O‘zbekiston Respublikasi

N = X ₀ x U x K

Bu erlda: N - tugallanmagan ishlab chiqarish bo’yicha aylanma mablag’larning normativi;

X ₀ - mahsulotni ishlab chiqarishga qilinadigan bir kunlik xarajatlar;

U - ishlab chiqarish tsiklining uzoqligi

(kunlarda);

K – xarajatlarning o’sib borish (jamlanib borish) koeffitsienti.
Mahsulotni ishlab chiqarishga qilinadigan bir kunlik xarajatlar chorak davomida tannarx bo’yicha ishlab chiqa-rilgan tovar mahsuloti qiymatini tegishli chorakdagi 90 kunga bo’lib topiladi.

Ishlab chiqarish tsiklining davomiyligi (uzoqligi) quyidagilar bilan belgilanadi:

• 
  bevosita ishlov berish jarayoniga tegishli vaqt (texnologik zaxira);
  
• 
  ishlov beriluvchi buyumlarning ish joylarida joyla-shishi (transport zaxirasi);
  
• 
  aylanma zaxirasi (ishlov berish operatsiyalari orali-g’idagi vaqtlar);
  
• 
  sug’urta zaxirasi (uzilishlar sodir bo’ladigan vaziyatlar uchun).
  

Xarajatlarning o’sib borish (jamlanib borish) koef-fitsienti tugallanmagan ishlab chiqarishdagi buyum o’rtacha tannarxining ishlab chiqarish xarajatlarining umumiy summasiga nisbati bilan aniqlanadi.

Albatta, zaxiralarni mohirona boshqarish menejment va XYuS ishlab chiarish xodimlaridan inflyatsiyani hisobga olishni, sifat va chiqariladigan tovarning bozorda talabgir ekanligi ustidan uzluksiz nazorat olib borishni, bahosi va iste’mol belgilariga (xususiyatlariga) ko’ra XYuS tomonidan chiqariladigan mahsulotlarning iste’molchilar talabiga qarab o’zgarishini qondirishni talab qiladi.