O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Tasvirga olish tarmoqlari  
barcha masshtabda planlar olish uchun bevosita 
asos bo’lib hisoblanadi. Tasvirga olish tarmoqlarini hosil qilih uchun teodolit yo’li, 
geometrik tarmoq, to’g’ri va teskari kesishtirish usullaridan foydalaniladi. Mahalliy 
geodezik tayanch tarmoqlari bilan tasvirga olish tarmoqlari ham planli va balandli  
geodezik tayanch tarmoqlariga bo’linadi. 
 
       6.2. Joyda geodezik tayanch tarmoqlari punktlari o’rnini belgilash 
 
Geodezik 
tayanch 
tarmoqlari 
punktlarini o’rni punktlarning ahamiyatiga 
va  ulardan  foydalanish  muddatiga  qarab 
belgilanadi. 
Davlat 
geodezik 
tayanch 
tarmoqlaridan  uzoq  vaqt  foydalanish 
uchun 
ularning 
punktlari 
joyda 
mustahkam  saqlanadigan  doimiy  belgilar 
bilan belgilanadi.  Bu belgilarga  
markaz
 
deyiladi. 
Joyning 
tabiiy 
geografik 
sharoitiga  va  geodezik  punktning  qanday 
ahamiyatga  ega  ekanligiga  qarab  turli 
markazlar  qo’llaniladi.  Markazlarning 
tuzilishi  va    joyga  o’rnatilishi  maxsus 
ko’rsatmalarda beriladi. Yerning  muzlash 
chuqurligi 1,5-2 m gacha bo’lgan joylarda 
o’rnatiladigan markazlar 6.1-rasm (a) da, qoyali joyga o’rnatiladigan markazlar 6.1- 
rasm (b) da ko’rsatilgan (rasmlarda markazlarning o’lchami sm hisobida berilgan). 
6.1-rasm  (a)  dagi  markazni  o’rnatish  uchun  yer  ikki  metrdan  chuqurroq  qazilib, 
uchta  beton  monolit  o’rnatilgan.  Beton  monolitlar  cho’yandan  yasalgan  markalar 
bitta  tik  chiziqda  yotadigan  qilib  joylashtirilgan  markalarning  tuzilishi  turlicha 
bo’lib,  shulardan  biri  6.1-rasmda  ko’rsatilgan  (bu  rasmda  marka  o’lchami  mm 
hisobida  berilgan).  Cho’yan  marka  qopqog’idagi  2  mm  li  teshikcha  punktning