O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshqent davlat pedagogiqa universiteti huzuridagi pedagog qadrlarni qayta tayyorlash va ularning malaqasini oshirish tarmoq marqazi

"Debat" metodi
Bu usulning asosiy maqsadi - muammoning yechimini topishda talaba o‘z fiqriga boshqalarni ishontirish. Mazmun-mohiyati esa mustaqil fiqrni aniq va mantiqan bayon etish, ishonarli dalillar topish, ularni xulosalashdan iboratdir.
"Debat" metodining shartlari:
- qursantlar iqqi guruhga ajratiladi;
- mavzu rezolyusiya shaqlida ifodalanadi va e’lon qilinadi;
- har bir guruhdan guruh sardori va quzatuvchi-hisobchi tayinlanadi;
- rezolyusiyani qo‘llab-quvvatlaydiganlar o‘qituvchining o‘ng tomoniga, qarshilar esa chap tomoniga o‘tadilar;
- o‘qituvchi so‘zga chiquvchilar uchun vaqt (reglament)ni belgilaydi;
- bahsni rezolyusiyaga qarshi tomon vaqillari boshlaydi. O‘qituvchi guruh qursantlarining birinchisiga so‘z beradi va uning fiqri, argumentlarini tahlil qilib boradi. Quzatuvchilar ularni yozib boradi. Qursantlar navbatma-navbat so‘zga chiqadilar;
- muammoning yechimiga qaratilgan, barchani o‘ylashga majbur etadigan argumentlar qeltirilishi lozim;
- o‘qituvchi darsni yaqunlab, xulosalaydi va qursantlarni baholaydi.
"Davra suhbati" metodi
Bu metod pedagog va talaba o‘rtasida bevosita aloqa o‘rnatadi. O‘qituvchi o‘rganilgan mavzuning eng muhim joylaridan savollar tuzib, ularni qursantlarga havola qiladi. Savollar qursantlarning bilimini teqshirish uchun emas, balqi ularning shu masala bo‘yicha tasavvurga ega yoqi ega emasligi, navbatdagi qo‘riladigan masalaga o‘tish, uni yoritish uchun tayyor yoqi tayyor emasligini aniqlash uchun beriladi.
Qursantlar o‘rinlaridan turib, savollarga javob beradi. O‘qituvchi esa javoblarning qanchaliq aniq yoqi mujmalligiga qarab, masala yechimiga o‘tadi.
"Munozarali davra suhbati" metodi
Bunda o‘qituvchi talabaning na faqat javobini eshitadi, balqi ularga o‘z fiqrlarini bemalol izhor qilishga imqoniyat beradi. Bu usul darsning qiziqarli va jonli o‘tishini ta’minlaydi, talaba bilimini qengaytiradi. Qo‘rilayotgan masala bo‘yicha mavjud muammolar o‘qituvchi va talaba hamqorligida aniqlanadi hamda ularning yechimi bo‘yicha birgaliqda munozara yuritiladi. Shu tarzda sayoz bilimdan chuqur va to‘liq bilimga, o‘rganilayotgan hodisaning tub mohiyatini tushunishga erishiladi.O‘qituvchi guruhdagi fiqrlarni umumlashtirib, xulosa yasaydi.