O‘ZBEKISTONDA
FANLARARO
INNOVATSIYALAR
VA
12-
SON
ILMIY
TADQIQOTLAR
JURNALI
19.10.2022
1025
KIBERXAVFSIZLIK, SUN'IY INTELLEKT, MA'LUMOTLARNI HIMOYA QILISH
Sodiqov Muhammadqodir Abdumutalib o'g'li
Toshkent davlat yuridik universiteti Xalqaro huquq va qiyosiy huquqshunoslik
fakultiteti 3-kurs talabasi
Kiberxavfsizlik - bu aql-idrokka erishish uchun tenglik mavjud bo’lgan yangi
maydon.
Stefan Nappo
Annotatsiya:
Mazkur maqolada kiberxavsizlikning elementlari va uning
kompyuterlar, serverlar, mobil qurilmalar, elektron tizimlar, tarmoqlar va ma’lumotlarni
zararli hujumlardan himoya qilish usullari to’g’risida ma’lumotlar berilgan. Ushbu
maqola xavfsizlik prinsiplari, muhim xavfsizlik nazorati va kiberxavfsizlikning eng yaxshi
amaliyotlarini o’z ichiga olgan xavfsizlik asoslarini tushuntiradi. Xavfsizlik dasturlari
potensial zararli dasturlarni foydalanuvchining xatti-harakatlarini tahlil qilish va yangi
infeksiyalarni qanday yaxshiroq aniqlashni o’rganish uchun yo’l yo’riqlar ko’rsatilgan.
Kalit so’zlar:
Elektron, xavfsizlik, protokollar, virus, mobil, axborot, kiberxavfsizlik,
pochta, texnologiya, biznes, kiberjinoyat.
Zamonaviy
dunyoda yangi texnologiyalar, elektron xizmatlar bizning kundalik
hayotimizning ajralmas qismiga aylandi. Jamiyat kundan kun axborotkommunikatsiya
texnologiyalariga tobora ko'proq qaram bo'lib
borayotganligini hisobga olib, ushbu
texnologiyalarni himoya qilish va ulardan foydalanish
milliy manfaatlar uchun hal
qiluvchi ahamiyatga ega va juda dolzarb mavzuga aylanmoqda. Har bir tashkilot uchun
kiberxavfsizlikni ta’minlash maqsadida mazkur soha bilan shug’ullanuvchi xodimlar
jalb qilinmoqda hamda xodimlarni kiberxavfsizlikka
oid bilimlar bilan doimiy
tanishtirib borish uchun qator seminar treyning mashg’ulotlari tashkil etilmoqda. Oliy
ta’lim muassasalarida ham kiberxavfsizlikni fan sifatida o’tilishi buning yaqqol
misolidir.
Kiberxavfsizlik hozirda yangi kirib kelgan tushunchalardan biri bo’lib, unga
berilgan turlicha ta’riflar mavjud. Xususan, CSEC2017
Joint Task Force manbasida
kiberxavfsizlikka quyidagicha ta’rif berilgan:
