O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi samarqand qishloq xo’jalik instituti

001.004.012.BMI. 2013 y. 

 

---

 

8 

faqat  turpdan  keyin  turadi.  Mevalarida  efir  moylarni  bo’lishi  ishtahani  ochishga 

yaxshi  yordam  beradi.  U  noqulay  sharoitlarda  o’sganda  (namlikni  yetishmasligi, 

sovuq tushishi) mevalarni ta’mini achchiqlashtiruvchi modda – glyukozidlar hosil 

bo’ladi. 

Bodringni  7-10  kunlik  yangi  uzilgan  mevalari  iste’mol  qilinadi.  Uni 

marinadlab yoki tuzlab konservalangan holda ham ko’p ishlatiladi. 

Bodring  Yaponiyada,  Xitoyda,  Hindistonda  va  boshqa  Osiyo  davlatlarida 

hamda  AQSh  da  keng  tarqalgan,  Yevropada  kamroq.  O’rta  Osiyo  sharoitini 

hisobga  olib  tibbiyot  korxonalarining  tavsiyalariga  ko’ra  har  bir  kishi  yiliga 

o’rtacha 5,5 kg dan bodring istyemol qilishi lozimligi ta’kidlanadi (Balashev N.N., 

Zeman  G.O., 1962; 1981). Oxirgi  yillarda  O’zbekistonda  ochiq  yerda  ekiladigan 

bodring maydoni 10 ming ga yaqin bo’lib, jami sabzavot ekinlari maydonini 3-5% 

ni tashkil qiladi (Bo’riyev H.Ch., va boshqalar, 2000). 

Karamlar. Karamlarning tarkibida oziq moddalar unchalik ko’p emas, lekin 

mineral tuzlar va vitaminlar, ayniqsa «S» vitamin manbai hisoblanadi. 

Oddiy  (oqbosh)  karam  tarkibida  oziq  moddalar  va  vitaminlar  kam.  Bryussel 

va  gulkaram  quruq  modda  va  vitaminlarga  boyligi  bilan  boshqa  karam  turlaridan 

farq  qiladi.  Kolrabi  karami 

щakarga boy (7% gacha) bo’lib, bu unga shirin maza 

beradi. Oqbosh karam ovqatga yangiligicha va tuzlangan holda ishlatiladi. 

Qizilbosh karam uzoq saqlanuvchanligi bilan xarakterlanib, undan ko’pincha 

yangiligida salat tayyorlashda foydalaniladi. 

Gulkaram  pishmagan  oq  rangli  seret  to’pguli  parhyez  mahsulot  bo’lib, 

qaynatilgan,  qovurilgan  va  ba’zan  sirkalangan  holda  ovqatga  ishlatiladi.  Kolrabi 

karami  sharsimon  poya  meva  hosil  qiladi.  U  yangiligicha,  qaynatilgan  va  dimlab 

pishirilgan  holda  iste’mol  qilinadi.  Tarkibida  vitaminlarning  ko’pligi  va 

tezpisharligi boshqa karamlardan 10-12 kun oldin pishishi bilan xarakterlanadi. 

Savoy  karamining  boshi  yumshoq,  barglari  pufakchaga  o’xshaydi,  uzoq 

saqlanmaydi.  U  yangiligicha  salatga  hamda  sho’rva  va  boshqa  ovqatlarga 

ishlatiladi.  Bryussel  karami  baland  poya  hosil  qilib,  uning  barg  qo’ltiqlaridan 

Bajardi 

Rahbar 

Yusupov A 

Mustafaev R