21
Bunday misollarni yechgandan keyin o‘quvchilarning o‘zlari ko‘p xonali son-
larni yozma qo‘shish va ayirish uch xonali sonlarni yozma qo‘shish va ayirishdek
bajariladi, deb xulosa chiqaradilar.
Yuqorida qaralgan metodlardan (induksiya, deduksiya, analogiya)
foyda-
lanishzamirida analiz, sintez, taqqoslash, umumlashtirish va abstraksiyalash kabi
aqliy operasiyalar yotadi.
Butunni uning tashkil etuvchi qismlariga ajratishga yo‘naltirilgan fikrlash (ta-
fakkur) usuli analiz deb ataladi.
Predmetlar yoki hodisalar orasida bog‘lanishlar o‘rnatishga yo‘naltirilgan ta-
fakkur usuli sintez deb ataladi.
100 sonida nechta o‘nlik
va nechta birlik bor, degan savolga javob berishda
o‘quvchilar sonni analiz qilishadi.
Shu so‘zlarga amal qilishadi (ya’ni noto‘la analiz o‘tkazishadi), bunday qilish
esa ko‘pincha xatoga, ya’ni xato sintezga olib keladi.
Тaqqoslash
usuli qaralayotgan sonlar, arifmetik misollar,
masalalarning
o‘xshash va farqli alomatlarini ajratishdan iborat.
Matematika boshlang‘ich kursi taqqoslash usulining qo‘llanilishi uchun katta
imkoniyatlar ochib beradi: sonlarni, ifodalar va sonlarni taqqoslash; ikkita ifodani
taqqoslash; masalalarni taqqoslash va h.k.
Yangi
matematika tushunchalarni, qonunlarni tarkib toptirishda bolalar
umumlashtirishga duch keladilar.
Umumlashtirish – bu o‘rganilayotgan ob’ektlardan umumiy muhim tomonlarini
ajratish va ularni muhim emaslaridan ajratishdan iborat.
Nazorat uchun savollar
1. O‘qitish metodlari deyilganda nimani tushunasiz?
2. O‘qitish metodlarining turlarini ayting.
3. Boshlang‘ich sinflarda qanday og‘zaki o‘qitish metodlari ishlatiladi?
4. Induksiya, deduksiya va analogiya metodlarining mohiyati nimadan iborat?
Dostları ilə paylaş: