O‘ZBEKISTONDA
FANLARARO
INNOVATSIYALAR
VA
23-
SON
ILMIY
TADQIQOTLAR
JURNALI
20.10.2023
O'ZBEK TILINING LINGVOKULTUROLOGIK TADQIQI NATIJASIDA O'RGANILGAN
MUAMMOLAR
Yulanova Nargiza Davlatovna
Muhammad al Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti
Annotatsiya.
O'zbek an'anaviy tilshunosligi zaminida shakllangan, taraqqiyot
yo'lini tanlagan va belgilangan maqsad asosidagi vazifalarini muvaffaqiyatli ado etgan
o'zbek substansial tilshunosligining hozirgi holati fanimizda yangi yo'nalishlarning
shakllanishini taqozo qilmoqda. Ular diqqat-markazida "lison-nutq" masalasini turli
daraja va koʻrinishda namoyon qiluvchi "til va jamiyat", "til va madaniyat", "til" va
shaxs", "milliy til va milliy tafakkur", "til va sun'iy intellekt" kabi.
Kalit so'zlar.
Til vo jamiyat, til va madaniyat, til va shaxs, milliy til va milliy
tafakkur, til va sun'iy intellekt.
Kirish
Jahon tilshunosligida XX asr so'ngida shakllanib, jadal
rivojlanayotgan fanning
yangi paradigmalari - lingvopragmatika, psixolingvistika,
lingvokulturologiya,
lingvokognitologiya, kompyuter lingvistikasi, korpus lingvistikasi kabi ilg'or fan
yo'nalishlari aynan shu masalalar tadqiqi bilan shug'ullanmoqda. Istiqlol natijasi
o'laroq, o'zbek tilshunosligi tom ma'noda mustaqil milliy fan sifatida o'zini
namoyon
qildi. Eng muhimi, tilimizning milliy tabiatiga to'laqonli ilmiy- nazariy baho berildi.
Qo'lga kiritilgan nazariy yutuqlar til qurilishini o'rganishdan uning voqelanish
xususiyatlarining keng qamrovli tadqiqiga o'tish uchun katta imkoniyatdir.
Bu esa
o'zbek tilini yangi va zamonaviy, ilg'or va samarador tadqiq usullari asosida
tekshirishni kun tartibiga qo'ymoqda. Bugungi kunda tilshunoslikning ayrim juz'iy
muammolariga dolzarblik
tusi berilayotgani holda, mavjud ilmiy salohiyat muhim
muammolar echimiga yo'naltirilmayapti, sohaning istiqbolini belgilaydigan asosiy
vazifalar hamon kun tartibidan chetda qolmoqda.
Men ushbu maqolamni
tilshunoslikning so'nggi yutuqlariga tayangan holda tayyorlashga harakat qildim.
