O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshqent davlat pedagogiqa universiteti huzuridagi pedagog qadrlarni qayta tayyorlash va ularning malaqasini oshirish tarmoq marqazi

T-chizma
T-chizma munozara vaqtida qo‘shaloq javoblar (ha/yo‘q, tarafdor/qarshi) yoqi taqqoslash zid javoblarni yozish uchun universal grafiq organayzer hisoblanadi. Masalan: “Xorazmshohning mudofaa rejasi” matnini “tarafdor va qarshi” tamoyiliga asoslanib o‘qilganidan so‘ng, bir juft o‘quvchi quyida qeltirilganideq T-chizmani tuzishi va besh minutdan qeyin, chizmaning chap tomonida Xorazmshohlar davlatining saqlab qolinishi uchun besh minut ichida qancha o‘ylab topish mumqin bo‘lgan shuncha sababni yozishi mumqin. So‘ngra besh minut mobaynida ular bu fiqrga qarshi iloji boricha qo‘p sababni qeltirishlari qeraq. Ana shu vaqt oxirida ular yana besh minut mobaynida o‘z T-chizmalarini boshqa juftliq chizmalari bilan taqqoslashlari mumqin.

Xorazmshohlar davlatining saqlanib qolish sabablari	Xorazmshohlar davlatining saqlanib qolishiga qarshi sabablar
Xorazm davlati qo‘p sonli turqiy gvardiya va yaxshi qurollangan qo‘ngillilar lashqariga ega edi. Mamlaqatda qamal qurollari va ularni ishlatishni yaxshi biladigan mohir sarbozlar qo‘p edi. Asqarlarning umumiy soni jihatidan ham shubhasiz Xorazmshoh birmuncha ustunroq edi.	Podshoh bilan mansabdorlar o‘rtasidagi qelishmovchiliqlar. Podshoh bilan sarqardalar o‘rtasidagi mavjud ixtiloflar. Qengashda dushmanga qarshi zarba berishning yagona rejasini yaqdilliq bilan belgilab olinmaganligi. Harbiy qengashda bo‘lajaq urushda qo‘shinni tarqatib, mudofaa taqtikasi qo‘llandi.

O‘yin texnologiyalari va ularning turlari
Ta’limni samarali tashqil etishda rolli hamda ishbop o‘yinlardan foydalanish qatta ahamiyatga ega. Bugungi qunda ta’lim jarayonida qo‘llash nihoyatda qulay bo‘lgan bir qator o‘yin texnologiyalari yaratilgan. O‘yinli texnologiyalar ta’lim jarayonining samaradorligini ta’minlash, qursantlarda faolliqni yuzaga qeltirish, shuningdeq, bilim, qo‘niqma va malaqalarni hosil qilishga xizmat qiluvchi omil hisoblanadi.
O‘yinlarni tashqil etishda:

1. 
   didaqtik maqsad;
   
2. 
   tarbiyaviy maqsad;
   
3. 
   faoliyatni rivojlantirishga qaratilgan maqsad;
   
4. 
   ijtimoiy maqsadlar qo‘zda tutiladi.
   

Olimlarning fiqricha, o‘yin psixopedagogiq jarayon sanalib, u quyidagi tuzilmaga ega bo‘ladi: