O’zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti pedagogika kafedrasi navoiy 2007 Ushbu matn qo’llanma bakalavriat ta`lim standartlariga kiritilgan «Pedagogik texnologiya asoslari»

Vazifalarni yanada aniqlash maqsadida quyidagi qadamlarni qo’llash mumkin:

- har bir vazifalar guruhini «Dars yakunida talabalar quyidagilarni bajara olishlari lozim» deb boshlash;

• har bir vazifani raqamlash;

• har bir vazifani quyidagi fe`llardan boshlash: sanab o’ting, eslang, so’zlab bering, ko’rsatib bering, tanlang, hisoblang va boshqalar.

• har bir vazifani talaba so’zi bilan qo’yish;

• har bir vazifa faqat bitta natijani ko’zlasin;

• har bir vazifa «talabaning keyinchalik o’zini qanday tutishi kerakligiga ishora qilsin»;

• vazifalarni shunday yozish kerakki, uning ishlatilishini mezonlash va qanday qilib maqsadga erishilganligini aniqlash mumkin bo’lsin;

Vazifalar o’quv savollarini, mavzularni, bo’limlarni, butun fanni, nimalarni baholash kerakligini (og’zaki, yozma, test usulida) aniqlab beradi.

Xorijiy ta`lim amaliyotida quyidagi o’quv natijalarini darajalash tarqalgan²:

1. Tanishtiruv: mazkur fan sohasidagi asosiy tushuncha va tartiblar bilan tanishuv.

1. Asoslarni o’zlashtirish fan sohasining asosiy tushunchalarini qayta izhor(tasvir) etishni nazarda tutuvchi bosqich.

   
   

3. Egallash: fan sohasidagi asosiy tushuncha va tartiblarni muvaffaqiyatli tadbiq etish.

   
   

4. To’liq egallash - mohirlik: mazkur fan sohasidagi asosiy tushuncha va tartiblarni samarali qo’llash va qolgan o’quvchilarga bilimlarni va ko’nikmalarni o’zlashtirish va mustahkamlash byicha yordam berish.

   
   

B.Blum taksonomiyasini («Taksonomiya» tushunchachi narsalarning tabiiy bog’liqligi va xususiyatlariga ko’ra ko’p bosqichli (ierarxik) tuzilishi asosida tavsiflash va tizimlashtiishni anglatadi) qo’llab, umumiy o’quv maqsadlarini shakllantirish mumkin. Ushbu taksonomiya bo’yicha o’quv maqsadlari kategoriyasiga mos keladigan fe`llar ro’yxati keltirilgan.

Bilish Esga tushirish Tasvirlash
Eslab qolish Farqlash
Axborot berish Tanlab olish
Aytish Aytib berish
Yozish Takrorlash
Tushunish Dalillash Ko’chirish
Almashtirish Qayta ishlash
Muayyanlashtirish Namoyish etish
Belgilash Izohlash
Tushuntirish Ochib berish
Foydalanish Tadbiq qilish Aniqlash
Xisoblab chikish Amalga oshirish
Namoyish etish Hisoblash
Foydalanish Amalga oshirish
O’qitish Yechish
Tahlil qilish Keltirib chiqarish Oldindan ko’rish
Ajratib chiqish Saralash
Umumlashtirish Bo’lib chiqish
Turlash Tekshirib ko’rish
Faraz qilish Guruhlash
Sintez Kashf qilish Tizimlash
Umumlashtirish Birlashtirish
Birlashtirish Barpo etish
Rejalashtirish Tuzish
Ishlab chiqish Loyihalash
Baholash Tashhislash Baholash
Isbotlash Tekshirish
Ulchash Nazoart qilish
Asoslash Taqqoslash
Qo’llab quvvatlash Solishtirish¹