O’zbekiston respublikasi xalk ta`lim vazirigi ajiniyoz nomidagi Nukus Davlat Pedagogika instituti Ta`biyattaniw-geografiya fakul`teti

O’quvchilarda dialektik-materialistik dunyoqarash asoslarini hosil qilish 
Kimyo o'qitish o'quvchilarning konkret faktlar bilan tanishtiradi, kimyoviy tushunchalar va
qonuniyatlari bilan, ulardan foydalanib keng dialektik-materialistik xulosalar chiqariladi.
Moddalar, ular tarkibidagi kimyoviy elementlar kimyoviy o'zgarishlar va moddalarning bir-
biriga aylanishiga asoslanib o'qituvchi chinakam ilmiy dialektik-materialistik dunyoqarashlar muhim
tomonlarini o'quvchilarga ochib beradi, ya'ni tabiatni bir-biridan ajralgan va bir-biriga bog'liq
bo'lmagan narsalar, hodisalarning tasodifiy to'plami deb emas, balki bog'langan, bir butun deb
qaramoq kerakligiga o'quvchilarni ishontiradi.
O'quvchilar kimyo kursining ko'pgina misollarida (atom va molekulalar, oksidlanish-qaytarilish
reaksiyalari amfoterlik va boshqa misollarda) moddalarning o'zida va bu moddalarni tashkil etgan
zarrachalarda ichki qarama-qarshiliklar namoyon bo'lishini, ana shu qarama-qarshiliklar kurashi
moddalarni sifat jihatidan o'zgarishiga olib borishini bilib oladilar: o'quvchilar kimyoviy protzesslarda
o'z xossalari jihatidan qarama-qarshi bo'lgan reagentlarning metallar bilan metalloidlarning, kationlar
bilan anionlarning, kislotalar bilan asoslarning va shu kabilarning o'zaro ta'sir etishini ko'rib boradilar.
Shunday qilib o'qituvchi kimyo o'qitish protzessida dialektik-materialistik dunyoqarashning
asosiy ideyalarini:
a) tabiatdagi modda va hodisalarning o'zaro bog'liq ekanligi;
b) tabiatning uzluksiz suratda o'zgarishi va taraqqiy etishi;
v) miqdor o'zgarishlarining sifat o'zgarishlariga o'tishi;
g) qarama-qarshiliklar birligi va kurashi to'g'risidagi ideyalarni o'quvchiga ochib beradi.
O'qituvchi o'quvchilarga tabiatga mutlaqo ilmiy, materialistik qarashni:
a) olamning ob'ektivligini,
b) tabiatning materialligini,
v) materiyaning abadiyligi,
d) olamni bilib olish mumkinligini belgilab beruvchi ideyalarni sekin-asta, butun kimyo kursi
davomida tushuntirib boradi.

---

11