O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Nazorat uchun savollar 
1. Iqtisodiy ko„rsatkichlarni qanday shakllarda namoyon etish mumkin? 
2. Iqtisodiy ma‟lumotlarni qayta ishlashning qanday usullarini bilasiz? 
3. Talab va taklif modelida qaysi o„zgaruvchi bog„liq va qaysi o„zgaruvchi 
bog„liq emas? 
4. Ekonometrik modellarni tuzishda qanday talablar qo„yiladi? 
5. Omillar o„lchov birligini tanlashda qanday muammolarga duch kelinadi? 
6. Ekonometrik modellarning qanday shakllari mavjud? 
7. Ekonometrik modellarda uch va undan ortiq omillar qatnasha oladimi? 
8. Statik va dinamik modellar deganda nimani tushunasiz? 
 
3. EKONOMETRIKADA EHTIMOLLAR NAZARIYASI VA MATEMATIK 
STATISTIKANING ASOSIY TUSHUNCHALARI
 
3.1. 
Ehtimollar 
nazariyasi 
va 
matematik 
statistikaning 
asosiy 
tushunchalari. 
3.2. To„plamlar va ularning xossalari. 
3.3. Diskret va uzluksiz tasodifiy miqdorlar. 
3.4. Tasodifiy miqdorlarning xarakteristikalarini hisoblash. 
Tayanch iboralar: tasodifiy miqdor, to„plam, o„rtacha qiymat, standart 
hatosi, standart chetlanish, ekstsess, assimetriya, interval, minimum, 

---

36 
maksimum, mediana, moda. 
3.1. Ehtimollar nazariyasi va matematik statistikaning asosiy 
tushunchalari 
 
Ehtimollik nazariyasida nisbiy chastota, ehtimollik tushunchasi, 
chegaraviy va shartli ehtimollik tushunchalarini bilish, Bayes teoremasi haqida 
axborotga ega bo„lish zarur. 
Tasodifiy o„zgaruvchilar ehtimollik taqsimoti va ehtimollik kutulish 
normal taqsimotining xossalarini va binominal taqsimotni bilish zarur. 
Statistik tanlovda oddiy tanlama usulini bilish etarli. 
Baholash xususida uning usullarini, dispersiya, dispersiyani hisoblash va 
xatosiz malumotlarni bilish kerak. 
Statistik xulosa qilish uchun
t
- va 
F
testlarni o„tkazishni, ishonch 
intervalini, tahminlar manosi va ahamiyatini bilish kerak. 
Asosiy statistik ko„rsatkichlar 2 guruhga bo„linadi: o„rtacha darajasini 
o„lchaydigan va dispersiyani o„lchaydigan. 
O„rtacha 
darajali 
ko„rsatkichlar 
obyektlar 
tanlanmasini 
o„rtacha 
xarakteristikasini ma‟lum bir belgisi bo„yicha beradi: O„rtacha qiymat; Standart 
hatosi; Standart chetlanish; Ekstsess; Assimetriya; Interval; Minimum; Maksimum; 
Schet; Mediana; Moda; Kvantil; Ishonchlik intervali. 
Dispersiyani o„lchaydingan ko„rsatkichlar: Tasodifiy miqdorning dispersiyasi; 
O„rtacha kvadratik chetlanish; Variatsiya qulochi va shu kabi statistik ko„rsatkichlar.