25
tashkilotlar ixtiyoriga kelib tushadigan mablag’lardir. Byudjet tashkilotlarida
byudjetdan tashqari mablag’lari tashkil bo’lish manbaalari quyidagilardan
iborat:
-
Byudjet tashkilotlarini rivojlantirish jamg’armasi mablag’lari;
-
Tibbiyot muaasasalarini moddiy rag’batlantirish
va rivojlantirish
jamg’armasi mablag’lari;
-
Ta’lim muassasalarida o’qitishning to’lov kontrakt shakli mablag’lari;
-
To’lovlarning maxsus turlari bo’yicha mablag’lar;
-
Boshqa byudjetdan tashqari maxsus mablag’lar.
Yuqorida keltirilgan byudjetdan tashqari mablag’lar bo’yicha alohida-
alohida daromadlar va xarajatlar smetalari tuziladi.
Byudjetdan tashqari mablag’lar bo’yicha smeta – tashkilotlar
tomonidan joriy moliya yili uchun tuziladigan va tasdiqlanadigan hujjat
bo’lib, unda tashkil bo’lish manbaalari va ushbu mablag’larning
qonunchilikka muvofiq foydalanish yo’nalishlari ko’rsatilgan holda
byudjetdan tashqari daromadlar tushumlarining prognoz hajmlari aks ettiriladi
Xarajatlar smetasi va byudjetdan tashqari mablag’lar bo’yicha smeta
bir yillik muddatga – 1 yanvardan 31 dekabrni ham qo’shgan holda,
mavsumiy yoki joriy yilda ishga tushiriladigan tashkilotlar bo’yicha esa,
ularning mazkur moliya yilidagi faoliyat ko’rsatish
muddatiga tuziladi va
amal qiladi.
Xarajatlar smetasi O’zbekiston Respublikasi Davlat byudjeti
xarajatlarining iqtisodiy tasnifiga muvofiq xarajatlar guruhlari bo’yicha, 4
guruh xarajatlarining to’liq yoyilmasini va hisob-kitoblarni o’z ichiga olgan
holdagi ilova bilan birgalikda tuziladi.
Ilova xarajatlar smetasining ajralmas qismi bo’lib, smetasining prognoz
hisob - kitoblarini asoslaydi va hisobot tuzish maqsadida foydalaniladi.
Xarajatlar smetasi bo’yicha xarajatlarni hisoblab chiqish mablag’larga
bo’lgan ehtiyojga muvofiq iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanish ko’rsatkichlarini
va iqtisod qilishning qat’iy tartibini amalga oshirishni hisobga olgan holda
amalga oshirilishi shart.
Xarajatlarni hisoblab chiqishda quyidagilarga amal qilish kerak:
O’zbekiston Respublikasi qonunlari va O’zbekiston Respublikasi Oliy
Majlisi palatalarining qarorlari, O’zbekiston
Respublikasi Prezidenti
farmonlari, qarorlari va farmoyishlari, O’zbekiston Respublikasi
Hukumatining qarorlari va farmoyishlari, shuningdek Qoraqalpog’iston
Respublikasi Vazirlar Kengashi, tegishli hokimiyatlarning ularga
berilgan huquq va vakolatlar doirasida qabul qilingan qaror va
farmoyishlariga;
byudjet tashkilotlarining belgilangan tartibda
tasdiqlangan xarajatlar
me’yorlariga;
tovar va xizmatlarni davlat tomonidan tartibga solinadigan baholari va
tariflariga.
Tashkilotlar belgilangan shaklda byudjetdan tashqari mablag’lar bo’yicha
smetani har yili tuzadilar va tasdiqlaydilar. Bunda, tashkilotlar byudjetdan
26
tashqari
mablag’lar
tushumlarini
va
xarajatlarini
rejalashtirishni
qonunchilikda belgilangan tartibda amalga oshiradilar.
Shtatlar jadvaliga kiritiladigan lavozimlar nomlari va ma’muriy-
boshqaruv, o’quv-yordamchi va yordamchi (xizmat ko’rsatuvchi va texnik)
xodimlarining
soni,
xodimlar va mehnatga haq to’lash bo’yicha ularning razryadlari (bazaviy
stavkalari) quyidagilarga muvofiq bo’lishi shart:
belgilangan tartibda tasdiqlangan namunaviy shtatlar jadvalida va
mehnatga haq to’lash bo’yicha razryadlarda (bazaviy stavkalarda)
nazarda tutilgan lavozimlarga;
hodimlarning
umumiy
birliklari
doirasiga
va
boshqaruv
xizmatchilarining xodimlar birliklariga;
tashkilotlar turlari bo’yicha belgilangan tartibda tasdiqlangan
namunaviy shtatlar jadvallariga;
davlat boshqaruv organlarida xodimlar toifalarining me’yoriy
nisbatlarini Davlat va xo’jalik boshqaruvi organlarining boshqaruv,
xizmat
ko’rsatuvchi
va
texnik
xodimlari
lavozimlarining
nomenklaturasi bilan muvofiqligiga.
Tarifikatsiya ro’yxatiga muvofiq mehnatga haq to’lanishi hisob-kitob
qilinadigan lavozimlar shtatlar jadvaliga stavkalar soni, lavozimlarning har bir
guruhi bo’yicha (o’qituvchilar,
tarbiyachilar, vrachlar, o’rta tibbiy hodimlar
va boshqalar), to’lovlarning
turlari bo’yicha (pedagoglarga daftar
tekshirishga, sinf rahbarligiga, maxsus unvon uchun va boshqalar) oylik
mehnatga haq to’lash jamg’armasini ko’rsatgan
holda va tarifikatsiya
ro’yxatini shtatlar jadvaliga ilova qilgan holda kiritiladi.
Shtatlar jadvalida, shuningdek, yakun bo’yicha alohida qatorda mehnatga
haq to’lash shartlarida nazarda tutilgan mehnatga haq to’lash jamg’armasi va
yil bo’yicha hisob-kitoblar natijasida ustamalar to’lashga, qo’shimchalar va
xodimlarni
moddiy
rag’batlantirishga
yo’naltiriladigan
mablag’lar
ko’rsatiladi, masalan:
mehnatga haq to’lash jamg’armasiga nisbatan 15 foiz miqdorda
shakllanadigan
Byudjet
tashkilotlari
va
muassasalarini
moddiy
rag’batlantirish maxsus jamg’armasi;
uzoq yillik mehnati uchun bir martalik rag’batlantirishni to’lash, moddiy
yordam ko’rsatish, mukofotlash uchun mehnatga haq to’lash jamg’armasi;
mehnat ta’tilidagi shaxslarning o’rnini bosuvchi xodimlarning mehnatiga
haq to’lash uchun mehnatga haq to’lash jamg’armasi;
umumta’lim
muassasalari,
o’rta-maxsus,
kasb-hunar
ta’limi
muassasalarining direktor jamg’armasi va boshqalar.