O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta

 
74 
 
 
4-ilova 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5-ilova 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5-ilova 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6-ilova 
 
Ixtiyoriy  diqqаt  -  ongli  rаvishdа 
boshqаrilаdigаn  mаqsаdgа  аsoslаngаn 
holdа 
tаrtibgа 
solinаdigаn 
diqqаt 
е`tibordir.  Bu  jаrаyondа  irodаviy  zo’r 
bеrish ro’y bеrаdi.  
 
Ixtiyorsiz  diqqаt  -  kishining 
tаnlаgаn  niyatlаri  vа  mаqsаdlаridаn   
holi,  mustаqil  tаrzdа  hosil  bo’lаdi, 
irodаviy zo’r bеrish kuzаtilmаydi.  
 
Agar maqsadga yo’naltirilgan faoliyatda shaxs 
uchun diqqatning ixtiyoriy to’planganidagi 
kabi faqat faoliyat natijasi emas, balki uning 
mazmuni va jarayonining o’zi qiziqarli va 
ahamiyatli bo’lsa, bu ixtiyoriydan so’nggi 
diqqatdir
 

---

 
75 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
9.2. Seminar mashg‟ulotda ta‟lim texnologiyasi 
 
O’quv soati: 2 soat 
Talabalar soni: 
O’quv mashg’ulotining shakli 
Muammoli seminar  
Mavzu rejasi 
1. Diqqаtning umumiy xususiyatlаri. 
2. Diqqаtning fiziologik mеxаnizmlаri. 
3. Diqqаtning tuzilishi.  
4. Kasblarning shaxs diqqatiga qo`yadigan talablari. 
Mashg’ulotning  maqsadi:  Talabalarga  diqqat,  uning  umumiy  xususiyatlari,  fiziologik  mexanizmlari,  tuzilishi 
haqida amaliy ko‟nikmalarni shakllantiris, diqqatni jalb etishning universal qoidalarini o‟zlashtirish. 
Pedagogik vazifalar: 

 
Bilish jarayonlari va professional 
faoliyat to‘g‘risida tushuncha berish; 

 
Diqqat tog‘risida qisqacha tasnifini 
tushuntirish; 

 
Diqqatning umumiy xususiyatlari 
haqida tushuncha berish; 

 
Kasblarning shaxs diqqatiga qo`yadigan 
talablari.haqida tushuntirish; 

 
Diqqatning tuzilishi haqida ma‘lumot 
berish. 
O’quv faoliyati natijalari: 

 
Professional  bilimdonlik.  Bilish  jarayonlari  va  ularning 
umumiy xususiyatlari to‘g‘risida tushuncha hosil bo‘ladi; 

 
Diqqat tog‘risida ma‘lumotga ega bo‘ladilar; 

 
Diqqatning  umumiy  xususiyatlari,  Diqqatni  jalb  etishning 
universal qoidalari (qonunlari) haqida bilimga ega bo‘ladilar; 

 
Kasblarning 
shaxs 
diqqatiga 
qo`yadigan 
talablari.mexanizmlari haqida to‘liq axborot oladilar; 

 
Diqqatning tuzilishi haqida ma‘lumot berish. 
Ta’lim metodlari 
Muammoli  metod,  tezkor-so‘rov,  ―Blits  so‘rov‖,  ―Klaster‖ 
usullari. 
Ta’lim vositalari 
Ma‘ruza  matni,  format  qog‘ozlari,  markerlar,  skotch,  o‘quv 
materiallari 
Ta’lim shakllari 
Frontal, jamoaviy, guruhlarda ishlash. 
Diqqat-
ning 
xususiyat-
laru 
Taqsim-
lanishi  
Ko’chishi 
Barqaror-
ligi 
Bo’linishi 
Ko’lami 
Parishon-
lik 

---

 
76 
O’qitish shart-sharoiti 
Texnik  vositalardan  foydalanish  va  guruhlarda  ishlashga 
mo‘ljallangan auditoriya 
Monitoring va baholash 
Nazorat savollari, savol-javob, reyting tizimi asosida baholash. 
 
