg dan toza va quruq zig„ir, kanop yoki jut qoplarga joylanadi . shuningdek u sig„imi 100 g dan 1 kg gacha qog„oz pachka, polietilen va tsellofan xaltachalarga ham joylanishi mumkin. So„ngra bu pachkalar sig„imi 30 kg gacha bo„lgan quruq, toza yog„och qutilarga joylanadi. Kraxmal quruq, yaxshi shamollatib turiladigan, harorati ko„pi bilan 15°C bo„lgan va havosining nisbiy namligi 75% dan oshmagan xonalarda saqlanadi . Qoplar maxsus o„rinlarga taxlab qo„yilishi kerak. Kraxmalni o„tkir hidli va kuchli bug„lanuvchi mollar bilan bir joyda saqlash mumkin emas. Patoka sig„imi 50 dan 300 kg gacha bo„lgan bochkalarga joylanadi. Patokani quruq, salqin, havo harorati 8-12°C bo„lgan xonalarda saqlash tavsiya etiladi. Yüklə 3,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|