Seminar mashg‟ulotning texnologik xaritasi 
 
Faoliyat 
bosqichlari 
Faoliyatning mazmuni 
O’qituvchining 
talabaning 
I. Kirish bosqichi 
(15 daqiqa) 
1.1.Mavzuning  nomi,  maqsadi,  kutilajak  natijalarini  e‘lon 
qiladi, ularning ahamiyatliligini va dolzarbligi asoslaydi. 
1.2.Quyidagi savollar yordamida talabalarni faollashtiradi: 
1. Diqqаt turlаrini tаsniflаng. 
2.  Nimа  uchun  diqqаt  "ruhiyatimizning  yagonа  еshigi" 
dеyilаdi? 
3.  O‘quv  jаrаyonidа  diqqаt  xususiyatlаrigа  qo‘yilаdigаn 
tаlаblаrni shаrhlаng.  
4.  Diqqаtning  nеrv  fiziologik  аsosini  miyaning  qаysi  qismi 
tаshkil еtаdi.  
5.  Diqqаtning  nеrv  fiziologik  аsosini  tushunib  еtishdа  qаysi 
olimlаrning ilmiy ishlаri kаttа аhаmiyatgа еgа? 
6. "Bu nimа" rеflеksini  Pаvlov qаndаy tа`riflаgаn? 
7.  Diqqаtning  nеrv  fiziologik  аsosini  mаrkаziy  nеrv 
sistеmаsining qаysi qismi  boshqаrаdi? 
8.  Dars  jarayonida  o`quvchilar  diqqatining  chalg`ib  turish 
sabablarini izohlab bеring. 
9. Ta'lim jarayonida diqqatning muhim xususiyatlari. 
10.  Darsda  diqqatning  barqarorligi,  ko`lami,  taqsimlanishi, 
ko`chishi,  parishonxotirligi  va  diqqatni  tarbiyalash  usullari 
haqida gapirib bеring. 
Bilimlarni  faollashtirish  jarayonida,  o‘quv  muammosini 
yechish  faoliyatida  faol  ishtirok  etish  uchun  talabalar 
egallagan bilimlarning yetarliligini aniqlaydi.  
Tinglaydilar. Mavzu 
nomini va rejasini yozib 
oladilar. 
Savollarni muhokama 
qilib, ularga javob beradi. 
 
II. Asosiy bosqich 
(55 daqiqa) 
2.1.Muammoli vazifalar va savollarni o‘qiydi. 
2.2.Talabalar  bilan  birgalikda  muammolarni  ishlab  chiqishga 
harakat qiladi. 
Muammoni  ishlab  chiqishda  talabalar  bilan  birgalikda  taklif 
qilingan  variantlarni  tahlil  qiladi.  Taklif  qilingan  variantlarni 
aniqlashtiradi,  o‘zgartirishlar  kiritadi  va  ulardan  bittasida 
to‘xtaydi. 
2.3. Talabalarni uchta kichik guruhga bo‘ladi va  hamkorlikda 
muammoli vazifani hal etishni taklif qiladi.  
2.4.Taqdimot  boshlanishini  e‘lon  qiladi.  Yo‘naltiruvchi, 
maslahatchi  sifatida  ishtirok  etadi.  Javoblarni  aniqlashtiradi, 
to‘ldiradi, izoh beradi va tuzatishlar kiritadi. 
2.5.Muammoli  vazifani  hal  etishda  yuzaga  kelgan  barcha 
qiyinchilik va tafovutlarni qayd etib, xulosalar qiladi.  
2.6.Talabalar  bilan  birgalikda  javoblarning  to‘laligini 
baholaydi, to‘liq bo‘lmagan javob larni o‘zi to‘ldiradi. 
2.7.Har bir talabaga muammoni yechishda qilgan xulosalarini 
jadvalda qayd etishlarini so‘raydi. 
2.8.Seminar mavzusi bo‘yicha yakuniy xulosalar qiladi. 
O‘z fikrlarini bildiradilar. 
Uchta  guruhga  bo‘lina-
dilar. 
Taklif 
qilingan 
muammoli  vazifani  hal 
etishga kirishadilar. 
Natijalarni taqdim 
etadilar. 
Boshqa guruh a‘zola-
rining bergan savollariga 
javob beradi. 
Eshitadilar, konspekt 
daftarlariga qisqacha 
qayd qilishadi. 
Muammoni hal etish 
variantlari yuzasi-dan o‘z 
fikrlarini bildiradilar. 
III. Yakuniy 
bosqich 
(10 minut) 
3.1.Mavzuni umumlashtiradi, umumiy xulosalar  qiladi, yakun 
yasaydi.  Talabalar  diqqatini  mavzuning  asosiy  tomonlariga 
qaratadi. 
3.2.Amalga 
oshirilgan 
faoliyatning 
kelajakda 
kasbiy 
faoliyatlari uchun zarurligini qayd qiladi. 
3.3.Mustaqil  ishlashlari  uchun  vazifa  beradi:  (1)  nazorat 
savollariga 
og‘zaki 
javob 
berish; 
(2) 
qo‘shimcha 
adabiyotlardan mavzuga tegishli bo‘lgan yangi ma‘lumotlarni 
to‘plash.  
Eshitadilar.  
 
 
 
 
 
 
Vazifani yozib oladilar. 
 
1-ilova 

---